Serviks kanseri, tanısı, tedavisi, aşı ile korunması nasıldır?Serviks kanseri onlenebilir bir hastalıktır .Smear /Pap –smear testiyle tarama testi sayesinde erken tanı ve etkin bir tedavi mumkundur.Dunya capında 45 yaş altında kadınlarda en sık gorulen 2 kanser turu meme ve akciğer kanserinden sonra
kanserden olumlerin onde gelen 3.nedenidir.Dunya capında 2 dakidada bir kadın serviks kanserinden olmektedir.
Servikskanserinin nedeninin insan papillomavirusu (HPV) olduğu anlaşılmıştır. Yaklaşık 100 HPV tipi mevcuttur.Bunlardan yuksek riskli bazı tipler serviks kanserine yol acabilen anormal hucrelerin gelişmesine neden olmaktadır. Gercekten serviks kanseri olgularının coğuna iki tip HPV (HPV 16 ve 18) neden olmaktadır. Serviks kanseri olgularının aşağı yukarı % 70’inde bu iki tip bulunmuştur.
Serviks kanserine yol acan bazı risk faktorlerini onlemek mumkundur. HPV nin (insan papilloma virus); 80 den fazla tipi serviks kanseri icin risk faktoru oluşturmaktadır. Bunlar cinsel yolla bulaşarak serviksienfekte eder. Bu enfeksiyonların yaklaşık yarısı, serviks kanseri ile ilişkilidir. HPV’ in genital siğillerin %90’ ına ve serviks kanserlerinin %70’ ine neden olan iki tipine karşı iki aşı geliştirilmiştir. Bu aşının en az on yıl sure ile HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağladığı kanıtlanmıştır. Korumanın omur boyu sureceği de halen yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır.
Cinsel Oyku; HPV esas olarak en sık cinsel yolla bulaşmaktadır. Cinsel hayata erken başlayan ve cok partner değiştiren ve korunmayan kadınlarda serviks kanseri riski artmaktadır. Doğum kontrol yontemleri ya da spermleri olduren jeller korunmada
onerilebilir. Fazla sayıda hamilelik geciren kadınlarda serviks kanseri riski fazladır. Smear testi ile tespit edilerek kanser gelişmeden tesbit ve tedavi edilebilir. Duzenli Pap-smear testi yaptırmayan kadınlarda serviks kanseri riski artmaktadır. Sigara icmek serviks kanseri riskini artırır.Bazı calışmalar vitamin ve minerallerin serviks kanseri riskini azalttığını gostermekle birlikte bu henuz kanıtlanmamıştır. Serviks kanseri icin risk faktorlerini bilmek onlardan kacınmada ve korunmada da yardımcı olacaktır. HPV enfeksiyonu cok yaygın olduğundan ve her yaşta gorulebileceğinden, cinsel olarak aktif olan kadınlar hayatları boyunca bu riskle karşı karşıya kalabilirler. Eğer HPV ile karşılaştıysanız ve enfeksiyonu gecirip iyileştiyseniz, yine de bu viruse karşı bağışıklık kazanmış olmayabilirsiniz. Bunun iki nedeni vardır: Bağışıklık sisteminiz uzun sureli koruma sağlayacak kadar ‘kuvvetli’ olmayabilir.
Duzenli jinekolojik muayene ve Pap-smear testi serviks kanserinden korunmada yardımcıdır. Serviksdeki değişiklikler, HPV-enfeksiyonuna karşı kuvvetli bir cevap veremediyse, aynı HPV tipi ile tekrar enfeksiyon riski ile karşılaşabilirsiniz. HPV virusu icin bağışıklık cevabınız cok spesifiktir. Bağışıklık sisteminiz virus ile savaştığında, virusun ozellikle o tipine karşı bağışıklık oluşturur. Bu nedenle cok fazla grip olmaktasınız; butun grip viruslerine karşı bağışık olamazsınız. HPV ile de durum aynıdır. HPV’ nin bir tipine cok kuvvetli bir bağışık yanıt verseniz de, diğer tip enfeksiyonuna karşı sizi koruyamayacaktır. HPV yaygın bir virustur, cinsel temasla kolayca gecer. Gercekte cinsel yonden aktif kadınların % 80’i yaşamlarının bir anında, bir HPV virus tipiyle enfekte olmaktadır. HPV viruslerini aldığımızda bağışıklık sistemimiz HPV enfeksiyonlarını savaşarak bazen uzaklaştırabilmektedir.. Ancak bazen yuksek riskli virus tipleri serviks kanserinin gelişmesine neden olabilmektedir.Pap-smear testi sonucları bazı serviks hucrelerinizin anormal gorunduğunu saptayabilir. Bu, hucrelerin şekil, buyukluk değiştiği anlamına gelir. Kendiliğinden kanserli oldukları anlamı taşımaz. Anormal Pap-smear testi sonuclarına yol acabilen bircok serviks iltihabı nedeni vardır. Yakın zamanlı cinsel aktivite ,vajinal duş, Herpes (ucuk) gibi cinsel yolla bulaşanlar , maya enfeksiyonları veya başka enfeksiyonlar gebelik, duşuk ,ilaclar, hormonal değişiklikler genital siğillere de neden olur HPV. Değişikliklerin derecesine bağlı olarak bir Pap-smear testi veya kolposkopi istenebilir. Kadınların kucuk bir bolumunde, birincisinin yetersiz olduğu duşunulduğunden, ikinci bir Pap-smear testi istenir. Pap-smear testi sonucunuz anormalse, doktorunuz bu hucreler hakkında daha fazla bilgi edinmeyi ister.
Kanser Onculu Hucreler Nelerdir? Bu anormal hucreler, normal hucrelerden farklı yapıda kanserleşme potansiyeline sahip olan hucrelerdir. Bu nedenle kanser onculu hucreler denmektedir. Ancak, gerileyebilir ve normale donebilir. Kanser onculu serviks hucreleri, kanser olduğunuz anlamına gelmemektedir. Kanser onculu hucre kumelerine genellikle lezyon denir ve bunlar gelişmenin evresine gore hafiften şiddetliye gore derecelendirilir. Doktorunuz lezyonları, ServikalİntraepitelyalNeoplazi (CIN) olarak adlandırabilir ve hafiften (CIN1) şiddetliye (CIN3) doğru derecelendirir.
CIN olceğinin ozeti: CIN1: Bu sonuca sahip kadınların yarısından fazlasında anormal hucreler zamanla kendiliğinden kaybolduğundan tedaviye gerek duyulmayacaktır. CIN2: CIN2 olarak sınıflandırılan anormal hucrelerin, ilerleme olasılığı daha yuksektir. Bu nedenle anormal alan yapılacak bir kucuk cerrahi işlem ile ortadan kaldırılarak serviks kanser gelişimi riski azaltılacaktır. CIN3: CIN3 olarak sınıflandırılan anormal hucrelerin ilerlemesi olasıdır. Bu sonuca sahip kadınların tumune cerrahi tedavi onerilir. Boylece serviks kanseri gelişme olasılıklarını azaltmak icin anormal alan ortadan kaldırılabilir.
Kanser Onculu Lezyonların Tedavisi; Doktorunuz anormal lezyonlara sahip olduğunuz ve ilave tedaviye gerek duyduğunuzu saptarsa, bircok tedavi yontemi mevcuttur. Bu tedavilerin coğu, muayenehane veya hastanede, kadın-doğum polikliniğinde
uygulanmaktadır. Gerekirse lokal anestezi kullanılacağından bu tedavi metodları size acı vermeyecektir.
Kriyoterapi: Bu yontemde bir metal prob donma derecelerine kadar soğutulur ve daha sonra anormal hucrelerin bulunduğu alana yerleştirilerek anormal hucreler yok edilir. LEEP ( Elektrocerrahi Lupla Eksizyon İşlemi): Halen en cok kullanılan basit ve etkili tedavi yontemi olup anormal hucreleri kazımak icin ısıtılmış bir ince tel halka kullanılır.
Konizasyon: Anormal hucreleri yok etmek icin serviksten koni şeklinde bir doku parcası cıkartılır.
Lazer tedavisi: Anormal hucreleri yakıp yok etmek icin lazer kullanılır.En iyi tedavinin belirlenmesi icin doktorlarınızın goruşlerini dinlemeli ve secenekleri tartışmalısınız. Farklı Serviks Kanseri Tipleri vardır . Adenokarsinom ve yassı epitel hucreli karsinom gibi invaziv kanserler dahil ceşitli terimler kullanabilir. Adenokarsinom; saptanması zor, daha hızlı seyreden serviks kanseri tipidir. Duzenli aralıklarla Pap-smear testinden gecen kadınların coğu, serviks kanserine karşı iyi bir korunma sağladıklarından emin olacaktır. Serviksin dış yuzeyinde oluşma yerine, adenokarsinomlar genellikle serviksin ic yuzeyinde oluşmaktadır. PAP testleri dikkatli alınmazsa serviksin dış yuzeyindeki hucreleri orneklemektedir. Bu nedenle adenokarsinom tanısı konduğunda, kanserin daha ileri evrede olma ihtimali mevcuttur. Ozellikle genc kadınlarda HPV’nin kansere neden olan 16, 18, 45 ve 31 gibi tipleriyle daha fazla adenokarsinom oluşmaktadır.
Serviks Kanserinden Korunma:
Bir kişinin kansere yakalanma olasılığını artıran faktorlere, risk faktorleri, buna karşın kanser gelişim riskini azaltan faktorlerse koruyucu faktorler denir. Genetik faktorler gibi bazı risk faktorlerinin ortadan kaldırılması mumkun değilken diyet, sigara gibi bazı risk faktorlerinin onlenmesi mumkundur. Kanserden korunma, onlenebilir risk faktorlerinin azaltılıp, koruyucu faktorlerin artırılarak kanser gelişim riskinin azaltılmasıdır. Pap-smear testi ile serviks kanseri riski oldukca azalmıştır. Pap-smear testi serviksinizden bir suruntu almayı gerektirir. Anormallikler saptandığında, ileri
testler ve olası tedavi icin doktorunuz onerilerde bulunulacaktır. Duzenli aralıklarla test yaptırmanız onemlidir. 30 yaşından sonra yılda bir kez Pap-smear testi yaptırmanız onerilir.
Tanı
Pap-smear testinde anormal bulgular gorulduyse tanı icin daha ileri yontemlere başvurulur. Aşağıdaki belirti ve bulgular Vajinal kanama ,beklenmeyen anormal vajinal akıntı ,Pelvik ağrı ,Cinsel ilişki sırasında ağrı veya lekelenme serviks kanserinde gorulebilir. Doktorunuz hastalığı teşhis edebilmek icin size ceşitli testler uygulayacaktır.
Kolposkopi :Kolposkopide , ozel bir mikroskop kullanarak serviksin değişikliklerini doğrudan ve cok yakından gormek mumkundur.Doktorunuzserviksi gozlemek icin rahim ağzınıza spekulum denilen bir alet yerleştirir. Kolposkop denilen ışıklandırılmış bir mikroskop kullanarak serviks dokusunu aydınlatıp gorunumunu buyutecek ve serviks dokusundaki anormallikleri araştıracaktır. Bu inceleme genellikle beş dakika surmektedir. Kolposkopi sırasında doktorunuz ileri analizler icin kucuk bir serviks dokusu orneği alabilir. Bu işleme biyopsi denilir.
Sonuc: Kadınlarda HPV enfeksiyonları serviks kanseri ve siğiller oluşturabilir. HPVnin 100 den fazla tipi vardır.Korunma yolları vardır.Kolaylaştıran faktorler vardır.
Erken tanı icin serviksten fırca ile akıntı orneği alınabilir.Bu ornek incelendiğinde bazı hucrelerde değişiklikler bulunabilir ve bu değişikliklerin şekillerine gore kanser onculu hucreler CIN 1,CIN 2,CIN 3 diye adlandırılırlar.Bunların takibi ve tedavisi Kadın Doğum Uzmanınca yapılır. Kolposkopi denen ozel inceleme mikroskobu ile değerlendirilip tedavi uygulanır. Tıpta ilk kez bir virusun kanser yaptığı anlaşılmış ve buna karşı iki cins aşı geliştirilmiş ve koruyuculuğu ispatlanmıştır.Duzenli kontrol muayenesi, smear testi ile kontrol,kolposkopi ile kanser taraması,erken evrelerde cerrahi uygulamalar ve koruyucu amaclı aşılar 9-50 yaşlar arasındaki tum genc kız ve hanımlara tavsiye edilmektedir.

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]