OSMANLIDA DENİZ YOLLARI
Anadolu, ilk cağlardan beri transit ticaretinin yoğun olduğu bir bolgeydi. Bu bakımdan, ulke icindeki hareketlilik, deniz ulaşımını gerekli kılıyordu. Kuzey ve Guney Anadolu limanlarıyla Kırım, Avrupa, Mısır ve Suriye limanları arasında, Selcuklular doneminden beri hareketlilik goruluyordu. Karadeniz, ticari acıdan olduğu kadar, savaş malzemesi ve asker sevki bakımından da onem taşıyordu. Macarristan'da savaşan ordunun demir ve gulle ihtiyacı, İran'daki ordu icin Tuna buğdayı Trabzon limanından sevkediliyordu. Anadolu'da uretilen mallar da Karedeniz'in kuzeyindeki Azak, Kefe, Akkirman limanlarına taşınıyordu. Bu limanlar Arasında İtalyan gemiciler de faaliyet halindeydi. Orta Asya'dan başlayıp İran uzerinden Kafkasya'ya ulaşan ticaret malları buradan Balkanlar'a deniz yoluyla taşınıyordu. Oradan da Venedik'e ulaştırılıyordu. Doğudan gelen yolların ikincisi, İran uzerinden Suriye'ye, ucuncusu ise Hint Denizi ve Basra Korfezi yoluyla yine Suriye'ye yahut Kızıldeniz uzerinden iskenderiye'ye ulaşıyordu. Osmanlılar 16. yuzyılda Akdeniz'in en guclu donanmasıana sahip olmuşlardı. Bu sayede, ic ve dış ticarette onemli bir guvenlik unsuru oluşmuştu. Boylece Osmanlı barışı meydana gelmişti. Bu gelişme uzerine, Batılılar Umit Burnu'nu dolaşarak Hindistan'a giden yeni bir deniz yolu bulmaya mecbur kalmışlardı. Osmanlı ulkesinde, nehir ulaşımı da onem taşıyordu. Tuna, Fırat ve Dicle gibi buyuk nehirler, bolgeler arası mal taşımacılığı bakımından işlek ticaret yolları halindeydi.