Beslenme uzmanı olan Nil Şahin Gurhan, Kurban Bayramı'nda nasıl beslenmemiz gerektiği konusunda bazı onerilerde bulunuyor:
Kurban Bayramında, tatil atmosferinin de etkisiyle hayatımız farklılaşır, beslenmemiz değişir, oğunlerimizin iceriği ve duzeni başkalaşır. Bayram sofraları; zengin ve bolluk icinde olmakla birlikte sağlık acısından da risklidir. Kurban bayramı sofralarını diğer bayram sofralarından ayıran fark; kırmızı etin başrole yerleşmesidir. Diğer besin grupları ve kacamak yiyecekler de formundan bir şey kaybetmeden sofralardaki yerini alır. Ozeldir, keyiflidir bayram sofraları. Bu sofralarda tadına doyulmaz bayram sohbetleri eşliğinde eğlenceli bir bicimde beslenmek bayram neşesine neşe katar. Ancak bu eşsiz sofralarda rehavete kapılıp, ipin ucunu tamamen bırakmayalım. Aksi taktirde bayramda istemediğimiz bir takım sağlık problemleri ve sıkıntılara maruz kalabiliriz. Sindirim gucluğu, mide ağrısı ve krampları, bulantı, kabızlık, reflu gibi sindirim sistemi sorunları, kalp carpıntısı ve tansiyon yukselmesi gibi genel sağlık sorunları ve besin zehirlenmeleri riski gibi sağlık problemleri, bayram sonrasında fazla kilo almak... gibi bircok problem kapımızı calabilir.
Kurban bayramında sağlıklı et tuketmek icin yapmamız gereken bir takım davranışlar bayramımızı daha iyi gecirmemize yardımcı olur.
KURBAN ETİ NASIL HAZIRLANIR
-Kurban bayramında sağlıklı et tuketmek icin; kurbanlığınızı almadan once veteriner kontrolunden gectiğinden emin olmalısınız. Aynı zamanda uygun kesim şartlarının sağlanmış olmasına da dikkat etmelisiniz.
-Kurbanlığın sakatat kısımlarını yani organ etlerini kesinlikle tuketmeyin. Bu tur etler doymuş yağ ve kolesterol oranı oldukca yuksek olmakla birlikte, toksin madde birikimi de maksimum olan yiyeceklerdir.
-Kurban etlerinin hazırlanması onemli bir surectir. Etlerin gorunur yağlarının tamamını temizlemelisiniz.
-Kurban etini kestikten hemen sonra tuketmek bayram rituelidir. Ancak et kestikten hemen sonra, lezzetsiz ve sert olur ve sindirimi de oldukca zordur. Oysa kesimden sonra 24 saat buzdolabında bekleyen et, daha lezzetli olur, kolay pişer ve kolayca sindirilir.
-Hazırlama işlemi sırasında, etler ve diğer besinler ayrı doğrama tahtalarında ayrı bıcaklar ile doğranırsa besin zehirlenmesi ihtimali azalır. Ciğ etten damlayan suların hicbir besinle temas etmediğinden emin olmalısınız.
NASIL PİŞİRMELİ
-Etleri pişirirken doğru pişirme yontemlerini tercih edin. Kızartma ve kavurma, sağlık risklerini arttıran pişirme yontemleridir. Bu nedenle bu pişirme yontemlerinden mumkun olduğunca uzak durmalısınız. Bunun yerine ızgara, haşlama, fırında veya sebzeler ile birlikte tencerede pişirme yontemlerini tercih edin. Izgara yaparken, vitamin kaybını en aza indirmek ve dumanın icinde yer alan zehirli maddelerin ete gecmesini engellemek icin; komurler tam olarak yandıktan ve yarı kor halini aldıktan sonra ve etleri ateşten en az 15 santimetre uzakta olacak şekilde pişirmelisiniz.
-Pişirdiğiniz etli sebze veya kuru baklagil yemeklerine ekstra yağ eklemeyin ya da minimum miktarda sıvı yağı yemeğin pişmesine yakın ekleyin. İcerisine et veya kıyma olan yemeklerde etlerin dokuları arasında yer alan doku ici yağlar ısının etkisi ile erir ve yemeğe karışır.
-Kuyruk yağı ve ic yağı, kalp-damar sağlığını tehdit eden yağ turleridir. Bu tur yağları tercih etmeyin.
-Etleri pişirirken cok yuksek ısıya maruz bırakarak hızlı pişirmemelisiniz. Cunku yuksek ısıda etin sadece dış yuzeyi pişer ve hızla katılaşır. Et sert olur ve ic yuzeyi ciğ kalabilir.
-Sofrada, etler dışında diğer besin gruplarına da yer verilmelidir. Sebze yemekleri, salatalar ve sut, yoğurt, ayran ve cacık gibi sut urunleri de sofrada yerini almalıdır. Ekmek olarak tam buğday veya tam cavdar ekmeği veya ekmek yerine bulgur, makarna ve kabuklu pirinc tercih edilebilir.
-Et tuketiminde aşırıya kacılmamalıdır. Her oğunde olculu miktarda ve diğer besin grupları ile birlikte tuketmelisiniz. Bir oğunde 2–3 porsiyon (60–90 gram) kımızı et bol sebze ve salata ile birlikte tuketilmesi en sağlıklı beslenme şekli olacaktır.
NASIL SAKLAMALI
-Et ve et urunleri, sıcaklığa oldukca duyarlıdır ve kolayca bozulurlar. Bu nedenle etleri buzdolabı poşetlerinde veya yağlı kağıda sararak buzdolabında maksimum 2-3 gun, buzlukta -2 derecede 1 hafta, derin dondurucuda -32 derecede dondurulduğunda ise maksimum uc ay saklamalıyız.
-Dondurulmuş etleri tuketmeden once ya; poşetten cıkarmadan, akan soğuk su altında, ya buzdolabında cozdurun, ya da direk tencerede kapağı kapalı kısık ateşte pişirin. Kalorifer uzerinde veya acık havada oda ısısında cozdurseniz, besin zehirlenmesine neden olabileceğini unutmayın. Cozdurulmuş etleri yeniden dondurmayın.
BAYRAMDA KİLO YONETİMİ
Gune başlarken 1 bardak ılık ve 1 bardak daha soğuk olacak şekilde su icerek başlayın. Ardından kahvaltı sofrasına oturup, kahvaltınıza başlamalısınız. Bayramda genelde namaza gidenler veya kurban kesme telaşı olanlar kahvaltı oğununu atlarlar. Oysa uyandıktan sonra 1 saat icinde enerji alıp metabolizmanızı calıştırmalısınız. Kahvaltıya zaman ve imkan olmazsa, sabah uyandıktan sonara bir saat icinde; bir bardak sut icebilir veya kucuk bir avuc fındık, badem, ceviz karışımı ile 4–5 adet kuru kayısı , kuru uzum karışımı atıştırabilir.
Az ve sık beslenme, kilo yonetiminin sağlam ve değişmez temelidir. Gun icinde 4 saatten uzun sure enerji almadan gecirmemelisiniz.
Oğunlerde aşırı besin tuketmemeye gayret edin. Eğer bir oğun cok besin tuketti iseniz, hangi besin grubundan fazla yediyseniz o besin grubundan yiyecek hakkınızı bir sonraki oğunde azaltmalı, diğer besin grubu ihtiyaclarınızı eksiksiz tamamlamalısınız. Bayram suresince de temel iceceğiniz su olsun. Gunde 8–15 su bardağı su icmeye ozen gosterin. Şekerli ve gazlı icecekler tuketmekten kacının. Cay, kahve tuketiminde aşırıya kacmayın. Ihlamur, ada cayı ve rezene gibi bitki caylarını, ayran ve taze sıkılmış meyve sularını tercih edebilirsiniz. Eğer mide ve tansiyon sorununuz yok ise gunde 1–2 şişe sade doğal maden suyu icebilirsiniz.
Ana oğunlerde tabağınızın yarısını salata ve sebze yemekleri ile doldurun. Diğer yarısına ise 2-3 parca et ve 2-3 yemek kaşığı pilav, makarna ve bulgur gibi tahıl urunlerinden alın. Pilav, makarna, bulgur ve corba tuketiyorsanız yanında ekmek tuketmeyin. Porsiyon hakkınızdan fazla uzaklaşmayın. Bayram gunleri ikramsız ve tatlısız olmaz. Bayramı hem sahip olduğunuz vucut ağırlığı ile sonlandırmak hem de ikramlarda mızıkcı olmamak ve sevdiğiniz tatlardan uzak durmamak istiyorsanız, ısrarları geri cevirmeyin, ancak miktarda dikkatli olun. Gunluk beslenme hakkınızı takip ederek, tuketim miktarlarına ozen gostererek bayram tatlarından tadabilirsiniz.
Şekerlemelerden ve cikolatalardan uzak durmaya calışın. Ağır hamur tatlıları yerine, sutlu veya meyveli tatlıları tercih edin. Gunde 1 porsiyondan fazla tatlı tuketmemeye ozen gosterin. Şeker, besin kalitesi yok denecek kadar az olan boş enerji kaynağıdır. Bu nedenle basit şeker beslenmemizde ne kadar az yer alırsa, beslenme programlarımız o kadar sağlıklı olur. Bayramda şeker tuketimine sınır koymak icin, ya ikram edilen şekerleri ve cikolataları tuketin ya da tatlı tuketin. İci kuru yemiş olan, dışı şeker ve ya cikolata olan badem şekeri gibi şekerler birinci tercihiniz olsun. Tatlılarda da sutlu tatlı veya meyveli tatlıları tercih etmeye calışın. Ağır hamur tatlıları yemek isterseniz, yemekten sonra tok karnına ve cok kucuk bir parca tuketin.
Bayram suresince kan şekerinizin dengeli yukselip alcalması icin ana oğunleri atlamadan kaliteli ve yeterli beslenmeye devam edin. Tek oğunde aşırı beslenmek icin, butun gun bir şey yemezseniz; bu durumda kendini bir turlu dengeleyemeyen kan şekeri size yorgunluk ve tatlı krizleri yaşatır. Fazla kilo almanızı kolaylaştırır.
Sağlıklı beslenme konusunda oncu olun. Eğer siz ev sahibi iseniz, misafirlerinizin sağlığını duşunecek şekilde ikramlar hazırlayın. Sağlıklı ve hafif yemekler ve tatlılar ile hem siz formda kalın, hem de misafirleriniz.Kuru yemişler bayram ikramlarınız arasında yer alsın. Zengin omega-3, lif, magnezyum ve E vitamini icerikleri ile oldukca sağlıklı olan yağlı kuruyemişler geleneksel bayram ikramlarından biridir. Fakat her besin gibi kuruyemişlerde tuketim miktarı abartmak sağlıksızdır. Cunku kuruyemişler kucuk kalori bombalarıdır. Bu nedenle fındık, fıstık ve bademde gunde toplam 1 avucunuzun sıkı hali kadardan fazla tuketmeyin.
Hareket berekettir, Bayramınız bereketli olsun. Her zaman her yerde olabilecek maksimum duzeyde enerji harcayın. Ne kadar hareketli olursanız vucudunuz o kadar cok ve surekli enerji harcar. Gunde en az yarım saat orta tempolu yuruyuş yapın. Ev icindeki hareketliliğinizi arttırmaya calışın.
Her şeye rağmen bir gun icinde duşunduğunuzden cok fazla yediniz, besin haklarınızı aştıysanız uzulmeyin, afiyet olsun. Bunun telafisi; sağlıklı beslenmeye devam ederek ve kendinizi aşırı yormadan olabildiğince cok enerji harcayarak aldığınız fazla enerjiyi harcamak ve vucudunuzdan atmak olacaktır. Yalnız boyle bir davranışı cok ve sık tekrarlarsanız, aldığınız fazla enerjileri harcamaya fırsat kalmaz. Ust uste birkac gun boyunca yapacağınız bu tur kacamaklar ile vucudunuzun kilo almaktan başka caresi kalmaz. Bayramı artı kilolar ile bitirmek kacınılmaz olur.
Alıntıdır..