Konuşma gecikmesi cocukların yaşından beklenen sozel ifade becerisini gosterememesi olarak tanımlanabilir. Hic konuşamama, yaşından beklenenden az sayıda kelime kullanma veya cumle kuramama şeklinde gorulebilir. Konuşma gecikmesini fark edebilmek icin cocuklardaki konuşma gelişim basamaklarını bilmek gereklidir.
Normal konuşma gelişimi cocuklar arasında farklılıklar gosterse de belli bir sırayı izler. Bebeklerde 2. aydan sonra başlayan agulama, 4-6. aylar arası “ba”ba” gibi hecelerden oluşan babıldama ile devam eder. Anlamlı olarak soylenen ilk kelimler genellikle 1. yaşta başlar ve 18 aya kadar kelime sayısı giderek artış gosterir. Cocuklar 2 yaşında basit iki kelimelik cumleler kurmaya başlar ve 50 kelime kullanabilir. 2-2,5 yaşları arasında iki uc kelimelik cumleler kurabilir. 3 yaşına geldiğinde uc beş kelimelik cumleler kurabilir ve konuşması buyuk oranda başkaları tarafından anlaşılır.
Konuşma gecikmesi ile ilgili “4 yaşa kadar beklenmesi gerektiği”, “erkek cocuklarında normal olduğu” gibi yanlış inanışlar soz konusudur. Bu inanışlar nedeniyle uzmanlara başvuru yapılmamakta ve onemli bazı bozuklukların anlaşılması gecikebilmektedir. Bilinenlerin aksine konuşma gecikmesi mutlaka uzman tarafından değerlendirilmesi gereken onemli bir durumdur.
Konuşma gecikmesinin cok farklı nedenleri olabilir. En sık gorulen neden gelişimsel konuşma gecikmesidir. Ancak konuşma gecikmesi olan cocuklarda dikkat edilmesi gereken durumlardan biri “Otizm” belirtilerinin olup olmadığıdır. Otizm konuşma gecikmesinin onemli nedenlerinden biridir.
Otizm sosyal etkileşimde kısıtlılık, iletişim becerilerinde yetersizlik ve tekrarlayıcı hareketlerle kendisini gosteren bir bozukluktur. Konuşma gecikmesi olan cocuklarda aşağıda sıralanan belirtiler varsa otizmden şuphelenmeli ve hemen bir cocuk psikiyatrisi uzmanına başvurmalısınız;

Goz teması yoksa veya kısıtlıysa
Cocuğunuz gulumsemeye yanıt vermiyorsa
Onunla konuştuğunuzda yuzunuze bakmıyorsa veya bunu nadiren yapıyorsa
Adını cağırdığınızda adına bakmıyorsa
Cocuğunuz işaret ettiğiniz yere bakmıyorsa
İlgilendiği şeyi işaret ederek veya size gostererek paylaşmıyorsa
Sizinle veya diğer cocuklarla oynamak yerine kendi başına zaman gecirmeyi tercih ediyorsa
Sizin davranışlarınızı taklit etmiyorsa
İşaret ettiğiniz nesnelere bakmıyorsa
Sallanma, kendi etrafında donme şeklinde hareketleri varsa
Otizmin erken fark edilmesi ve tedaviye erken başlanması tedavi şansını arttırmaktadır. Konuşma gecikmesi olan cocuklar icin “Buyuyunce konuşur” dememeli ve mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Dr.Mehmet Colak
Cocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
Eskişehir

[h=2]İzmir Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]