Kuresel TIR şoforu sorununun cozumu icin Turkiye de harekete gecti.
İngiltere'de başlayıp diğer ulkelere de sıcrayan kuresel TIR surucusu sorununun aşılması icin Turkiye'de de Turkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) onculuğunde calışma başlatıldı.
TOBB, suruculer ve ilgili kurumlarla yaptığı calışmalar sonucu, sorunun cozumu icin calışma şartlarından mesleğin teşvikine, ucret politikasından belge ucretlerine kadar cok sayıda oneri gundeme getirdi.
Son donemde kuresel bir sorun haline gelen surucu istihdamında yaşanan kriz, ozellikle dış ticaret faaliyetlerini kesintiye uğratıyor.
Sınırlardaki uzun kuyruklar, haftaları bulan bekleme sureleri, kacak gocmen sorunu, uzun calışma sureleri nedeniyle meslek cazibesini kaybediyor.
İngiltere'de gecen yıl başlayan surucu sorunu, bu ulkede akaryakıt tedarik krizi cıkarırken, sıkıntı Almanya başta olmak uzere diğer Avrupa ulkelerine de sıcramıştı.
TOBB'dan alınan bilgiye gore, kuruluşun başkan yardımcısı duzeyinde yer aldığı Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği (IRU) tarafından artık kuresel hale gelen soruna yonelik calışma başlatılırken IRU tarafından sorunun temel nedenlerine ilişkin anketler yapıldı ve sonuclara ilişkin rapor duzenlendi.
KURESEL SURUCU ACIĞI ARTACAK
IRU'nun 25 ulkeden hem yolcu hem yuk taşımacılığı yapan bin 524 şirket tarafından yanıtlanmış anketine gore, bu ulkelerde 2021'de 2,6 milyondan fazla surucu acığı bulunurken onlem alınmazsa bu sayı emekliliği yaklaşan suruculerin oranı goz onunde bulundurularak daha da artacak.
Ankette, sorunun kalifiye iş gucu eksikliğinden kaynaklandığı, Cin ve ABD dışındaki ulkelerde kadın surucu oranının yuzde 3'ten az olduğu, analiz edilen yerlerde taşımacılıktaki mevcut iş gucu acığını buyuk olcude kapatabilecek sayıda ve nitelikte işsiz insan bulunduğu, Avrasya ulkelerinin gelecek yıl surucu pozisyonlarının yuzde 26'sının boş kalacağı yonunde tahminlerin yapıldığı, soz konusu acığın Avrupa'da yuzde 14, Meksika'da yuzde 11 ve Turkiye'de yuzde 18'e ulaşmasının beklendiği sonuclarına ulaşıldı.
Anket sonucu, kuresel yuk taşımacılığı yapacak surucu bulunamamasının yapısal bir sorun olmaya devam edeceği ve ilerleyen yıllarda kara yolu taşımacılığı sektorunun buyumesini sınırlayan bir faktor olacağı değerlendirildi.
Anketin Turkiye'ye ilişkin bolumunde ise ucret politikasında yapılan iyileştirmelerin, surucu temininde yeterli bir teşvik olmadığı, Turkiye'nin kadın surucu oranı en duşuk 3 ulke arasında bulunduğu, profesyonel suruculuk mesleğinin teşvik edilmesi icin mesleğe giriş yaşının duşurulmesi, mesleki eğitimin artırılarak, işe giriş şartlarının kolaylaştırılması ve calışma koşullarının iyileştirilmesi gerektiği tespit edildi.
IRU tarafından bu anketlerin yanında surucu yokluğuyla mucadele icin yol haritası hazırlanarak uye ulkelerle paylaşıldı. Bu kapsamda, Portekiz, İspanya gibi Batı Avrupa ulkelerinde suruculere yukleme ve boşaltma alanlarındaki davranış ve uygulamaların iyileştirilmesine yonelik ulusal mevzuatta duzenlemeler yapıldığı belirlendi.
SURUCULERİN VE SEKTORUN NABZI TUTULDU
TOBB da sorunun cozumu icin onemli calışmalara imza attı. Birlik tarafından profesyonel suruculuk mesleğine ilişkin panel ve calıştaylar duzenlendi. TOBB tarafından Aralık 2021'de yaklaşık 9 bin surucunun cevapladığı anket yapıldı. IRU tarafından hazırlanan, 2022 Surucu Yokluğu Kuresel Raporu, ilgili bakanlıklarla paylaşılarak, kamu nezdinde yurutulen calışmalar takip edildi.
Profesyonel suruculuk mesleğinin daha cok tercih edilmesini sağlamak uzere, IRU tarafından yayınlanan niyet bildirimi desteklendi ve ticaret-sanayi odası uyeleriyle paylaşıldı. Boylece, butun sektorde farkındalık oluşturulması amaclandı.
Bildiri metninde de yer alan yukleme ve boşaltma alanlarında suruculere yonelik davranışların iyileştirilmesine yonelik hususlar, tavsiye niteliğinde butun sektorlere iletildi. Konuyla ilgili oda ve borsalar tarafından yurutulen calışmalar da takip edildi.
Surucu yokluğu başta olmak uzere, sektorun ihtiyac ve beklentilerini tespit amacıyla, taşımacılık firmalarıyla saha ziyaretleri gercekleştirildi.
KADINLARIN SEKTORE KAZANDIRILMASI ONERİLDİ
Yurutulen tum bu calışmalar kapsamında surucu yokluğu sorununa cozum sağlayabilecek onerler şoyle belirlendi:
- Avrupa Birliği mevzuatı kapsamında calışma-dinlenme sureleri, pazara ve mesleğe giriş, surucu ve aracın eve geri donuşune yonelik duzenlemeleri iceren paket ile suruculere yonelik yapılan duzenlemelerin, ulke mevzuatıyla uyumlaştırılması ve bu yondeki calışmalara hız kazandırılması,
- Halihazırda yuk taşımacılığı icin 21 ve yolcu taşımacılığı icin 26 olan mesleğe giriş yaşının duşurulmesi,
- Profesyonel suruculuk mesleği icin cıraklıktan ustalığa geciş sisteminin oluşturulması,
- Suruculere, yukleme ve teslimat alanlarındaki davranış ve uygulamaların iyileştirilmesine yonelik duzenlemelerin yapılması,
- Kadınların, sektore kazandırılmasına yonelik calışmalara başlanması ve kadının sektorde yer edinmesi icin teşviklerin sağlanması,
- Mesleğe yonelik periyodik ve yenileme eğitimleri dahil surekli eğitimlerin verilmesi,
- Profesyonel suruculuk mesleğinin nitelikli personel kapsamına alınması ve İŞKUR aktif iş gucu teşviklerinden yararlanılmasının sağlanması,
- Mesleğe girişe yonelik duzenlemeler kapsamında, ozellikle surucu belgesi başta olmak uzere diğer belgelendirmeyle sınavlar ve belge yenilemeleri nedeniyle oluşan maliyetlerin duşurulmesine yonelik calışmaların yapılması,
- Profesyonel suruculer icin ucret politikalarının iyileştirilmesi ve standardize edilmesi icin ilgili mevzuatlarda guncellemelerin yapılması ve istihdam teşviklerinin getirilmesi onerilerinde bulunuldu.