Migren baş ağrılarıBaş ağrısı en sık gorulen ağrı nedenidir. Hemen herkes başağrısı tecrubesi yaşar. Herhangi bir yılda coğu insan en az bir kez baş ağrısı ceker. Coğu kişi icin ise baş ağrıları tekrarlayıcı ve anlamlı bir problemdir.

MİGREN BAŞ AĞRISI OZELLİKLERİ
Tipik migren baş ağrısı ozellikleri şunlardır;
ciddi zonklayıcı ağrı
bulantı ve bazen kusma
ışık ses ve kokulara hassasiyet
Migren ağrısı başın bir yanında veya tum başı etkileyebilir. Baş ağrısı erişkinlerde tipik olarak 4-72 saat surerken cocuklarda saatlerce surebilir. Fiziksel aktivite, yurume ve eğilme v.b , ağrıyı kotuleştirebilir.
Migren baş ağrısı sıklığı kişisel değişkenlik gosterir, bazen bir ayda defalarca veya yılda 1-2 kez veya daha nadir olabilir.
Genellikle ataklar arasında baş ağrısı olmaz. Bazı kişilerde baş ağrısı ataklarından saatler veya gunler once uyarıcı bulgular gorulebilir. Bunlar heyecan veya yoğun enerji, tatlılara karşı istek, halsizlik, irritabilite veya depresyon şeklinde gorulebilir.

MİGREN TİPLERİ
Migren baş ağrıları avralı ve avrasız olmak uzere iki gruba ayrılır. Avra migren baş ağrısı oncesi ve sırasında kaybolan gorsel veya duyusal rahatsızlıktır. Avra bir saat once başlayıp 15-60 dakika surer ve baş ağrısı başlayınca biter. Tipik olarak avralar her iki gozu etkiler ancak tek gozu etkileyebilir.

Migren avrası aşağıdaki bulguları kapsar :
Işık cakmaları ve ışık huzmeleri,
kapalı gozle bile gorulen zigzag cizgiler veya yıldızlar gibi geometrik paternlerde ışık cakmaları (genellikle beyaz, fakat renkli olabilir)
yavaş yayılan kor noktalar veya gorme alanında bulanıklaşma
yuz veya kollarda uyuşma, karıncalanma
konuşma ve kelime bulmada zorlanma .
Migren baş ağrısı olan coğu kişide avra olmayabilir. Bazı kişilerde migren atakları bazen avralı bazende avrasız olabilir. Cok az sayıda kişide baş ağrısının eşlik etmediği avra olabilir. Bunlara migren eşdeğeri adı verilir.

RİSK FAKTORLERİ
Migren her yaşta insanı etkileyebilir ancak en sık 20-50 yaş arasında sıktır. Ailede gorulme sıklığı fazladır. Etkilenen kişilerin %75 inde aile oykusu vardır
Kadınlarda gorulme sıklığı erkeklerden 2 kat fazladır. 50 yaş ustu kadınlarda migren baş ağrısı sıklığı şiddeti azalır. Bazen menopoz sonrası kaybolabilir.

NEDENLERİ
Migren başağrılarının kesin nedeni bilinmemektedir. Araştırıcılar ; beyinde seratonin ve endorfin duzeylerinde değişikliğin rolu olabildiğince inanmaktadırlar. Seratonin ( bir norotransmiterdir) trigeminal sinir yolları ile iletilen ağrıyı duzenleyen bir beyin kimyasalıdır. Trigeminal sinirler ise yuz , goz, burun, sinusler kan damarları ve beyin kılıflarından kaynaklanan ağrılar icin temel yollardır. Endorfinlr ise beyin ve spind hord tarafından uretilen doğal ağrı giderici kimyasalardır.

TETİKLEYİCİLER
Coğu zaman migren baş ağrılarının acık bir nedeni yoktur ancak yorgunluk, besinler, cevresel faktorler, hafif kafa travması , hormonal faktorler ve ilaclar ağrıları tetikleyebilir.

Migren baş ağrısını tetikleyen faktorler;
+Diyetle ilgili etkenler
-Aşırı yemek yada uzun sure ac kalmak
- Bazı besinler migren baş ağrılarını tetikleyebilir. Bunlar; alkol, fermente-morine yiyecekler, yapay tatlandırıcılar (asportome gibi), monosodyum glutomat (asya yiyeceklerinin sık kullanılan toz katkı maddesi), kafein, kafein yoğunluğu, cikolata, eski peynirler, nitratlar ve nitritler (sosis gibi yiyeceklerde bulunurlar), fındık ve meyve suları.

+Cevresel etkenler
- İklim ve yukseklik değişimi, parlak ışıklara maruziyet, sigara, kuvvetli kokular ve gurultu migren baş ağrılarını tetikleyebilir

+Hormonal etkenler
Coğu kadında ostrojen ve progesterone duzeylerindeki değişikliklerin migren baş ağrılarını tetiklediği gozlenmiştir. Ozellikle, hemen menstruasyon oncesi veya sırasında migren baş ağrısı eğilimi izlenir .doğum kontrol hapları ve hormon replasman tedavisi migren baş ağrılarını kotuleştirebilir. Gebelik sırasında migren baş ağrılarında azalma coğu kadın tarafından bildirilmektedir. Ayrıca menopozu takiben migren baş ağrılarının duzeldiği coğu kadın tarafından bildirilmiştir.

+İlaclar
Bazı kardiyovaskuler ilaclar migren baş ağrılarını kotuleştirebilir.

+Fiziksel Faktorle
Uyku alışkanlığında değişiklik, cok yada az uyuma migren baş ağrılarını tetikleyebilir. Ağır fiziksel zorlanma, yorgunluk, akut kafa travması da tetikleyebilir
+Duyusal etkenler
Parlak ışıklar, duman, guclu kokular ve yuksek gurultu migreni başlatabilir.

+Stres
Stres veya stresin gecmesi(haftasonu veya yolculuk) migren baş ağrısına neden olabilir.

TANI
Eğer migren baş ağrılarınız varsa veya ailenizde migren oykusu varsa, sağlık danışmanınız sizin fizik muayene, medical oyku ve semptomlarınıza dayanarak koyar.

Eğer olağanustu veya şiddetli migren – tipi baş ağrılarınız varsa veya baş ağrılarınız ve noroloğu semptomlarınız kotuye gidiyorsa, diğer ağrı nedenlerini dışlamak uzere bazı testler onerilebilinir. Bunlar kan testleri, beyin goruntuleme calışmaları (homputerize tomografi veya magnetik rezonans), goz muayenesi ve diğer branşlarla konsultasyon olabilir.

Doktorunuz migren gunluğu tutmanızı isteyebilir migren baş ağrısının başladığı zaman, ne kadar surduğu, ağrı miktarı, oncesinde olan semptomlar, sonrasında veya sırasında olan semptomlar ve ağrının nasıl gectiği kaydedilmelidir. Ayrıca tak oncesi 24 saatteki tetikleyiciler, ilaclar ve stres duzeyiniz not edilmelidir. Bu bilgiler tedavi planı ve tedaviye cevabınız değerlendirmede onemlidir.

TEDAVİ
Migren icin etkili tedavide 3 genel alan vardır;
Migren tetikleyicilerden kacınmak
Migren baş ağrısı olduğunda akut tedavi
Koruyucu tedavi
Coğu migren baş ağrısının tanımlanabilen tetikleyicisi olmasa da bunlar ayırt edilmeye calışılmalı ve kacınılmalıdır. Bu sayede migren ağrılarından korunma ve tedavi mumkun olur.

AKUT ATAK TEDAVİSİ
Migren baş ağrısı tedavisinde en onemli faktor hızlı davranmaktır. Aşağıdaki yaklaşımlar ağrı ve diğer semptomları azaltmada yardımcı olabilir.
İlaclar: Cok sayıda ilac, ağrıyı azaltabilir ve migren ataklarını kısaltabilir. Hafif – orta şiddetli migren ağrılarında sıradan ağrı kesiciler ( aspirin, asetominofen, ibuprofen ve naproksen) iyileşme sağlar. Ağrı kesiciler gerekli olunca kullanılmalıdır. Herhangi bir ağrı kesici haftada 2 den fazla alınmamalıdır. Aşırı dozda alınan ağrı kesiciler; etkinliğini kaybeder, kronik gunluk baş ağrılarına neden olurlar, mide veya bağırsak ağrılarına veya kanamalarına, ulserlere veya ciddi bobrek veya karaciğer hasarına neden olurlar. Eğer gunluk ağrı kesici dozunu arttırmanız gerekiyorsa doktorunuza danışın.
Eğer klasik ağrı kesiciler akut migren ağrılarınız iyileştirmiyorsa; doktorunuz daha kuvvetli ilaclar recete edebilir. Bunlar:

-Analjezikler(ağrı ilacları)- tek veya kombine
-Seratonin agonistleri(triptonlar) Beyinde ağrı mesajlarını seratonin duzenler, kafa derisinde şişmiş kan damarlarını buzer ve ağrıya neden olan maddelerin salınımını engeller.
Ornekleri: Sumatripton (Imigren), zolmitripton(zomig), eletripton( relpax) v.b
Triptonlar akut baş ağrılarında en etkin ilaclardır ve duşuk yan etkisi riski vardır. Yan etkileri; goğus ve/ veya boyunda basınc, ağrı, bulantı, sersemli, cok nadir kalp krizidir. Buı nedenle koroner arter hastalığı olanlar veya riski olanlar kullanmamalıdır.
Bulantı kesici ilaclar: Migrene eşlik eden bulantı ve hatta ağrı icinde yararlıdırlar.
Tum ilacların istenmeyen yan etkileri olabilir. Doktorunuzun yonlendirmesi cok sayıda ilac veya dozlarını denemeyle sizin icin en iyisi bulunabilir. Yararları , yan etkileri ve risklerini doktorunuzla konuşun.
“Dikkat: Eğer hamile veya emziriyorsanız bazı ilaclar onerilmez. Bazıları cocuklara verilmez. Doktorunuz doğru ilacı onerebilir”
Dinlenme ve uyku: Migren baş ağrısı başlayınca sessiz veya karanlık bir odada dinlenme veya kestirmek atağın şiddetini azaltır ve suresini kısaltır.
Fiziksel teknikler: Boyun veya başa buz torbası koymak ağrıyı kesebilir. Bazı kişilerde baş, bayun ve omuz kaslarına masaj yararlı olabilir.
Destek gruplar: Bir terapist stres ve ağrı ile baş etme teknikleri oğretebilir

MİGREN KORUNMASI
Eğer şiddetli veya sık migren ataklarınız oluyorsa koruyucu tedavi gerekebilir.
İlaclar: Bunlar gunluk olarak ağrıdan bağımsız olarak alınır. Akut migren atak ilacları ile kombine verilebilirler. Birkac hafta ile bir iki ayda ancak sonuc verirler
Antidepresanlar: Trisiklik antidepresanlar ( Amitriptilin v.b) migren ataklarını onleyebilirler.
Antihipertansif ve kardiyovaskuler ilaclar: Beta blokerler (propronolol, atenolol), kalsiyum kanal blokerleri (verapamil) migren ağrılarının sıklık, şiddet ve suresini azaltabilirler
Antikonvulzonlar: Sodyum valproat, gabapentri ve topiromate migren ağrılarını onleyebilir.
Botox infeksiyonları: Alın ve kafatası kaslarına botulinum toksin infeksiyonları ile migren baş ağrılarını sıklığı, şiddeti ve suresi azalabilir. Enfeksiyon sonrası 3-4 ay suren gecici iyilik hali olur. Yararının devam etmesi icin 3-4 ayda bir enfeksiyonların tekrarlanması gereklidir.
Diğer maddeler: Yuksek doz magnezyum ve riboflavin ( B2 vitamini) ağrı sıklığı, şiddet ve suresini azaltabilir. Başka ilac alırken bunları kullanmak icin mutlaka doktorunuza danışın.
Biyofeedback:Kas biyofeedback terapileri farklı durumlarda kasların gerilimi hakkında bilgi sağlar ve gevşeme sağlar.Baş ağrısına eşlik eden kas gerginliğini azaltma metodları gosterilir.
Kognitif davranış tedavisi: Tipik baş ağrısı tetikleyicilerinden haberdar olmanızı ve kaygı ve strese karşı tepkinizi azaltmada yardımcı olur.Baş ağrılarınızın sayı ve yoğunluğu azalabilir.
Gevşeme eğitimi: Kas gevşemesi, solunum egzersizleri ve mental- duşuncel hayal etme (sakinleştirici goruntuler hayal etmeye yardımcı terapi) icerir. Bu şekilde baş ağrısı sıklığı ve yoğunlu azabilir.

KİŞİSEL BAKIM
Koruyucu ilaclardan bağımzsız olarak, yaşam tarzında değişiklikler de migren atak sayı ve şiddetini azaltabilir
Gunluk rutinin-duzenin sağlanamsı: Duzensiz uyku ve yemek alışkanlıkları migren baş ağrısını tetikleyebilir. Aşırı uyku veya cok az uyku migren ağrılarını tetikleyebilir
Duzenli egzersiz: Duzenli aerobik egzsersizi haftada 3 kez enaz 30 dakika gerilimi azaltır ve baş ağrısı sıklık ve şiddetini azaltır. Yuzme, yuruyuş ve bisiklet de secilebilir.
Ostrojnin etkilerinin azatılması: Migreni olan kadınlar; aile oykusunde inme, yuksek kan basıncı veya damarsal hastalık oykusu varsa ostrojen iceren ilaclardan(doğum kontrol ilacları ve hormon replosman tedavisi) kacınmalıdır.


[h=2]İstanbul Beyin Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]