Kuşkusuz Aralık 2019'da Oyun Odulleri'nin en buyuk surprizi, Microsoft'un Xbox Series X'i gosterme kararı oldu: isim, marka -ve en onemlisi form faktoru. Daha once gorduğumuz hicbir şeye benzemeyen bir konsoldu, muhtemelen 2001'de Nintendo'nun GameCube'undan bu yana en orijinal ev konsolu tasarımı. Redmond WA'daki Microsoft kampusune yaptığımız son ziyaretimiz sırasında, bu olağanustu gorunumlu cihazı oluşturan donanım ekibi -ve bu surecte, Xbox X Serisi'nin neden geleneksel konsol form faktorunun yukarıdan aşağıya bir yenilemeye ihtiyac duyduğunu daha iyi anladık.
Microsoft'un baş tasarımcısı Chris Kujawski, "Bunu nasıl tasarlayacağımızı duşunmeye başladığımızda her şey teorikti" diyor. "Test edebileceğimiz hicbir şey yoktu, alabileceğimiz olcumler yoktu, guclu olacağını biliyorduk ve bir konsolu nasıl tasarlayacağımızı tamamen farklı bir şekilde duşunmeyi gerektireceğini biliyorduk."
Tasarımcıların karşı karşıya kaldığı kilit konu guc ve hedef performan oldu. Xbox sistem mimarları, yeni nesil konsolun, Xbox One X'in genel grafik performansının mutlak minimum iki katını sunmak zorunda kalmasına karar verdi, yani 12 teraflop GPU hesaplama ve Zen 2 cekirdeklerinin yanında CPU gucunde 4 kat iyileşme. Aynı zamanda, makinenin Xbox One X'in akustik performansına da eşit olması gerektiği belirlendi -bu, sistem gucunun onemli olcude artacağı durumlar icin zorlu bir işlemdi.
Yeni donanımın buyuk guc gereksinimleri ortaya cıktıktan sonra asıl zorluk gun yuzune cıktı. Gorduğumuz prototip donanımına dayanarak, Xbox Series X, 315W guc kaynağı ile birlikte geliyor ve Xbox Series S'den beri Microsoft'un tum konsol tasarımlarına uygun olarak, bu guc kaynağı, konsolla dahili olarak teslim ediliyor. İşlemciyi pompalayan cok fazla elektrik gucu ile regulatorler, inc kare başına 100W'a kadar pompalayarak 190A'ya kadar enerji iletiyor. Tum bunları bugun sahip olduğumuz form faktoru ile birleştiren şey, bolunmuş bir anakart tasarımına gecmenin temel kararı: bir anakart, Series X işlemcisi, GDDR6 ve guc regulatorleri gibi yuksek guclu bileşenleri barındırıyor. Diğeri, esasen G/C ile calışan guney koprusu anakartı. Levhalar, onemli bir şasi bloğunun her iki tarafında oturuyor -yekpare bir aluminyum dokum.
Xbox donanımı mekanik muhendisliği direktoru Jim Wahl, "Gecmiş nesillerimizi biraz dış iskelete sahip olarak duşunmeyi seviyorum, bu yuzden dışarıda elektrik koruması olan mekanik bir yapıya sahipsiniz, sonra iceride de tum organlar mevcut." diyerek şoyle devam etti: "Ve bu nesilde yaptığımız şey, bunu tamamen tersyuz etmek... ve boylece bu merkez şasiyi temel olarak omurga, bu sistemin temeli oluyor ve sonra diğer bileşenleri de ustune inşa ediyoruz."
Chris Kujawski ekliyor: "Bu aslında icerideki konsolun en sevdiğim parcası. Konsolu gercekten satın alanların asla goremeyeceği en havalı bolum gibi." En sıcak bileşenlerin termal taleplerinin kontrol altında tutulması da onemlidir. "Paralel bir soğutma mimarisi dediğimiz şeyi yaratıyor, boylece konsol, ayrı bolgelerinden soğuk hava alıyor ve soğuk hava akıyor." "Yaptığı ikinci şey, aslında ısı kaynaklarını konsolda biraz farklı bir şekilde dağıtmasıdır -bu iki şey birlikte bir konsolu soğutmak icin gercekten etkili. Ve sonra yaptığı ucuncu şey... bu bir tur 3D Tetris oyunu, burada bileşenlerin nereye gitmesi gerektiğini ve nasıl konumlandırılmaları gerektiğini belirliyoruz. Sonrasında da konsolun boyutsal yonleri ortaya cıkıyor."
Tum bunlar olurken, Chris Kujawski tam anlamıyla butun bileşen parcalarını kullanarak onumuzde bir Xbox Series X inşa ediyor -ertesi gun video iceriği uretmeye geldiğimizde kendimiz yapacağımız bir alıştırma. İki anakart, kasanın her iki tarafına yerleştirilecek şekilde geniş eşdeğer boyutta. Daha once gorduğum herhangi bir konsol yerine eski Apple Mac Pro tasarımını hatırlattı. Kujawski, "Bu buyuk bileşenlerin nasıl tetris edildiğini zaten gorebilirsiniz. Zaten bunu daha once yaptığımızdan cok farklı şekilli bir urun olacağını soyleyebilirsiniz."
4K UHD Blu-ray optik surucu ve 315W guc kaynağı ile birlikte, tasarıma elektrik koruması eklendi. Burada gercek bir dengeleme eylemi var. Esasen, elektromanyetik radyasyon makinenin icinde tutulmalıdır, ancak aynı zamanda "Xbox X Serisi" cok fazla ısıyı ortadan kaldırmalı. Xbox icin elektrik muhendisliği direktoru Andres Hernandez, "Onceki nesillere bakarsanız, [ic kısımlar] etrafında her zaman cok guzel bir metal parcamız vardı." diyerek şoyle devam etti: "Bu sefer biraz alışılmışın dışında duşunmek zorunda kaldık. Anakart seviyesinde kalkanlarımız var. Bu buyuk metal kalkan yerine, korumayı bolgesel hale getirdik."
Xbox Series XXbox One XXbox One SBoyutlar15,1 cm x 15,1 cm x 30,1 cm30 cm x 24 cm x 6 cm29,5 cm x 23 cm x 6,5 cmToplam Boyut6,86 litre4,32 litre4,41 litreAğırlık4.45kg3.69kg2.90kgPortlar:HDMI 2.1 cıkışı, 3x USB 3.2, ağ bağlantı noktası, genişletilmiş depolama yuvası, guc girişiHDMI 2.0b cıkışı, HDMI 1.4 girişi, 3x USB 3.2, Toslink ses, IR cıkışı, Gigabit Ethernet, guc girişi.HDMI 2.0a cıkışı, HDMI 1.4 girişi, 3x USB 3.2, Toslink ses, IR cıkışı, Gigabit Ethernet, guc girişi.Optik surucu:4K UHD Blu-ray4K UHD Blu-ray4K UHD Blu-ray
Bundan sonra, kendi termal zorlukları olan Xbox Series X icin ozel bir modul olan katı hal depolama surucusune bakıyoruz. Hernandez, "Gercekten etkileyici olan, 1 TB'lık bir dahili modul olması ve 3,8 W'a kadar 2,4 GB/sn'de calışması, bu yuzden bu bizim icin buyuk bir zorluk." "22x30mm [SSD] form faktorunde olduğunuzda, bu gercekten cok kucuk ... tum bu ısıyı nasıl dağıtırsınız? Yani bu, termal stratejimizin coğunu tekrar gozden gecirmemiz gereken parcalardan biri, cunku bu kadar kucuk bir form faktorune girmek icin cok fazla bant genişliği var. "
PC NVMe SSD'leri genellikle cok ısındıkları icin performansı kaybederler ve bu da yeni Xbox icin bazı yenilikci muhendislikler gerektiriyordu. Jim Wahl, "Termal etki yayları dediğimiz bu karşı yaylarımız var" diyor. "Bunun yaptığı şey, kartı aslında bu ust kalın soğutucuya doğru bastırması. Boylece kart, konektorden ısıyı kasaya transfer ediyor ve bu da sistemden gecen soğutma havasına dahil oluyor...burada kalemi keskinleştirip doğrultan tonlarca muhendislik var."
Chris Kujawski, X Serisini inşa etmeye devam ediyor ve tum tasarımdaki en buyuk tek bileşenlerden birini -ısı emicisini ortaya cıkarmanın zamanı geldi. Oldukca buyuk, hafif bir aluminyum ısı emici takılı ağır bir bakır buhar odası. SoC kartının buyuk coğunluğunu kapsayacak kadar buyuk -ama sadece ana işlemciden ısıyı sifonlamakla kalmıyor. Andres Hernandez, "Cok guclu regulatorlerimiz var, bu yuzden zorluklardan biri, bu kadar fazla guc yoğunluğunu gercekten nasıl soğutuyoruz? Boylece, aslında bir kac şey icin buhar odasını kullandık" diyor. "Birincisi, GDDR6 belleğimizi buhar odalı soğutucu ile soğutuyoruz. Bu cok mantıklıydı cunku cok fazla bant genişliğini ittiğinizde, bu cipler termal olarak yuksekte seyrediyor. Ve sonra ikinci parca, dediğim gibi regulatorler. Kutumuzun en guclu parcalarından biri."
Xbox One X'te gorulen aynı akustik performansı korumak icin bir dizi bileşen gerekli, ancak olay, işlemcinin icine yerleşik donanım ile başlar. SoC uzerindeki 64 diyottan yapılan okumalar surekli olarak izlenir ve sistem urun yazılımında sistemi mumkun olduğunca sessiz tutan bir fan algoritması beslenirken, gerektiğinde soğutma gucu de artırılır. Jim Wahl, “Tum bu gucle, cok fazla hava taşımalısınız ve onu sessizce hareket ettirmek istiyorsunuz” diyor. "Bir urunde hava hareketi yapmanın bircok farklı yolunu inceledik ve tek bir eksenel fan sistemimiz icin en verimli, en sessiz hava taşıyıcıydı... burada bir suru ozelleştirme yapıyoruz, bu nedenle bıcak sayısı, ozellikle bıcak geometrisi, sistemimizin sınırları dahilinde calışmak icin son derece optimize edilmiştir."
Wahl, "Bu guclu fanın omru boyunca sessiz kalmasını sağlamak icin yatak yuzeyleri ve rulman tipleri gibi bir dizi kaput altı şey var." "Ve sonra, koşelerde eğrilik gibi daha ince şeyler de var. Bu kucuk detaylar bile havanın kutudan ve ustten dışarı hareket etmesinin verimliliğini arttırıyor."
Xbox Series X konstruksiyonunun yanında oturan şekil, tum bu parcaların paketleneceği ana kasa. Ancak, hemen belirgin olan bu cihazın yoğun olduğu. Bileşen parcaları yerleştirildikten sonra icinde cok az boş alan olacak. Bir PC kasası icinden bildiğimiz gibi hava akışı kavramına tam bir antitez. Jim Wahl, "Muhafazaya da iyi hava almamız gerekiyor, bu nedenle belirli ve buyuk havalandırma delikleriniz var." "Ust kısmı boşalttık ve buyuk havalandırma deliklerimiz var, ancak bunların hepsini bir araya getirmenin, paralel yollara sahip olmanın, bu gercekten guclu sessiz fanın ustunde olmasının net etkisi, yuzde 70 daha fazla hava akışı elde etmemiz. Bu soğutucu sistemimizle gecmiş nesillere gore de yuzde 20 daha fazla hava akışı elde ediyoruz."
Ve en temel duzeyde, Chris Kujawski'nin acıkladığı gibi, Xbox Series X'in form faktorunu işlemcinin benzeri gorulmemiş guc gereksinimlerinin otesinde tanımlayan cok temel bir 'kurallar' kumesi var: "Jim ODD'nin [optik disk surucusu] olayın bir boyutunu belirlediğini, soğutucu bloğun diğer boyutu ayarlarladığını, yuksekliğin hava akışına gore belirlendiğini ve butun bu karmaşık muzakere sonucunda bu şeyleri bir araya getirmek icin sevdiğimiz kare formatında karar kıldığımızdan bahsetti."
Bazı termal gercekler de kutunun gorunumunu tanımlamaya yardımcı oldu. Makinenin ust kısmındaki buyuk delikler, iyi miktarda sıcak havanın dışarı atılması gerektiği icin var. Kujawski, "Urunun imza yuzeyi olarak buna gercekten odaklanmaya karar verdik." diyerek şoyle devam etti: "Her birini yaklaşık bir santimetre derinliğinde yapıp ekstra derinlik yaratarak başladık. Yaklaştıkca ve goruş hattınızı yukseltip indirdiğinizde gorunuşunu değiştiriyor. Sonra bu yuzeyi oydukca altına o yeşil katmanı ekleyerek buyuttuk ve kendi değişken derinliğine sahip oldu. Bu yuzden ortada daha kalın ve kenarlarda daha ince."
Ve boylece ic yapı esasen tamamlandı. Kujawski, ısı emici tarafından konstruksiyonu tutuyor ve dış kasaya yerleştiriyor. Plastik cevre mutlaka tasarımın daha basit yonlerinden biri olmalı, değil mi? Ne de olsa dikdortgen bir kasa parcası. Gercekte, kabuğun boyutları, coğunlukla derinliği nedeniyle yepyeni bir dizi zorluk yarattı. Robotlar, uretim hattında Xbox Series X'i inşa ediyor, aletler kasaya girip cıkıyor -ve bir noktada, tasarımda oyle bir noktaya geldindi ki, araclar kasadan cıkamadığından dolayı seri uretim yapılabilmesi icin başka bir Eureka anı gerekti.
Donanım ekibinin Oyun Odulleri'nden ortaya cıkan bazı memelerin acıklamasını beklemediğini soylemek adil, ancak Microsoft'un daha eğlenceli form faktoru karşılaştırmalarından bazılarına mizahla tepki verdiğini gormek eğlenceliydi. Series X ile buzdolabı karşılaştırması Microsoft'un kendi sosyal medyasında yer aldı. Bununla birlikte konsol, aslında temelde farklı, zorlu bir tasarım olduğu goz onunde bulundurularak, duşuncelerini belirtmeleri icin test uzmanlarına gonderildi.
"Onlara sunduk ve 'Sizce bu ne işe yarıyor? Xbox'ınızı fişten cekin, prize takın. Kabine sığar mı? Bunu arkadaşlarınıza gostermek ister misiniz?' İnsanların buyuk coğunluğunun onu tamamen sevdiğini oğrendik ve rahatladık" diyor Chris Kujawski. "Boyutu gercekten kucuk -oldukca derin olan geleneksel şekilli bir konsolla karşılaştırdığınızda, gercekten cok kucuk bir ayak iziniz var, boylece tum kablolarınızı taktığınızda, aslında cok daha sığ bir rafa koyabilirsiniz. Programın bu kadar erken bir tarihte bu geri bildirimi almak ve bunun işe yarayacağına, insanların buna iyi yanıt vereceğine dair guven duymak bizim icin oldukca buyulu bir şeydi."
X Serisi inşa edildiğinde, odak gozden gecirilmiş Xbox kontrolcusune geciyor. Brifingimiz icin, tasarım ekibi orijinal vintage 2001 'Duke'dan Elite Kablosuz Kumanda Serisi 2 ve Microsoft'un beğenilen Adaptive Controller gibi son cihazlara kadar yıllar boyunca tum joypad'lerini gosteren bir sunum panosu oluşturdu. Masanın sağ ust koşesinde duran yeni Xbox Series X icin bir kontrolcu var. Acıkcası burada aşamalı evrimin bir yolculuğu var, ancak Adaptif Denetleyici daha radikal bir hareket.
Chris Kujawski, "Bu konuda gercekten guzel olan şey, erişilebilirlik ve kapsayıcı tasarımın şimdi tasarladığımız her urunun temel bir parcası olması" diyor. "Tıpkı performans, ozellikler ve guvenilirlik hakkında konuşacağımız gibi, erişilebilirlik şu anda tum donanımlarımızda ve ambalajlarımızda bu konuşmanın bir parcası. Bu bizim icin cok iyi bir surecti ve bence coğumuzun buyumesine yardımcı oldu ve sadece daha iyi urun ureticileri haline gelmek, bunun bir parcası olmak gercekten harika bir şey oldu.
Acıkcası yeni Xbox denetleyicisi, Paylaş duğmesinin bariz istisnası ve yeni bir D-pad ile daha once gorduğumuz pedlerden cok farklı gorunmuyor. Microsoft'un en kararlı oyuncularından aldığı bir numaralı geri bildirim, mevcut tasarımdan memnun olmalarıdır -anahtar, bu memnuniyet duzeyini daha fazla kullanıcıya genişletmekti. Microsoft ust duzey tasarımcısı Ryan Whitaker, "Ortaya cıkan temalardan bazıları, bir numaralı ergonomi oldu." "Bu şeyi daha rahat yapabilir misin? Kucuk ellerim var. Bunu ellerime daha iyi sığdırabilir misin? Bağlantı - Tum bu yeni cihazlara sahibim, tum bu cihazlarda Xbox oyunları oynamak istiyorum, eşleştirmeyi kolaylaştırabilir misin? Paylaşmak - yakalamak ve paylaşmak oyun yaşam tarzının gercekten buyuk bir parcası haline geldi.”
Microsoft, aynı temel tasarımı koruyarak sohbet pedi gibi mevcut cevre birimlerinin yeni denetleyiciyle iyi calışmasını sağladı -ancak tasarımı yeniden şekillendirmek icin calışmaya başladı. Kucuk değişikliklerin, pedin daha bircok kullanıcı icin kullanımını cok daha rahat hale getirebileceği ortaya cıktı. Mevcut kontrol cihazı beşinci ila 95. persentil el boyutlarına rahatca uyacak şekilde tasarlanmıştır, ancak kucuk değişiklikler erişilebilirlik acısından uzun bir yol kat edebilir. Whitaker, "Bulduğumuz şeylerden biri, alt uctaki yuzdelikleri gercekten azaltabilirsek, ucuncu yuzdelik dilimi 95. yuzdelik dilime hedeflersek, bu iki yuzdelik noktanın aslında yuz milyonlarca insanı temsil ettiği," diyor. "Ve boylece kontrolorun bazı alanlarını hafifce daraltarak hem daha fazla insana hitap ettiğimizi hem de mevcut kullanıcılar icin de daha rahat olduğunu fark ettik."
Ama bu yeni nesil Xbox, o zaman neden daha radikal bir tasarıma sahip olmasın? Denetleyicinin evrimini gosteren onumuzdeki sunum panosuna bir bakış, temel bilgilerin gercekten değişmediğini gosteriyor. Bir flipboard'da arkamızda, kullanıcıların mevcut kontrolcu ile nasıl etkileşime girdiğine dair fotoğraflar var -ve diyelim ki bazı garip parmak ve el oluşumları var. Microsoft'a gore, mevcut tasarımı geliştirme kararı esasen kullanıcıların mevcut kurulumu sevmesinden kaynaklanıyor. Buna alışkınlar ve bundan memnunlar.
Whitaker, "İcinde cok fazla kas belleği var." "Erişilebilirliği artırabileceğimizi keşfetmenin bazı yolları tampondaki koşeleri yuvarlamaktı. Acılışta birkac milimetre aldık ve oradaki saldırı acısı bir dereceye kadar değişti. Bazı şeyleri değiştirmek istemediğimizi biliyorduk. Başparmak cubuğu yukseklikleri gibi şeyler de var, insanların kas anılarının hala orada olduğundan emin olmak istiyoruz."
Hayal edebileceğinizden daha fazla yardımcı olabilecek başka basit değişiklikler de var. Ryan Whitaker, "Tamponlar ve şimdi parlak yerine tetikleyiciler uzerinde de mat bir yuzeyimiz olduğunu gorebilirsiniz." "Ve bize yardımcı olan şey -ister kuru elleriniz olsun, ister gercekten yoğun ve parmaklarınız biraz terli olsun, aslında aynı duruş, kavrama ve surtunmeyi korumaya yardımcı oluyor, boylece performansınız değişmez." Yine, yeni kontrolor tasarımlarında yuz binlerce saatlik testler yapıldı. Whitaker, "Butun bu acılar, yukseklikler, dokular, nihayet ayarlandı -0.1mm'den bahsediyoruz ve insanlar farkı fark ediyor" diyor. "Performansı olcebilir ve bu yuzeyleri nasıl ayarladığınıza bağlı olarak işlerin nasıl yukseldiğini veya duştuğunu gorebilirsiniz."
Neden Hala AA Pil?
İlginc bir tartışma, Xbox denetleyicisinin Dual Shock pad'de bulduğumuz yerleşik şarj edilebilir hucrelerin aksine hala AA pillerle birlikte gelmesi ve bu geleneğin Series X kontrolcuyu de kapsaması. Teknoloji etkileyicisi Austin Evans (bu etkinliğe de katılarak) bunu geride bırakmanın zamanın gelip gelmediğini sorarken, Digital Foundry'den John Linneman, oğlunun piller bittiğinde nasıl hemen oyuna geri donmek istediğini belirtiyor ve aynı zamanda AA pil desteğinin tartışmasını da gundeme getiriyor: kontrolcu uzun yıllar sonra da mukemmel calışır ama dahili bataryalar kısa surede olebilir.
Xbox'ta program yonetimi ortak direktoru Jason Ronald -E3 2019 Scarlett fragmanından 'Xbox Beard Guy' olarak da bilinen adam- odadaki goruşun 50/50 bolunmesinin muşteri geri bildirimlerini neredeyse mukemmel bir şekilde yansıttığını duşunuyor: "Ne zaman geliyor? Aslında oyuncularla konuşmak biraz kutuplaşıyor ve gercekten AA isteyen guclu bir oluşum var. Bu yuzden esneklik vermek her iki kişiyi de memnun etmenin yoludur... Şarj edilebilir bir pil takımı kullanabilirsiniz ve tıpkı Elit uzerinde calıştığı gibi calışır."
Kontrolcuyu kullanma şansımız oldu ve Xbox ekibinin soylediklerini tam olarak sağlıyor. Tanıdık, ancak tutması daha kolay olan Paylaş duğmesi, oyun kliplerine ve ekran goruntulerine kolay erişim sağlarken, ekstra tıklama d-pad'i mevcut ped uzerinde buyuk bir gelişme gibi hissediyor. Kaputun altında, mevcut kablosuz arabirim daha duşuk gecikme suresi icin iyileştirilirken Xbox dışı donanıma daha kolay bağlantı sağlamak icin en son Bluetooth radyo entegre edilmiş. En azından kontrolcu uzerinde yazılım tabanlı bir yenileme, bu nedenle Xbox ekibinin giriş gecikmesini azaltma girişimi mevcut denetleyicilere uyarlanırken, yeni model Xbox One ile de eşleştirilebiliyor.
Microsoft'un Oyun Odulleri'nde ilk defa ortaya cıkardığı yeni Series X denetleyicisi, konsola yaslanmış bir şekilde duruyordu -ve bu tek goruntu yeni nesil tasarıma yaklaşımdaki kontrastları etkili bir şekilde ozetliyor. Bir yandan, konsolun kendisi, yenilenmiş form faktoru, cift anakart tasarımı ve muthiş hava akışı şeklinde bir devrim var. Ve sonra denetleyici var -belki de daha temkinli bir tasarım, ancak yeni ozellikler ve denetleyiciyi daha fazla kullanıcıya acan bir erişilebilirlik yaklaşımı ile, daha once kullanmış olanlar icin de daha rahat hale getiriyor.
Yine de hala cevaplanmamış bircok soru var. Konsol aslında duvardan ne kadar guc cekecek? Son perakende X Serisi, yuk altındaki Xbox One X kadar gercekten sessiz mi olacak? Form faktorunu X'e karşı zaten gosterdik, ancak bir dolapta gostermeye ne dersiniz? Ve son olarak -en buyuk soru: X Serisi ile birlikte gelen başka bir Xbox konsolu varsa, bu neye benzeyecek? Oğrenmek icin sabırsızlanıyoruz.
Kaynak: Building Xbox Series X: why Microsoft redefined the console form factor
Ceviri: Google Translate
Kontrol ve Duzeltme: Recep Baltaş