Kısırlık Azospermi değerlendirmesiAzospermi, semen orneğinin incelenmesi sonrasında sperm gozlenmemesidir. Alınan sperm ornegi, The World Health Organization'nın (WHO; Dunya Sağlık Orgutu) onerisi dahilinde 15 dakika sure ile en az 3000 devirde santrifuj edildikten sonra mikroskop altında incelenerek değerlendirilir.

Azospermi erkeklerin %1'inde gorulur. Gebe kalmakta sıkıntı (kısırlık) ile başvuran ciftlerde ise azospermi %10–15 sıklıkta karşımıza cıkmaktadır. Azospermi kendi icerisinde 3 alt gruba ayrılmaktadır:

1) Hormonal nedenli olanlar, beyindeki hipofiz bezinden FSH ve LH gibi uyarıcı hormonların yetersiz ya da hic salgılanmamasına bağlı olarak testislerden sperm uretilememesi durumudur. Bu duruma hipogonadotropik hipogonadizm denilmektedir. Nadirdir.

2) Testisteki nedenlere bağlı olarak sperm uretiminin olmaması durumu (tıkayıcı olmayan azospermi). En sık olan azospermi tipidir.

3) Sperm yapımı normal olmasına rağmen taşıyıcı kanallarda tıkanıklık (tıkayıcı olan azospermi) (gecirilen testis enfeksiyonu, travma, gecirilen ameliyatlara bağlı olarak vs) nedeniyle azospermi gorulebilir.

Azospermisi olan hasta değerlendirilirken,

—Oncelikle detaylı olarak tıbbi hikÂyesi alınmalıdır. Gecirilmiş enfeksiyonlar, travma oykusu, genital bolgeden gecirilmiş olan enfeksiyonlar, başka rahatsızlığa bağlı olarak radyoterapi ve kemoterapi gorulme oykusu ve ailede azopermisi olan başka bir birey varlığı sorgulanmalıdır.

—Fizik muayene: Ozellikle genital bolgede kesi izi varlığı, testislerin buyukluğu, epididim ve vasa deferens gibi anatomik yapıların varlığı, varikosel olup olmaması ve kitle varlığı acısından değerlendirilmelidir.

—Hormonal değerlendirme: Başlangıc hormonal değerlendirme serum FSH ve testosteron olcumudur.

Azospermi ile seyreden bazı rahatsızlıklar:

—Vasa deferens olarak isimlendirilen toplayıcı kanalların doğuştan gelişmemesi durumudur. Normal şartlarda elle muayene ile olup olmadıkları kolaylıkla anlaşılabilir. Tek taraflı gorulduğunde % 25, cift taraflı olduğunda %10 oranında bobrek anomalileri ile birlikte olabilir. Cift taraflı yokluğu durumunda mutlaka erkeğe kistik fibrozis hastalığı ile ilgili mutasyon varlığı acısından genetik analiz (CTFR mutasyon analizi) yapılmalıdır.

—Her iki testiste atrofi yani fonksiyonlarında korelme; bu durumda serum testosteron seviyesi duşuktur. Semen volumu (hacmi) duşuktur. FSH duzeyleri normal ya da yuksek olabilir. Bu hastalarda IVF tedavisinden once tanı amaclı testis biopsisi (TESE ya da TESA) yapılması gerekliliği ile ilgili bir fikir birliği bulunmamaktadır. Bayanın yumurtalık uyarım tedavisi sonrası yumurta toplamadan 1 gun once (nadiren yumurta toplama gunu) mikroskopik TESE yapılması sıklıkla tercih edilir; biz da bu seceneği tercih etmekteyiz.

Azospermik hastalarda yapılacak olan genetik testler;

-Kromozom analizi; kromozomal anomaliler, gebe kalmakta sıkıntı ceken ciftlerde, erkeklerin %7 ‘sinde gorulurken, azospermisi olan erkeklerin %10-15'inde gorulmektedir. Sperm sayısı normalden daha duşuk olanlarda kromozom analizinde anomali gorulme riski %5'lere, normal sperm sayısı olan erkeklerde ise %1'lere kadar duşmektedir. Bu nedenle ağır sperm sayı duşukluğu ya da azospermisi olan erkelere kromozom analizi yapılmalıdır. Genellikle saptanan anomalilerin 2/3'u Klinefelter Sendromudur. Biz de yakın zamanda Klinefelter Sendromlu hastalarımızın mikroskopik TESE ve mikroenjeksiyon yontemindeki performanslarını değerlendirerek, yurtdışı saygın bir dergide yayımladık (PDF). Bu calışmamız bu kapsamda dunyada 3. en buyuk seri olup, serimize 33 Klinefelter sendromlu ve 113 tıkayıcı olmayan azospermli hasta kontrol grubu olarak dahil edilmiştir. Klinefelter sendromlu hastalarda sperm cıkma oranı % 61 iken bu oran tıkayıcı olmayan azospermide % 44 bulunmuştur. Transfer başına gebelik oranları da Kinefelter grubunda %61, kontrol grubunda ise %41 olarak bulunmuştur. Bunun yanında otosomal anomaliler yani koromozomlarda kopukluklar, fazlalıklar ya da kromozomlar arası parcalarda yer değişiklikleri de gorulebilir.

-Y kromozomu mikrodelesyonu; Azospermi ya da şiddetli oligospermisi olanlarda %10-15 sıklıkta gorulur.Sıklıkla AZFa, AZFb ve AZFc bolgelerinde gorulmektedir. AZFa ve AZFb bolgesinde delesyon varlığında biopsi ile sperm bulunma ihtimali oldukca azalmaktadır.Ancak AZFc bolgesinde delesyon olması durumunda semende dahi sperm hucresine rastlanabilmektedir.

- CTFR gen mutasyon analizi, bilateral vasa deferens yokluğu olan erkeklerde yapılmalı ve mutasyon saptanırsa mutlaka kistik fibrozis hastalığı acısından cifte genetik danışmanlık verilmelidir.
[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]