Serebrovaskuler hastalıklar; Amerika Birleşik Devletlerinde en yaygın olum nedenleri arasında 3. sırada olup, sakat kalma sebeblerinin de başında gelir. Olum ve sakatlıklar; ya fokal ya da yaygın enfarkta neden olan iskeminin veya bası yapan kitle lezyonuna yol acan kanamaların sonucudur
İskemİk VaskUler HastalIk (FelC-İnme)
İskemi ve sonucundaki beyin enfarktı herhangi bir serebral damarın dağılım alanında gorulebilir; boylece serebrum, beyinsapı ya da serebellumun herhangi bir kısmı etkilenebilir. Beyne en fazla kanı karotid dolaşımı sağladığından bunun dağılımının icindeki iskemi ve enfarkt en yaygınıdır. İskemi, ana arterlerin tıkanmasından, stenoz sonucu azalmış akım sonucu veya intravaskuler emboli nedeniyle daha kucuk caplı arteriyollerin gecici veya kalıcı şekilde tıkanmasından kaynaklanabilir.
Buyuk damarlardaki stenoz veya tıkanmanın en yaygın nedeni atherosklerozisdir. Bu hastalık genelde internal karotid arterin, extrakranial boyun segmentinde, fakat karotid sifon segmentinde (kavernous sinus icindeki kısmı), distal internal karotis, hatta proksimal orta serebral arterde de oluşabilir.
Arterial emboli genellikle ya karotis bifukasyonundaki ulsere atherosclerotik plaktan ya da kalp icindeki odaktan kaynaklanır. Myokard enfarktusu sonrasında gelişen mural thrombus veya atrial fibrilasyon kalpteki emboli kaynaklarıdır. Serebral iskemi icin diğer risk faktorleri, yuksek tansiyon, diabet, yuksek kolesterol, şişmanlık, sigara ve aile oykusudur.
İnme icin hicbir etkili ilac veya cerrahi mudahale olmadığından, noroşirurjide gudulen amac felc gecirmesi olası hastaları belirlemek ve serebral iskemi riskini azaltmaktır. Bu yuksek risk taşıyan hastalar, en iyi şekilde ya gecici serebral iskemi ya da amaurosis fugax şeklinde gorulen; gecici iskemik atak (GİA) oykusuyle belirlenirler. Karotid dolaşımı icindeki gecici serebral iskemi genellikle gecici hemianestezi, hemiparezi ya da afazi’den oluşur. Amorozis fugax, bir gozun gecici gorme kaybıdır. Vertebrobasilar sistemdeki iskemi, gecici diplopi, boşdonmesi, dizarthiri, disfaji, kuvvet kaybı, uyuşukluk, gormeu kaybı ve hatta hafıza kaybına neden olabilir.
İskemik vakaların coğunun suresi saniyeler ve dakikalarla olculur ve nadiren 30 dak. dan uzun surer. Norolojik bozukluk 24 saat icinde gerilediği taktirde , vaka bir GIA olarak tanımlanır. Reverzibl bir iskemik norolojik bozukluk (RIND) 24 saat ila 3 hafta sureli olanıdır. Daha uzun sureli olan iskemik bozukluklar tamamlanmış/oturmuş felc kabul edilir. Tamamlanmış felc gorulen bireylerle yapılan dikkatli sorgulamalarda; %60’ının onceden bir TIA gecmişinin bulunduğunu, %20’sinde felcin adım adım ilerleyen bicimde geliştiğini ve sadece %20’sinde aniden ortaya cıktığı saptanmıştır.
TEDAVİ
GİA geciren veya yavaş ortaya cıkan inmeli olgular koruyucu cerrahi mudahale icin potansiyel adaylardır. İnmeyi onleyici cerrahi mudahaleler emboli odağının ortadan kaldırılmasını veya beyine giden kan akımının arttırılmasını amaclar. Bu durumlar icin uygulanacak operasyonlar, karotid endarterektomi ve mikrovaskuler bypass’ı kapsar. Potansiyel adaylar genellikle; beyindeki enfarktın derecesini değerlendirmek ve tumor, subdural hematom veya subaraknoid hemoraji gibi diğer olasılıkları ortadan kaldırmak icin BT ve MRG taramasından gecerler. Daha sonra aort kavsi, karotid, vertebral ve serebral damarları kapsayan anjiografiden gecerler. Karotid daolaşımının non-invazif yontemlerle incelenmesi daha az ve doğru bilgi vermesine rağmen duşuk risk taşıdığından tarama amacıyla kullanılabilirler.
İpsilateral serebral iskemi veya amorozis fugax (gorme kaybı) gibi semptomlar mevcutsa ve anjiografide ileri stenozis (genellikle %75’ten fazla) ya da ulserasyon gorulurse, karotid endarterektomi endikasyonu vardır . Prosedur, karotid arterin tutulan bolumunun acılmasını ve atherosclerotik plağın cıkarılmasını icerir. Deneyimli ellerde karotid endarterektomiden kaynaklanan mortalite oranı %1, ve norolojik morbidite oranı %5’tir.
Bir grup hastada tam tıkalı internal karotid arter veya da cerrahi olarak ulaşılamayan internal karotid veya orta serebral arter segemntlerindeki stenozla ipsilateral serebral iskemi gorulebilir. Bu gibi yetersiz kollateral sirkulasyonu olan hastalar icin mikrovaskuler bypass teknikleri onerilmektedir. Bunlardan en yaygın kullanılanı superfisial temporal arter ile, orta serebral arterin anastomozudur (STA-MCA).

[h=2]Ankara Beyin Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]