Kedilerin kutu, camaşır sepeti ve hatta zemine bantlarla oluşturulmuş kapalı şekiller icerisine oturma eğilimi gostermesi sıkca gorulen bir olgu. Kedilerle zaman gecirdiyseniz onların kucuk kutularda oturmayı ve kıvrılmayı ne kadar sevdiğini bilirsiniz. Kedilerin iki boyutlu cercevelerin icerisine oturmayı tercih etmeleri ise oldukca ilginc bir durum olup coğu kişi tarafından bilinmiyor.

Kedilerin bu davranışının hayvansal icguduleri ile alakalı olduğu duşunuluyor. Saklanabilecekleri, kendilerini guvende hissedebilecekleri veya avlarını gozleyebilecekleri kapalı yerler kedileri kendine cekiyor. 2014 yılında yapılan bir araştırmanın sonucları, kedilerin bu alışkanlığının sakinleşmelerine ve yeni bir ortama uyum sağlamalarına olumlu etkisi olduğunu gosteriyor.

Columbia Universitesinden Gabriella Smith ve arkadaşları tarafından yeni yapılan bir araştırma, bu davranışın kedilerde son derece yaygın olduğunu hatta optik yanılsamalar ile oluşturulan kare şekillerde bile kedilerin benzer eğilimler gosterdiklerini ortaya koyuyor.

Yapılan calışma evcil kedilerin (Felis siluestris catus) Kanizsa karesi denilen gorsel yanılsama şeklini nasıl algıladığını değerlendirmeyi amaclıyor. Pandemi koşullarında gercekleştirilen araştırmada katılımcılar bilim projesine destek vermeye gonullu vatandaşlar arasından secildi. Kedi sahipleri kendilerine iletilen şekillerin cıktılarını alıp talimatlara uygun şekilde zemine yerleştirdiler. Altı gun boyunca kedilerin bu uyaranlara karşı davranışlarını gozlemleyip video kaydı aldılar ve bulguları duzenli olarak araştırmacılara bildirdiler.

Kedi sahiplerinden kendilerine iletilen şekilleri evlerinin zeminine kurallara uygun şekilde yerleştirmelerini isteyen araştırmacılar kare, Kanizsa karesi ve Kanizsa kontrol deseni uzerinde denemeler yapılmasını istediler. Kanizsa karesi, eksik kısımların tamamlaması yonunde beyni kandırarak şeklin gercek bir kare gibi algılanmasını tetikliyor. Calışmadaki kediler Kanizsa karesi ve kare şeklindeki uyaranlarda daha sık durdular veya bu şekillerin icinde daha fazla oturma eğilimi gosterdiler. Bu da kedilerin kare şeklinde algılanabilecek yanıltıcı şekillere de duyarlı oldukları ve bu şekilllere tamamlanmış bir kareymiş gibi davrandıkları hipotezini destekler nitelikteydi.




Calışma kapsamında 500'den fazla evcil kedi sahibine ulaşıldı ve bunlardan 30 tanesi calışmanın tum aşamalarını tamamladı. Sonuc olarak kedilerin tum uzuvları ile icine yerleştikleri Kanizsa karesini hemen hemen tamamlanmış kare şekli kadar sık tercih ettikleri ortaya kondu. Ayrıca kontrol amaclı yerleştirilen diğer şekillere gore Kanizsa karesi kedilerin oncelikli tercihi oldu. Araştırma kedi bilişselliği uzerine vatandaşlar arasından gonullu katılım yoluyla yapılmış gozlemleyip video kaydı aldılar ve bulguları duzenli olarak araştırmacılara bildirdiler.

Sonuc olarak kedilerin tum uzuvları ile icine yerleştikleri Kanizsa karesini hemen hemen tamamlanmış kare şekli kadar sık tercih ettikleri ortaya kondu. Ayrıca kontrol amaclı yerleştirilen diğer şekillere gore Kanizsa karesi kedilerin oncelikli tercihi oldu. Araştırma kedi bilişselliği uzerine vatandaşlar arasından gonullu katılım yoluyla yapılmış bir calışma olması bakımından turunun ilk orneği. Ayrıca kedilerin goz yanılsamalarına olan duyarlılıkları konusuna da yeni bir bakış acısı sunuyor. Araştırmacılar, gelecekteki calışmaların kapsamının genişletilerek daha kontrollu ortamlarda gercekleştirilmesi gerektiğini duşunuyorlar. (Tuncay Baydemir)

Alıntı: Bilim ve Teknik Dergisi, Ekim 2021, Sayfa 6-7, Haberler, Kediler Gorsel Yanılsamaları Nasıl Algılıyor