Ototoksik ilaclarOtotoksitede en sık semptom kulak cınlamasıdır (tinnitus).
Ototoksite riskini arttıran durumlar:
Bobrek yetmezliği
Karaciğer yetmezliği
Bağışıklık yetersizliği
İleri yaş
Ototoksite oykusu
Ototoksik ajanların birlikte kullanımı
Gurultuye maruz kalma
Onceden NSİK olması
Kollejen vaskuler hastalıklar
En az ototoksik aminoglikozit(AG) Netilmisin'dir.
AG ototoksitesi gozlenen hastaların yarısından fazlasında 1 hafta – 6 ay arasında duzelme olur.
AG tedavisi kesildikten 2-3 hafta sonra duzelme olmamışsa kalıcı hasar riski yuksektir.
Osilopsi: Vestibuler fonksiyonların total bilateral yokluğu sonucu oluşur. Okulomotor fonksiyon kaybı vardır.
Dihidrostreptomisin:
Dozdan bağımsız olarak şiddetli kokleotoksik etkisi vardır.
Klinik kullanımı yoktur.
Streptomisin:
Vestibulotoksiktir.
Hastaların %60-70'inde vestibuler semptomlar 14 gun 2 gr ilac kullanımından sonra ortaya cıkar.
Cocuk dozu 15-30 mg/kg/gun'dur.
Gentamisin:
Vestibulotoksiktir.
Kanamisin:
Unilateral işitme kaybı yapma ihtimali en yuksek AG.
Kokleotoksik.
Tobramisin:
Kokleotoksik.
Amikasin:
Cok az kokleotoksik, vestibuler etkisi daha da az.
Unilateral işitme kaybı yapabilir.
Neomisin:
Cok kokleotoksik.
Parenteral kullanımı yok.
Neomisin, streptomisin, kanamisin gec donemde (1-2 hafta) kokleotoksik etkilerini gosterebilir.
AG antimikrobial etkilerini 30s ribozomal alt birim uzerinden gosterirler.
AG'ler:
Mitokondri ve hucre membranı fosfolipidlerine bağlanarak membran gecirgenliğini arttırırlar.
Bu etki hucre dışına Mg kaybı yapar ve hucre olur.
Ayrıca aminoglikozitler Ca duyarlı K kanallarını etkileyerek de ototoksik etki gosterirler.
AG ayrıca O2 radikalleri ile de ototoksite yaparlar.
AG'ler Asyalılarda daha cok ototoksik etki gosterirler.
AG'lere ailesel yatkınlık vardır.
AG toksitesine
Tip I hucreler Tip II hucrelere gore
Bazal hucreler Apikal hucrelere gore
Dış tuylu hucreler İc tuylu hucrelere gore daha duyarlıdır.
AG toksitesine duyarlılık:
Krista ampullaris > Makula utrikuli > Makula sakkuli
Deneysel olarak AG toksitesini azaltan maddeler:
Glutatyon
Tiroksin
Fosfomisin
a-lipoik asit
Beyin-kokenli norotrofik faktor
Norotrofin-3
4-metilkatekol
İnsulin ve donuşturucu buyume faktoru-a
Dizosilopin (N-metil-D-aspartat reseptor antagonisti)
Salisilatlar
Sisplatin:
Daha cok kokleotoksik.
Hastaların %7'sinde gorulur.
İşitme kaybı dozla ilişkili ve kumulatiftir.
Tinnitus gelip gecici ve bilateraldir.
Ototoksik etki tedavi başladıktan sonra 2 gunde izlenir ve tedavi kesildikten 7 gun sonra duzelir.
Cocuklarda işitme kaybı daha cok gorulur bu cocukların daha cok kranial RT almasına bağlanmıştır.
Karboplatin:
Kokleotoksiktir (daha az).
İşitme kaybı dozla ilişkili ve kumulatiftir.
İşitme kaybı 8000-12000 Hz'dedir.
Sisplatin ototoksitesini azaltan ajanlar:
Lazaroidler (serbest O2 radikalleri temizleyiciler)
Sodyom tiyosulfat
Fosfomisin (phosphonic asit antibiotic)
Dietilditiokarbamat
Ebselen
Lipoik asit
4-metiltiobenzoik asit
Metalloenzim inhibitorleri
D-metionin
B vitamini
Loop diuretiklerden
Etikrinik asit %0.7
Bumetanid %1.1
Furosemid %6.4 işitme kaybı yapar.
Furosemid gecici, Etikrinik asit ise kalıcı işitme kaybı yapar.
Desferroksamin:
Talasami major ve Diamond-Blackfan anemisi hastalarında uriner demir atılımı arttırmak icin kullanılır.
%24 oranında kokleotoksik etki gosterir.
Antiinflematuar ilaclardan:
Salisilatlar
İbuprofen
Piroksikam işitme kaybı ve tinnitusa sebep olabilir.
Sadece topikal ajan kullanılarak oluşan ototoksite oranı %3.4'tur.
Otomikoz tedavisinde klotrimazol, mikonazol veya tolnaftat guvenle kullanılabilir.
Siproflaksosin damlalarının ic kulakta hasar yapmadığı gosterilmiştir.
%0.3'luk oflaksosintopik solusyonu FDA onayı alan tek topikal ajandır.
Diğer ototoksik ajanlar: Kenopodyum yağı, karbonmonoksit, karbondisulfit, arsenik, kurşun, civa, potasyum bromat, trikloretilen, toluen, sitiren, ksilen, benzol, bifosfonat, propanolol, bromkriptin, kinidin, kokain, heksan, pentobarbital, metalamin mandelat, tetanus antiserumu, yuksek doz ampisilin.
Erişkinlerde ototoksite erken tanısında yuksek frekans odiyometri; cocuklarda ise otoakustik emisyon kullanılır.
Kalorik testle oluşmuş nistagmusun yavaş fazında azalma, erken vestibulotoksik etkilenmeyi gosterebilir.
Tuylu hucrelerde hasar oluştuğunda sensorial epitel destek hucreler mitoz ve diferansiasyon ile yeni tuylu hucreler oluştururlar.

[h=2]İzmir Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]