OKUL ONCESİ GOZ MUAYENESİNİN ONEMİ ve GOZ TEMBELLİĞİ
İleri yaşlarda yaşantımızı devam ettirebilmek icin gerekli olan gorme ancak bebeklik ve cocukluk yaşlarında kazanılmaktadır. Doğumla birlikte başlayan gorme ancak 6. ayda gozlerin sabit bakması, yani makuler (sarı nokta) gormenin (merkezi gorme) başlaması ile gelişmeye başlar ve genellikle 6. yaş civarında sabitleştiği kabul edilir. Dolayısı ile gormenin gelişmesinde engel olabilecek bozukluklar bu yaşdan once tedavi edilmelidir.
Yeni doğan bir bebekte anne ve baba cocuklarına tabii ki ihtimam gosterirler, ancak bizler diyoruz ki “COCUĞUNUZUN GOZUNE MUTLAKA FİZİKİ OLARAK BAKIN”... Bakmak ile gormek arasındaki farkı her zaman hatırlamak gerekir. Normal dışı herhangi bir durumda hemen goz hekimine gidilmelidir. Orneğin gozbebeği normalde siyah, ışık dik tutulduğunda da kırmızı renkte gorulur, bunun dışı patolojik kabul edilmelidir. Ayrıca saat camına benzeteceğimiz kornea tabakası da şeffaf olmalıdır. Bu konuda en buyuk yardımcınız, sizi yonlendirecek, cocuğunuzun doktoru olmalıdır.
Gozlerin paralel duz bakmamasına, başka bir ifade ile bir goz duz bakarken diğer gozun başka yone doğru hareket etmesi haline şaşılık diyoruz. Şaşılık mumkun olan en erken yaşta tedavisine başlanması gereken bir durumdur. Burada aileye buyuk işler ve sorumluluklar duşmektedir. Hekim oncelikle bu şaşılık olayının gercek olup olmadığını, daha sonra gozun bir başka hastalığına bağlı olup olmadığını araştırır. Bundan sonra gozluk ihtiyacı tesbit edilmeye calışılır. Bunun icin gozbebeğini buyutucu damlaların kullanılması genellikle gerekebilmektedir. İhtiyac varsa cocuk gozluk kullanmak zorundadır. Gozluk gormenin gelişmesini sağladığı kadar, kaymasını duzeltici etki de gosterebilir. Gozluk takılı iken kayması olmayan kişinin tedavisinin bir kısmı yoluna girmiş demektir. Bu arada gormenin gelişiminin de takip edilmesi gerekir. Cocuklar eğitildiği takdirde yaklaşık 2.5-3 yaşlarında gorme ifadesi verebilirler. Bu yonde evde calıştırılmaları gerekir. Gozlerin ayrı ayrı ne kadar gorebildikleri ancak hastanın ifadesi ile ortaya konabilir. Gozlerden birinin gormesinin az olması durumunda kapama tedavisinin yapılması gerekecektir. Bu tedavi ancak 6 yaşına kadar sıkı ve kuralına uygun yapılırsa etkili olabilir. Aksi halde bir gozun diğerinden az gormesi kacınılmaz olur ki buna AMBLİOPİ yani GOZ TEMBELLİĞİ diyoruz.
İki goz arasında gozluk numara farkı fazla ise bu kişilerde de ambliopi gelişebilir ki, bunun tesbitinin ve tedavinin başlaması cok kucuk yaşlarda yapılması / sağlanması gerekir.
Şaşılık cerrahisi gerektiren cocuklarda cerrahiden sonra da, varsa gozluk ve kapama tedavisine devam edilmesi zorunluluğu vardır. Yani ameliyat olmak herşeyin duzeldiği anlamına gelmemektedir.
Kapama, hangi yaşta olursa olsun cocukların hoşuna gitmeyen bir uygulamadır. Gozluk kullanımı gibi oyun haline getirilerek uygulanmalıdır. Bu uygulamada ozel kapama bandlarının kullanılması en uygunudur. Gozluk camı uzerinden yapılan kapamalarda cocuk kapamanın yan veya ustunden bakmak isteyecektir, cunku acık gozu az gormektedir. Kapama ile birlikte yakın calışması yapılmalıdır. Yani boyama, resim yapma gibi işlemler oncelikle gorsel uyaran sağlamakta ve ayrıca cocuğu oyalamaktadır.
Ambliopinin tek nedeni gozluk ihtiyacı değildir. Doğmalık katarakt, goz kapağı duşukluğu, kornea lekesi gibi durumlarda da, yeterli gorsel uyaranın taraf gozden beyindeki gorme merkezine ulaşamadığından, meydana gelebilir. Organik dediğimiz bu durumların zamanında tedavisi ile ambliopi onlenebilir.
Cocuklarımıza “haydi okula” demeden once mutlaka goz muayenesi yaptıralım.
Prof. Dr. Haluk Erturk


[h=2]Bursa Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]