Aralık 2015’te gercekleşen 6. Ruesch Merkezi Sempozyumu’nun ozel toplantısında uzmanlar erken yaşlarda gorulen kalın bağırsak (kolon ve rektum) kanserleri ile ilgili rahatsız edici bulguları dile getirdiler.
36 yaşında diyaliz hastası bir baba, 25 yaşında pelvik inflamatuvar hastalık şuphesi olan sağlık konusunda bilincli genc bir kadın ve 31 yaşında Crohn hastalığı gecmişi olan başka bir genc kadın… Tum bu insanlar ortak paydada ongoremedikleri bir hastalığı paylaştı: kalın bağırsak kanseri!
Bakıldığında ileri yaştaki bireylerde sık gorulen bir hastalık olduğu duşunulse de, kalın bağırsak (kolorektal) kanserlerinin şimdilerde 50 yaşından genc bireyleri hedef aldığı gozlenmektedir. Hatta bazen ilk kolonoskopi taraması icin onerilen yaş sınırından onlarca yıl once.
Kolonoskopi (kalın bağırsağın, ucunda kucuk bir kamera bulunan esnek bir boru ile goruntulenmesi) ve dışkı testlerini iceren tarama testleri ve gozlem programlarının sıklığı sayesinde son yıllarda 50 yaş ve uzeri bireyler arasında kolorektal kanser gorulme sıklığı ve bu hastalığa bağlı yaşam kaybı oranları azalmaktadır. Ancak nedense gelişmiş ulkelerde 50 yaş altı kolorektal kanser gorulme sıklığı buyuk bir hızla artış gostermektedir ve bunun nedenleri henuz anlaşılamamıştır.
İstatistiki verilere bakıldığında 1992-2005 yılları arası Amerika’da her yıl kolorektal kanser gorulme sıklığının her 100.000 genc bireyde erkeklerde 1.5%, kadınlarda 1.6% artış gosterdiği belirlenmiştir. Daha geriye gidildiğinde 1973-1999 yılları arası genc bireylerde kolon (17%) ve rektal kanser (75%) gorulme sıklığı yukselmiştir.
Bunun yanında kolorektal kanser olan genc bireylerde yaşam kaybı oranının yuksek olmasının, hastalığın ileri evrelerde teşhis edilmesinden kaynaklandığı gorulmektedir. Yapılan bir calışma kolorektal kanser teşhisi konan 50 yaş ve altı genc bireylerin %86’sının teşhis konulduğunda hastalığın semptomatik, yani artık ceşitli belirti ve şikayetlere yol acan bir aşamada olduğu belirlenmiştir.
Genc yetişkinlerde kolorektal kanserin ileri evrelerde teşhis edilmesinin endişe vericidir. Gencler bu hastalığın belirtilerini her zaman anlayamamaktadır. Buna ek olarak doktorlar genc bireylerde kolorektal kanser olasılığının az olduğunu duşunmekte ve buna bağlı tedavi gecikebilmektedir. Oyle ki genc yaşlarda kolorektal kansere yakalanan vakaların yaklaşık 15%-50%’sinde ilk teşhis yanlış olmaktadır. Bu nedenle genc yetişkinlerde gorulen kolorektal kanserin belli başlı ozellikleri konusunda araştırmaların desteklenmesi ve bireylerin ve doktorların bilinclendirilmesi onemlidir.
Onceleri doktorlar genetik gecişli durumlarda ozellikle Lynch sendromu olan genc yetişkinlerde kolorektal kanserin gorulduğunu duşunurken, şimdilerde kolorektal kanser olan genc hastaların 75%’inden fazlasında ailesel gecişli hastalık gorulmediği ve genetik gecişli (herediter) olmadığı bilinmektedir. Dahası Lynch sendromu kolonun sağ tarafında gelişen tumorlerle ilişkilendirilirken; genetik gecişli olmayan, genc yetişkinlerde gorulen kanserler kolon ve rektumun sol tarafında gelişen tumorlerden oluşmaktadır. Bu da genclerde gorulen ve genetik gecişli olmayan kolorektal kanserin biyolojik olarak oldukca farklı olduğunu gostermektedir.
Genc yetişkinlerde gorulen kolorektal kanserlerin kendine ozgu biyolojisini araştıran bazı uzmanlar, kolon kanserinin herkes icin aynı olmadığını, aynı organda bile gelişse tumorun kendine has bir genetik imzası olduğunu belirtmektedir.
Kolorektal kanserin bu karışıklığının araştırılmak icin yaklaşık 5000 hastada bulunan tumorlerin genetik profilleri incelenmiştir. Tumor farklılıkları genc ve yaşlı hastalarda ayrı ayrı tanımlanmıştır. Sonuclar gelecek Amerikan Tıbbi Onkoloji Derneği Gastrointestinal Kanser Sempozyumu’nda paylaşılacaktır.
Bilinen tum bu faktorleri bir yana, uzmanlar erken yaşta kolorektal kanser gorulme sıklığındaki artışa etki edebilecek diğer faktorleri araştırmaktadır. Buna gore 50 yaşından daha genc yetişkinlerin epidemiyolojik verilerine bağlı olarak bazı eğilimler on plana cıkmıştır. Son 30 yıla bakıldığında genc yetişkinlerde artan obezite ve şeker hastalığı oranına paralel olarak aynı yaştaki yetişkinlerde kolorektal kanser oranlarının da arttığı gorulmuştur. Obezitenin ve şeker hastalığının gercekten sebep olup olmadığını sorgulamak gerekirse, oranlardaki paralel artış gormezden gelinemeyecek duzeydedir.
Aynı şekilde tatlı iceceklerin tuketimindeki artış ve buna karşılık sut tuketiminin azalması (koruyucu kalsiyum) kolorektal kanser gorulme oranını artıran diğer bir faktor olabilir. Bu nedenle genc yetişkinlerde dikkatli ve sağlıklı beslenme sadece şeker hastalığını değil kolorektal kanser riskini de azaltacaktır.
Kaynak:
Why Is Colorectal Cancer Targeting the Young?
Cynthia J. Gordon, PhD. January 20, 2016
http://www.medscape.com/


[h=2]Antalya Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]