Miyop cılgınlar gibi ilerliyor. Onu durdurmak icin miyop gozluk takanların kafasında gozluk takmama, gozluksuz gorme, miyopta ilerleme konusunda bazı sorular vardır. Nedir bu surular?
*Gozluk takmamak mumkun mu, ilerlemeyi onlemede cozum mu?
*Ara sıra gozluk taksam miyop ilerlemez mi?
*Duşuk numaralı gozluk taksam miyop ilerlemez mi?
*Goz gozluksuzluğe alışır mı?
*Gozun gozluğe uyumu onlenebilir mi?
*Gozluk bağımlılık yapar mı?
GOZLUK TAKMAMAK COZUM MU?
Gozu gozlukle bozmayı anlatırken gozluk kullanmayın demiyoruz.” Gozluk goz fonksiyonlarını ustlenir, buna musaade etmeyiniz” “Numara artışını engelleyin”, gozluğe bağımlı duruma duşmeyin” diyoruz.
Gozluk takmamak gozlerde onemli sorunlar doğurur:
*Gozde tembelleşme
*Baş ağrısı
*Baş donmesi
Gorme gayreti: Gorme gayreti ile ufak numaralar telafi edilebilir ve gozluksuz gorme sağlanabilir. Numara fazla ise aşırı gayretle telafi edilir ama bu baş ağrısına neden olur.
Gozluk takmazsam goz numarası ilerler mi? Gozluk takmamakla goz numarası ilerlemesi arasında bir bağlantı yoktur. Goz hekimleri cocuğun gozluğunu takmasını teşvik icin farklı cevaplar vermektedir.
Beyin gozlukle duzeltilebilen gormeyi duzeltebilir mi? Beyin fonksiyonları geliştirerek kusurları giderme gayretine girer, bunda başarısız olursa goz numarası ortaya cıkar.
Beyin gozluksuz duruma neden uyum sağlamıyor? Beyin gozluksuzluğe başka turlu cevap verir. Buyuk numara ve astigmat telafi edilemez ve goz tembelleşir. İki goz arasında fark cok ise hasta cift gorur ve rahatsız olur. Beyin bu cift gormeyi gidermek icin yuksek numaralı gozu golgeler. Bu giderek goze tembelleşmeye neden olur. Eksi numaralarda tembelleşme riski daha azdır.
Ama bazı astigmatlı gozler: Hasta 3-4 numara astigmatla gelir, gozluk takmadığına kızarız. Baş ağrısı şikayeti de yoktur. Gozluksuz normale yakın gorur. Nasıl?
Kendi başınıza değil: Doktor gozetiminde yapmanız gereken durumlar vardır. Hipermetrop yani artı camla duzelen gorme kusurunda gozluk takmamak gozu tembelleştirir. Ozellikle astigmat varsa, bir gozde daha fazla astigmat varsa, bir gozde numara fazla ise gozde tembelleşme ve şaşılık riski vardır. Goz fonksiyonlarını işler halde tutarak denenebilir. Ama 7.00 numaraya kadar uzağı gozluksuz de gorebileceğinizi, yakını da duşuk numara ile gorebileceğinizi unutmayın.
Anlamadım! Gozluk gosterir. Ufak numara varsa gozluksuz idare edebilirsiniz. Takmıyorsanız goz fonksiyonlarını canlı tutmalısınız. Buyuk numaralarda takmak zorundasınız ama goz numarasını ilerletmemek, duşuk numara ile gormek konularını uygulamalısınız.
GOZLUĞU ARA SIRA TAKMAK
Yeni başlayan miyoplarda ve 40 yaş sonrası yakın gorememe durumunda ara sıra takmak yararlı olabilir. Ufak, 1.00 numara civarındaki miyoplarda sadece okulda tahtaya bakarken gozluk takmayı tavsiye ediyoruz. Bunda amacımız goz, gozluklu duruma uyum sağlamasın.
Gozler miyop: Miyop bir gozde takmamanızın veya ara sıra takmanızın goze zararı olmayacaktır. Miyop gozlerde tembelleşme riski azdır.
Gozler hipermetrop: Artı gozluk takanlarda iki goz arasında numara farkı coksa, astigmat var ve bir gozde fazla ise goz tembelliği veya şaşılık riskiniz vardır. Bunu goz fonksiyonlarını calışır durumda tutarak aşabilirsiniz.
40 yaş sonrası yakını gorememek: Gozluksuz anlarınızı coğaltmalı, yakında baktığımız nesneyi uzak tutarak 45-50 yıllarına kadar yakını gozluksuz gormelisiniz. Işığı artırmak daha net gormeyi sağlar, ozellikle akşamları.
Astigmatta ara sıra takmak: Net gormeye gereksinim duyduğunuz zaman astigmatta eksenin durumuna gore başa pozisyon vererek astigmatı telafi edebilirsiniz. Ara sıra takmanız, ozellikle derste veya televizyon seyrederken, gerekirse araba kullanırken mumkundur. Astigmatın baş ağrısı ve yorgunluk yaptığı da unutulmamalıdır.
Goz tembelleşir mi? 12 yaşında artık gorme duzeni kurulmuştur, gozde tembelleşme riskiniz azalmıştır. Ama yine de artı ve artı astigmatta dikkatli olmak gerekir.
DUŞUK NUMARALI GOZLUK KULLANIMI
Aşırı netlik isteği miyopta ilerleme nedendir. Gozluk goz fonksiyonlarını ustlendikce goz fonksiyonları gerileyecek ve fark gozluk numarası artırılarak giderilir. Duşuk numara gozluk kullanan cocuk gozunu buzer. Bunun goze zararı olabilir mi?
Odaklamanın fazlalığı, gucluğu iyilik, uyum gucunun fazlalığı miyopta ilerleme nedenidir.
Odaklama goz icindeki lensin incelip kalınlaşması ile goruntuyu goren nokta foveaya duşurmesidir. Daha duşuk numara ile gorme guclu bir odaklama ile sağlanır.
Gozun buzulerek gormenin sağlanması: Gozluk numarası duşuk tutulursa cocuk gozunu sıkarak gormeyi sağlayacaktır. Miyop’ ta ilerleme goz on arka capının uzaması sonucudur. Goz buzulunce kornea uzerine baskı ile gozun on arka capı birbirine yaklaşır. Bu ilerlemeye değil, duzelmeye neden olur. Ama baş ağrısı, yorgunluk yapabilir.
Uyum fazlalığı gozde ilerleme nedenidir, bu nedenle uyum gevşetilmelidir. Uyum fazlalığında goz dışındaki kaslar kasılır, ozellikle oblik (Verev) kasların aşırı fonksiyonu miyop’ u ilerletir.
Yakın daha rahat: Miyop gozlukte 0.25-0.50 numara duşuk gozluk kullanmak yakın gormeyi rahatlatır. Numaranız 1,5-2.0 civarında ise yakında gozluksuz daha fazla rahat ettirir.
Ozetle gozu buzmenin goze zararı yoktur, ilerleme de gozu kasmaz, on arka capın uzamasını engeller. İlerlemeyi azaltan egzersizlerden biridir. Cocuk duşuk numara gozluk kullanırken okulda onde oturarak durumu telafi edebilir.
Duşuk numaralı gozluk kullanmak: Gozluk bağımlılık yapar, sigara, alkol, uyuşturucu gibi. Aileler gozluk taktırmayarak bu bağımlılığı onleme cabasında olur. Bu yarar sağlar mı? Olaya bilincli yaklaşım gerekmektedir.
*Gozluk goz fonksiyonlarını ustlenmekte ve giderek bu fonksiyonlar daha da zayıflayarak gozluğe bağımlılık artmaktadır.
*Bu giderek daha yuksek numara ile gormeye neden olur.
Hedef ne olmalı?
*Once hasta net gormelidir. Gorme bir ihtiyactır. Net gormenin gerektiği durumlarda gozluk takılmalıdır. Ozellikle okulda ve derste kısa sureli gozluk takmak gerekir.
*Gormeme bazı fonksiyonların bozulması sonucu ortaya cıkar. O halde once bu fonksiyonları yeniden calışır hale getirmek gerekir. Bu egzersizlerle sağlanır.
*Gozlukten kurtulacağım derken gozler tembelleşmemelidir. Gozluk kullanmamak veya duşuk gozluk kullanmak gozu tembelleştirir. Bunu gormeyi canlı tutacak egzersizlerle yaparsanız tembelleşmenin onune gecersiniz.
*Akşam gormeyi değerlendirin. Yetersiz ışık akşam az gormeye neden olur.
GOZU GOZLUKSUZLUĞE ALIŞTIRMAK

İnsan vucudu mukemmel bir yapıdır, olaylara ve durumlara kolaylıkla uyum sağlar. Merdivenden inerken merdiven basamak yuksekliğine hemen uyum sağlar, bir basamak yuksek yapılmış olsa sıkıntı verir. Yemeği her gun aynı saatte yerseniz, yeme saati gelince sizi acıkarak uyarır. Her gun aynı saatte tuvalete giderseniz satınız gelince sizi tuvalete davet eder. Ornekleri coğaltmak mumkundur.
Beyin gozluksuzluğe uyum sağlar mı? Maymun deneylerinde sağlam gozun onune -3.00 numara cam koyunca
Beyin duruma uyum sağlamış ve -3.00 numara gozluk takılmadıkca goremez duruma gelmiştir. Alet olcumlerinde -3.00 numara gozluk gostermektedir.
*Beyin hatalı astigmatlar uyum sağlamakta, asıl astigmat ekseni verilince hasta rahatsız olmaktadır.
*Bates uygulamaları beynin gozluksuzluğe uyum sağlaması uzerine kurulmuştur.
Yeni gozluk kullananlarda durum: Gozluk numarası yeni başlamışsa veya kişi gozluk takıyorsa onu gozluksuzluğe alıştırmak kucuk numaralar icin mumkundur.
Gozluk takılmışlığa uyum olayı: Goz gozluksuzluğe direnir ve gorme gayreti icindedir. Burada gozun odaklama ve uyum fonksiyonlarının gayreti etkilidir. Gozluk takılınca goz rahatlar, gorme gayretini sonlandırır.
Gozun gozluksuzluğe direnmesi: Gorme eşelinde -1.50 numara miyop biri 6 sırayı net gormez. Cocuk -1.50 miyop ve hic gozluk kullanmamışsa gozluksuz 4-5 sıra gormemezliği vardır. Gozluk takınca bir ay sonra gozluksuz 6 sıra gormemeye başlar. Goz kendini bırakmış, direnme gucunu kaybetmiştir. Hasta zaten “Daha once gozluksuz daha net goruyordum” der.
Ne yapmalı?
Gozun odaklama ve uyu n fonksiyonlarını işler halde tutmak yarar sağlayacaktır.
Miyopta gozu gozluksuzluğe alıştırmak:
*Kucuk numarada gozluksuz saatleri artırınız.
*Buyuk numaralarda eski duşuk numaralarını kullanmalısınız.
*Odaklama egzersizleri ile goze destek sağlayın.
Hipermetropta gozu gozluksuzluğe alıştırmak: Gozluksuz gormeye alıştırılacak en başarılı durumdur. Hipermetrop yakını gorememedir. Gozun on arka capı genelde kısadır. Uzakta gozluk gerekmez, astigmat varsa giderilirse gozluksuz idare edilebilir. Goz fonksiyonunu işler tutarak bunu gercekleştirmelisiniz.
Astigmatta gozu gozluksuzluğe alıştırmak: Astigmatta gozluksuzluğe alıştırmakta astigmatın ekseni
Onem arz eder. 90 ve 180 dereceli astigmatlarda başı hafif one eğerek veya yuzu hafif sağa ve sola dondurerek gormemezliğin giderilmesi mumkundur.
Prespiyop’ ta gozu gozluksuzluğe alıştırmak: 40 yaş sonrası gozu gozluksuzluğe alıştırmak daha kolaydır. 40-42 yaşlarında yakını goremiyorum diye gelenlere gozluksuz gormeye direnme tavsiye etmekteyiz. “Aksi halde bir ay sonra bugun gozluksuz gorduklerinizi ancak gozlukle gorursunuz” diyoruz.
*Uzaklaştırarak okuma bir yontem olabilir.
*Prespiyop bolumundeki uygulamalar ile gozu gozluksuzluğe alıştırın.
MİYOPU AZALTMAK İCİN GOZLUK UYGULAMALARI
Uzakta daha duşuk numaralı gozluk kullanmalısınız. Orneğin gozunuz -2.0 numara olsun. -3.0 numara gozluğu birkac ay kullanın. Gozler bu numaraya uyum sağlar ve -2.0 numara ile gormemeye başlarsınız. Goz numaranız -2.00 ise 1.75 veya 1.50 kullanabilirsiniz.
GOZUN GOZLUĞE UYUMUNU ONLEMEK
Uyumdan kastımız gozluksuz gorebildiğimiz goruntuleri bir ay sonra artık gozluk takarak gorebilmemizdir.
“Kendini bırakmak” deyimini iyi değerlendirmelisiniz. Gozluk takmanız gozunuzun kendini bırakmasına, yani yoruldum, işi artık gozluk yapsın durumuna sokar.
Goz yoruluyor mu idi? Evet gorme gayreti ile yoruluyordu. Ama bu yorgunluğu goz fonksiyonlarını calışır hale getirerek onleyebilirdiniz. Bu beki de sizin icin gozluk kullanmanızı omur boyu onleyecekti.
Once mevcut gormeyi korumalısınız? Zeki cocuklar hemen hissediyor, anlıyor. Bir sure sonra daha once gozluksuz gorduklerini artık gozluk takmadan gorememektedirler. Goz gorme gayreti icindeyken, cabadan vazgecmiş, artık bu işi gozluk yapsın diye geri cekilmiştir.
Kendinizi bırakmayın! Yani gozunuz kendini bırakmasın, eski durumunu korusun. Temel goz hareketlerini yapmanız gozluk takmadan onceki mevcut gormeyi koruyacaktır. İlaveten daha duşuk numara ile gormeyi sağlayacaktır.
GOZ FONKSİYONLARINI GOZLUKLE GERİLETMEMEK
Odevi başkasına yaptırmak: Cocuğun odevini anne baba yaparsa o cocuk tembelleşir. Oğrenemez. Burada gozluk gozun işini yapmaktadır.
Gozluk gozun işini goruyorsa: Bu giderek goz fonksiyonlarının gerilemesi demektir.
Gozluk goz fonksiyonlarını bozuyorsa: Sizi miyopta ilerleyen bir goz numarası beklemektedir. Veya artılarda daha yuksek numara ile gorme, uzakta da gozluk takma ihtiyacı demektir.
Ne yapmalı?
Bu kitabın sonuna temel goz fonksiyonları korumada birer egzersiz konmuştur. Bu sizin icin yeterlidir. Bunu bir program cercevesinde değil de aklınıza duştukce yapmalısınız. Ama yaptığınız işin temel mantığını anlamalısınız.
Goz fonksiyonlarının calışırlığı surdurulmelidir.
Merkezi gormeyi artırma egzersizleri
Temel goz kası egzersizleri
Odaklama egzersizi
Uyum egzersizi
Fiksasyon egzersizi
Konverjans egzersiz
Gozyaşı egzersizleri
Gozdeki gerginliklerini giderme egzersizleri
Zihin egzersizleri
3 boyutlu gorme egzersizleri
Şaşılık, goz tembelliği, miyop durdurma ve hipermetropta uzağı gozluksuz gorme egzersizleri mutlaka goz doktorunuzun kontrolunde yapılmalıdır.
GOZLUĞE BAĞIMLILIĞIN GİDERİLMESİ
Gozluk bağımlılık yapar, sigara, alkol, uyuşturucu gibi. Her bağımsızlığı gidermek icin uygulamalar vardır, gozluk bağımlığını gidermek icin de bazı onlemler almalısınız.
Gozun gorme ile ilgili fonksiyonlarını bilmelisiniz: Gorme, odaklama, uyum, konverjans, izleme, fiksasyon (tespit), 3 boyutlu gorme
Goz fonksiyonlarını normal duzeye cıkarmalısınız: Gozluk taktıkca goz fonksiyonlarında gerileme başlar, ozellikle cok net gormek icin goz numarasını yuksek tutanlarda. Bunu eve hizmetci tutan ev hanımına benzetebilirsiniz. Tum işleri hizmetci (yani gozluk) yapar, ev hanımı hantallaşır, kilo alır, artık calışmak istemez. Goz gorme gayretine girmez. Odaklama ve uyum yetersizleşir.
Gormeyi geliştirme: Daha duşuk numara ile daha net gorebilirsiniz.Bu goz fonksiyonlarını geliştirilmesi ile sağlanır.
*Merkezi gormeyi geliştirin.
*Periferik (Cevresel gorme) de onemlidir.
Gozluk numarasında duzenleme: Miyoplarda daha az gozluk numarası ile gorme sağlanmalıdır.
Daha duşuk numara ile gorebilirsiniz: Goz fonksiyonları geliştikce daha duşuk numara le gorebilirsiniz.
Daha net gormekten vazgeciniz:Cok net gormeyi sağlayınca bir sure sonra goz fonksiyonlarını gozluğun ustlenmesi nedeniyle daha yuksek numara ile daha net goreceksiniz.
Goz numarasını azaltma egzersizlerine başlamalısınız:
Bunun icin once goz fonksiyonlarını geliştirmelisiniz.
Olayın bir de beyin yonu vardır: Zihindeki bozulmalar gormeyi de etkiler. Gozluğe bağımlılığı gidermek icin ilgili egzersiz bolumune giriniz.
Kucuk numaralı gozluk kullanmak: Kucuk numaralı gozluk kullanmanın miyopta ilerleme yaptığına dair az sayıda yayın vardır.
*Kendi numarasından kucuk gozluk kullanmak gorme gayreti nedeniyle yatay goz kaslarını aşırı kasmasına ve balon etkisi yapması soz konusudur.
*Ama squeesing goz on arka capının uzamasını onleyen bir egzersiz yontemidir.
*Duşuk numaralı gozluk ozel egzersizle birlikte olursa numara azalmasında yarar sağlar.
Gozu buzerek gormeyi duzeltmek: Gorme gayreti goz ici ve dışı kasları zorlayarak gozlere balon etkisi yapar. Ama Squeesing goz on arka capının uzamasını onleyen bir egzersiz yontemidir ve ağız sıkıca kapatıp gozler aşırı buzulerek kornea ve on arka capına baskı uygulanır
Okur yazarken duşuk numaralı gozluk: Okuma yazmalarda miyop fazla değilse gozluk takılmamalı numara yuksek ise duşuk numaralı eski gozluk yakında kullanılmalıdır. Veya gozluğun uzerinde sağ sol +1.0 numaralı klipsli ilave gozun uzerine eklenmelidir. Alt kısmı sferik kısmı bir derece azaltılmış bifokal gozluk ilerlemeyi onlemede yararlı olabilir.
İLERLEYEN MİYOPTA İLAVE GOZLUK UYGULAMALARI
Miyop’un ilerleme doneminde gozlukte farklı uygulamalar gerekmektedir. Cok sayıda gozluk yerine klipsli ilave gozluk kullanılmalıdır.
Yakında duşuk numara: Amac uyumu gevşetmektir. Uyum fazlalığı miyop’ u artırır. Bunun icin yakında miyop numarasından bir numara eksiği progressif camlı gozluk kullanılabilir. Ama pahalı, numara artarsa değiştirmek gerekir, merdiven inerken, ani hareketlerde rahatsız eder. Veya okurken numarası 2-2.5 arasında ise gozluk takmayabilir.
Pratik cozum uzun sureli okumalarda uzerine gecmeli veya mıknatıslı +1.00 klips eklemektir. Boylece yakın okumada gozluk camı bir numara azalacaktır.
Buyutecli klipsler: Harfler kuculdukce gorme gayreti artar, uyum guclenir. Bu gozluk uzerine harfleri irileştiren buyutecli gozluklerle aşılabilir.
Dışarıda guneş gozluğu klipsi eklemek: Guneş yararlı ama zararlı ışınlarını da suzmek gerekir. Polarize guneş gozluğu klipsleri gozlukculerde satılmaktadır.
Pinholl gozluk: Merkezi gormeyi geliştirmek icin ve gozluk kullanılmayan kucuk numaralar icin guneş gozluğu gibi takılmalıdır.
Uyum flipperi: Uyum gevşekliği veya gecikmesi veya fazlalığı miyopta artmaya neden olur. Uyumun normal duzeyde olması gerekmektedir. 4 bolumunde de numaralı cam olan uyum flipperi ile egzersizler kitabınızda mevcuttu.
Odaklama flipperi: Odaklama gucunun geliştirilmesi miyopta daha duşuk numara ile gormeyi sağlar, miyopta ilerlemenin onune gecer. Bunun icin capraz kapalı flipper kullanılır. Odaklama egzersizleri kitabınızda yer almaktadır. Fiksasyon egzersizinde de kullanabilirsiniz.
DR. SELİM HUSREVOĞLU

[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]