TİROİD HASTALIKLARI
Tiroid, boynun on tarafında, nefes borusunun her iki yanına doğru uzanım gosteren, beyne giden ana damarlara komşu, kelebek şeklinde iki parcalı bir bezdir. T3 ve T4 adlı iki hormon salgılar ve bu iki hormon, hipofiz bezinden salgılanan TSH adlı diğer bir hormonun etkisi altında, metabolizma ve organ fonksiyonlarını duzenler.
Tiroid hormonlarının kandaki duzeylerine bakılarak tiroid bezinin calışma durumu hakkında bilgi edinilir. Az calıştığı duruma hipotiroidi, fazla calıştığı duruma hipertiroidi (Halk arasında zehirli guatr olarakta tanımlanır), denir. Hipotiroidi en sık rastlanan tiroid hastalığıdır.
Hipotiroidi belirtileri: Adet duzensizliği, yorgunluk, zihinsel aktivitelerde yavaşlama, hareketsizlik, kilo alma, ciltte kuruma, kabızlık, saclarda cansızlık ve dokulme.
Nedenleri ve tedavisi:
Hipotiroidinin en sık sebebi ‘Hashimoto tiroiditidir’. Bu hastalıkta bağışıklık sistemi tiroid bezine karşı savunmaya gecer ve beze zarar verir, bir sure sonra yeterli hormon uretimi engellenir. Hipotiroidi, başka tiroid hastalıklarının tedavisinde de kulllanılan radyoaktif iyot tedavisi ve tiroid cerrahisi sonucunda da gelişebilir. Hipotiroidi tiroid ekstresi olan levotiroksinle tedavi edilir. Bu madde tiroid bezinin doğal olarak urettiği hormon grubunun sentetik eşdeğeridir. Hekiminiz tarafından onerilen duzenli aralıklarda, tiroid hormon duzeylerine bakılarak, kullanılan Levotiroksin dozunda,ayarlama yapmak gerekir.
Hipertiroidi belirtileri: Hastalığın şiddetine gore şikayetler değişebilir. Ellerde titreme, kaslarda zayıflık, carpıntı, surekli yorgunluk hissi, buyuk abdest yapma sıklığında artma, normal yemeye rağmen kilo kaybı, sinirlilik, adet duzensizliği, sıcağa tahammulsuzluk, gozlerde belirginleşme vb.
Hipertiroidi, nedenleri ve tedavisi:
Hipertiroidinin en sık sebebi Graves hastalığıdır. Bu hastalık bağışıklık sisteminde tiroid bezinde hormon salgı bolumune karşı antikor gelişimiyle birlikte, bu uyaran durumuna bağlı olarak normalden fazla miktarda hormon uretilmesine neden olur. Graves hastalığı olan bazı hastalarda, dikkati ceken belirtilerden biri gozlerin dışarı cıkmış gibi gorunmesidir. Diğer nedenler arasında, bazı tiroid nodulleri, cok fazla tiroid hormon preparatı alınması, subakut tiroidit (tiroid bezinin iltihabı), lenfositik tiroidit, veya doğum sonrasında gorulen tiroidittir (postpartum tiroidit). Tiroiditler, tiroid bezinin iltihaplı bir hastalığıdır ve hastalığın erken doneminde bezin gereğinden fazla tiroid hormonu uretmesine neden olur.
Teşhis ve Tedavi
Tiroid bezinin muaynesinin ardından, yapısındaki değişiklikleri değerlendirmek icin ultrasonografi ve nodul tespitine gore sintigrafi yapılabilir. Tiroid ameliyatları kanser yada iyi huylu tiroid nodulleri, buyuk, aşırı calışan, cok hormon salgılayan tiroid bezi olan hastalarda onerilir. Hastalar Cerraha tiroid bezinde saptanan nodul nedeniyle yonlendirilir ve sıklıkla nodulden yapılan ince iğne aspirasyon biopsisi sonucuna gore ameliyat kararı verilir. İğne biopsisinden sonra cerrahi girişim genellikle şu sonucları icin onerilir; kanser tespiti , kanser ihtimali, iyi huylu buyuk, baskı bulgularıyla cevre organ fonksiyonlarını etkileyen, nefes alma ve yutkunmayı engelleyen nodullerin varlığı.
Tiroid operasyonlarının ana riskleri, ameliyat sırasında tiroid bezine yakın olan onemli organların yaralanmasıdır. Bunlar ozellikle kan kalsiyum seviyesini duzenleyen paratiroid bezleri ve ses tellerinin calışmasını duzenleyen sinirlerin yaralanması olarak sayılabilir. Ayrıca ameliyat sonrasında nadirde olsa kanama gorulebilir.
Diğer bir tedavi şekli, secilmiş vakalarda, Radyoaktif iyot tedavisidir. Benzer tedavi, patoloji sonucu kotu huylu gelen hastalarada ceşitli doz ve teknikte uygulanır. Bu tedavi Cerrahiye net bir alternatif olmamakla birlikte, belirli hasta gurubu icin tercih edilebilir.
Ameliyatın ardından, nekahat donemi sonrası, ameliyat oncesi gunluk hayata aynı şekilde devam edillir. Ameliyat sonrası hekiminizin onerdiği aralıklarda, tiroid fonksiyon testleri ( Free T3, Free T4, TSH ), yapılarak, kan hormon duzeylerine gore tiroid ekstresi kullanım dozunun ayarlanması onemlidir.
Op. Dr. Halis Muşfik TEMEL

[h=2]Antalya Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]