Bugun son 10 yılda bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişme ile ilişkili olarak ozellikle cocuk ve ergen grubunda teknoloji-internet kullanımına bağlı davranış değişiklikleri dikkatimizi cekmektedir. Surecin eğitimde ve toplumsallaşmada getirdiği olumlu katkıların yanında bağımlılık duzeyinde gorunum veren davranış değişiklikleri ciddi bir kaygı kaynağı oluşturmaktadır.
Bilgisayar/internet oyunları bağımlılığı kişinin bilgisayarda/internette oyunlar icin hayatının olağan akışını aksatacağı denli uzun sureler vakit gecirmesi ile kendini gosteren bir tablodur. Aşırı duzeyde oyun oynayarak kişinin gercek yaşam etkinliklerinden uzaklaşması tablonun onemli bir gorunumudur. Genc kendini toplumsal yaşamdan giderek uzaklaştırmaya başlar.
Dış dunyanın beklentilerinden kopar, giderek daha ice donuk-yalnızlaşmış bir yaşam bicimi sergiler. Oyun oynayamadığında huzursuzluğa kapılır-gerginleşir, bir sonraki oturumu yoğun bicimde duşunur. Bilgisayar oyunu oynamak icin diğer etkinliklerini azaltır. Bilgisayarda oyun oynama sureleri hakkında yalan soyler, sureyi olduğundan az olarak bildirir.
Geceleri uzun saatler oyun oynar; zaman zaman 8 saati bulan oyun surelerine ulaşabilir. Bu tur bir değişimin sonucunda cocuk ve ergenlerde okul başarısında duşuş, oyunlar icin harcanan para, kişilerarası ilişkilerde yaşanan ofke ve kendine guven sorunları, kişisel bakımında ortaya cıkan bozulmalar dahil bircok konuda olumsuz sonuclar ile karşılaşmak soz konusu olur. Bilgisayar oyunları bağımlılığı aslında butun bağımlılıklarda olduğu gibi cok etmenli bicimde ortaya cıkar. Artan teknolojik imkanlar zemininde toplumsal davranışlarda ortaya cıkan değişimin sonucu olduğu vurgulanmalıdır.
Eğitimde değişen yaklaşımlardan, eğlence yaşantısına kadar değişen olanaklar ve kultur, bireyin toplumla bağını oluşturan diğer ekonomik sebepler, calışma hayatında ortaya cıkan değişimler; bilgisayar teknolojilerinde gorulen ilerlemelerin bu sorunun ortaya cıkışında payı olduğunu soylemeliyiz.
Tabii bağımlılık cercevesinde değerlendirilen bir davranışın biyolojik temellerinden bahsetmezsek olmaz. Ancak bilgisayar oyunları bağımlılığı esas olarak alkol-madde bağımlılığından farklı olarak daha cok davranışsal bağımlılıklara orneğin kumar bağımlılığına benzer. Bunun en onemli sebebi durtusellik ozelliği ile daha guclu ilişkili olmasıdır. Psikolojik tarafı daha guclu bir tur bağımlılık davranışıdır. Kişi toplumla etkileşerek yeni sağlıksız dengeyi kurup ve surduren bir konumdadır. Bilgisayar oyunlarına bağımlılık geliştirmek bakımından yatkınlık hem biyolojik-genetik hem de toplumsal yonleri ile dikkat edilmesi gereken yonler iceriyor. Cocuk ve ergenler, yetişkin erkekler ilk akla gelebilecek risk gruplarıdır. Ozellikle uzun saatlerini verimli-sağlıklı etkinliklerle duzenlenmemiş kişiler orneğin acıktan okula gidenler, okul dışı zamanlarını uygun aktivitelerle doldurmayanlar risk taşımaktadırlar.
Ote taraftan ruhsal cokkunluğu olanların, kaygı bozukluğu ve duşuk benlik saygısı olanların, toplumsallaşma becerileri duşuk-topluma uyumu bozucu durtusel ozellikleri yuksek kişilerin artmış risk altında oldukları soylenebilir.
Cocukluk cağı dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu sorunları olanların da benzer şekilde risk altında olduğu vurgulanmalıdır. Oyun bağımlılığı bilgisayarda internette tekli ya da coklu oyunculu oyunları kişinin toplumsal etkileşimini, okul-iş başarısını bozacak denli olumsuz sonuclarına rağmen oynamak olarak tanımladığımız bir durum olmakla zaman zaman internet bağımlılığı kavramı ile birbirini icerircesine kullanılmaktadır. Oyun bağımlılığı yarışmacı ozellikleri ile daha guclu bağımlılık yapıcı ozellikler taşır.
Ozellikle davranışı pekiştirdiğini bildiğimiz davranış kalıplarını kullanan yapıları oyun oynamanın giderek bağımlılık davranışına donmesine zemin hazırlamaktadır. Basamaklı-seviye atlamaya dayalı yapı, oyun karakterlerinin oyuncuyu yonlendiren, kendisine adanmayı gerektiren ozdeşim ozellikleri gibi bircok yan unsur bu sonuca hizmet ediyor gorunmektedir. İnternet bağımlılığında ise ozellikle internette dolaşma, sosyal medya hesaplarında, mesajlaşmalarla aşırı zaman gecirmenin tarif edildiği duşunulmelidir.
Oyun bağımlılığının dunyada yapılmış batı kaynaklı calışmalarda cocuk ve ergenlerde %2-6 mertebesinde gorulduğu bildirilmektedir. Ulkemizde de ergenlerde yapılan calışmalarda %1-1.5 bandında gorulduğunu gosteren calışmalar yapılmıştır. Uzakdoğu’da Cin, Tayvan gibi ulkelerde %7-10 mertebesinde oranlar bildiren calışmalar mevcuttur.
Bilgisayar oyunları oynayanların %15 kadarının bağımlılık duzeyinde bir davranış geliştirdiklerini bildiren yayınlar mevcuttur. Ote yandan cok guncel araştırmalar ozellikle erişkin grupta oyun oynadığını bildiren kişilerin %65 kadarında herhangi bir bağımlılık davranışı olmadığını ancak %0.3-1 bireyde bozukluk kabul edilecek değişimlerden bahsedilebileceğini bildirmektedir. Tanısal olarak kumar bağımlılığı, alkol-madde dışı bağımlılıklara tek ornek olmaya devam etmektedir.
Calışmalar bilgisayar/internet oyunları bağımlılığının kumar bağımlılığından cok duşuk oranlarda gorulduğune işaret etmektedir. Bugun bilgisayar/internet oyunları bağımlılığı henuz bir bozukluk olarak kabul edilmemektedir. Bu sorunun yonetiminde daha ağırlıklı olarak davranışcı mudahalelere dayalı psikoterapi teknikleri, kişinin kendini izlemesi teknikleri kullanılmaktadır.
Toplumsal beceri eğitimleri, var olan ek ilişki sorunlarını hedefleyen terapiler ve diğer ruhsal bozuklukları hedefleyen butuncul tedaviler değerlendirmelerin sonucunda kişiye ozgu olarak duzenlenmektedir. Bu konun uzerinde daha fazla araştırma yapılması gereken buyuyen bir ilgi alanıdır.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]