Kemik kırığı, kemik devamlılığının kaybolduğu tıbbi bir durumdur. Coğu kırık şiddetli bir kuvvetin etki etmesi sonrasında oluşur, bazende stres kırığı denilen tekrarlayıcı ufak travmalar sonrasında da oluşabilir (askerler, uzun mesafe koşucuları, surekli ayakta durarak iş yapanlarda olduğu gibi). Daha nadir olarak gorulen, zemininde başka bir bozukluğun yattığı patolojik kırık dediğimiz kırıklar vardır, orneğin kemik erimesi, kemik kanseri, cam cocuk hastalığı gibi.
Kemik kırıkları uygulanan enerji ve konuma gore ufak bir catlaktan, komşu eklemlerin eşlik ettiği kırıklı-cıkıklara kadar değişebilen bir yelpazede yer alırlar. Kırıklar tıbbi uygulamalarda tedavi ceşitlerine gore ceşitli sınıflamalara tabi tutulmakla beraber kabaca travma sonrasında oluşan kırıklar;
Catlaklar;
Yeşil dal kırığı (soğut dalı tarzında eğilmeler ki; bu durum cocuklarda gorulmektedir)
Ayrışma gostermemiş tam kırıklar
Ayrışma gosteren tam kırıklar
Cıkıkların eşlik ettiği kırıklar
Eklem ici kırıkları
Diğer bozuklukların eşlik ettiği kırıklar (bağ , damar, sinir, kas, tendon vs) olarak sınıflandırılabilir.
Ayrıca kırığın kapalı mı? Acık mı? olduğu yani dış ortamla ilişkili olup olmadığıda kemiğin mikropkapması acısından onem arzetmektedir.
Kırık sebepleri ile bolgeleri yaşa gore değişiklilik gosterir. Yeni doğan doneminde doğum travmaları, cocuklarda duşme,dovulme ve trafik kazaları; genclerde spor ve trafik kazaları; orta yaşlarda trafik ve iş kazaları ve ileri yaşlarda duşmelerve tumoral olaylar kırık yapan başlıca nedenlerdir. Yeni doğanlarda doğum travmasına bağlı olarak en cok koprucukkemiği, uyluk kemiği ve ust kol kemikleri kırılır. Koprucuk kemiği vucudumuzda ilk sertleşmeye başlayan kemiktir. Budurum doğum esnasında gereğinde kolaylıkla anne doğum kanalı kasları tarafından sıkıştırılarak kolaylıkla kırılmasınısağlar ve zor doğumlarda cocuğun capı bu kırılmayla beraber daralarak doğuma yardımcı olur. Cocuklarda ust kol dirsekustu kırıkları başta olmak uzere dirsek cevresi ve onkol kemikleri ile uyluk orta kısım en cok kırılır. Genc ve orta yaşlardakaval kemiği, uyluk kemiğive elbileği bolgesinde doner kemik en cok kırılan kemiklerdir.. İleri yaşlarda kalca, ust kolkemiği ust kısmı ve elbileğinde doner kemik en cok kırık gorulen kemiklerdir.
Belirtiler: Kırık kemik bolgesinde şekil bozukluğu, ilgili uzvun fonksiyon kaybı, aşırı hassasiyet, şişme, bazen solukluk, kırıkkemik uclarının surtmesyle anormal seslerin oluşması, bazen keskin olan kırık uclarının cildi delerek dışarı cıkması,kanama gorulebilir. Bu konudaki şehir efsanesi eğer bir kolun parmakları oynatılıyorsa orada kırık yoktur. Kırık sinir ya datendon yaralanması yapmamışsa onkol orta kısımdaki oluşabilecek her hangi bir kırıkta elde hareketler kısmenkısıtlansada tamamen ortadan kalkmaz.
Travmaya maruz kalmış bir kişinin nefes alıp vermesi, bilinci hızlıca değerlendirildikten sonra;
Kol kırığı soz konusu olduğunda, dirseğin altında kalan bolumu (onkol) goğus uzerine kıvrıp bir eşarp ile bağlamak, ust bolumu ise govdeye doğru, onden ve arkadan birer tahta parcası (ya da katlanarak sertleştirilmiş gazete, dergi vb) arasına alarak sabitleştirip govdeye bağlamak gerekir. Ozellikle cocuklarda sık rastlanan dirsek kırıklarında, koltukaltından parmaklara kadar kolun tumu, tahta parcaları yardımıyla bulunduğu konumda sıkmadan sabitleştirilmelidir. Bilek ve onkol kırıklarını da, kumaşa sarılmış sopalarla sıkmadan hemen sabitleştirmek, hastayı bir an once hastaneye goturmek gerekir. Koprucuk kemiği kırığında onkol govdeye doğru kıvrılır ve boynun arkasından bağlanan ucgen bicimli bir bezle buraya tutturulur. Onkol ile goğsun arasına yumuşak bir madde konur. Kırık bulunan kol, sağlıklı kolun koltukaltından bağlanan bir şeritle sabitleştirilir. Yine elde kırıktan şuphelenirse yukarıda bahsedilen basit destekleyici materyallerle el desteklenmelidir.
Uyluk kemiği kırığı soz konusu olduğunda, omuzdan ayaklara kadar uzanabilen ve yaklaşık 15 cm genişliğinde bir tahta parcası bulmak gerekir. Tahta parcası, teması yumuşatmak amacıyla bir carşaf, ortu ya da benzeri bir kumaşla kaplanır. Daha sonra hastanın altına hasar gormuş tarafa yerleştirilip şeritlerle sıkmadan bağlanır; boylece tum bacak, kalca kemiği ve omurilik sabitleştirilir. Uygun bir tahta bulunamayan durumlarda, hastanın bacakları arasına kıvrılmış bir carşaf yerleştirilir. Kalcadan ayak bileklerine kadar iki bacak, birbirine şeritlerle (kravat, havlu vb) bağlanır. Dizkapağı kırığında, bacağı kalcadan ayağa kadar olanak varsa kumaşa sarılmış bir tahta parcası ya da sert bir destekle sabitleştirmelidir. Dizden ayağa kadar olan bacak kırıklarında da bacağı kalcadan ayak ucuna uzanan iki tahta parcası arasında sabitleştirmek gerekir. Bu arada bir elle ayağın ucunu. oburuyle de topuğu tutup yavaşca cekerek bacağı duzeltmek yararlı olur. Ayak kemiği ya da parmaklannda kınk olduğunda ayakkabı cıkarılmalı, aşırı ağrı ya da başka bir nedenle cıkrılamıyorsa ayakkabı kesilmelidir. Daha sonra kalın kompresler uygulanır ve ayak, sıkılmadan bağlanır.Boylece kırık gorece hareketsiz hale getirildikten sonra hasta en yakın hastaneye goturulur.
Eğer kırık esnasında kemik ucları dışarı cıkmışsa mumkunse ceşme altında tutulup yıkanmalı ve temiz olduğu duşunulen bir bez ile ustu kapatılarak yukarıda anlatılanlar yapılmalıdır. Aktif bir kanaması varsa mumkunse turnike yapılmalıdır. Hasta sakinleştirilmeye calışmalı, kırık mumkun oldukca kalp seviyesinden yukarıda tutularak acil servise goturulmelidir. Buz torbası uygulanırsa torbanın iki kat tulbent kalınlığında bir beze sarılmış olmasına dikkat edilmeli aksi halde ciltte soğuk yanığı meydana gelebileceği akıldan cıkarılmamalıdır.Torba 15 dakikada bir 5 dakika ara verilerek uygulanmalıdır
Alınacak basit onlemler ile oluşan kırığının daha da sorunlu hale gelmesi engellenerek tedavi olabileceği en yakın sağlık birimine goturulen hastayı bundan sonra Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanları tedavi edecektir.

[h=2]İstanbul Ortopedi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]