Tarama nedir?
Bir hastalığın işaretleri, belirtileri ortaya cıkmadan saptamaya calışmaktır.
Hangi hastalıklar taranmaya değerdir?
Saptandığında erken evrede ise ciddi hasarlara, masraflara yol acmadan etkisi yok edilebilecek her tur hastalık taranmalıdır.
Kadın kanserleri icinde ilk sırayı meme, ikinci sırayı rahim ağzı (serviks) kanserleri alır. Ne şanslıyız ki bu iki kanseri de cok erken tanıma olanağımız var. Ancak kanserlerin taranması icin kişilerin bu testleri yaptırmak uzere başvurmaları, bunun icin de bilgi sahibi olmaları gerekir.
Meme ile ilgili en basit tarama kişinin kendi yaptığıdır. Her adet sonrası, duşta, her iki meme, once bir ayna karşısında onden ve yandan izlenir. Daha sonra işaret ve orta parmak birleştirilerek, belirlenen bir yonde (saat yonu- veya tersi) meme ucundan geriye (veya tersi) doğru, ele daha onceden gelmeyen bir kutlenin, bezenin, yumrunun varlığı acısından taranır. Bu sırada ele gelen ve daha once farkedilmeyen bir yumru varsa doktora başvurulur. Bu tarama her ay yapılabilecek cok basit bir yontemdir.
Meme ultrasonu, her iki memedeki kutleleri tanımlayan, ağrısız, radyasyonsuz, basit bir tarama testidir.
Mamografi, memenin filmidir. Rontgen mantığına dayanır. Radyasyon dozu sanıldığı kadar yuksek değildir. Kısa mesafe ucak yolculuklarında alınan radyasyona eşdeğer olduğu belirtilir. Yapılış tarzı memenin sıkıştırılmasına dayandığı icin rahatsız edebilir. Ancak artık sıkıştırmayı memenin yoğunluğuna gore ayarlayan ozel basınc ayarlı mamografiler mevcuttur. Mamografi cektirmeden once, başvurduğunuz merkezde basınc ve doz ayarlı ve dijital mamografilerin varlığından emin olmak işimizi kolaylaştırır.
Mamografiye gitmeden once adet goren kadınların, adetlerinin yeni bitmiş olması tercih edilir. Adete yakınken mamografiye gitmek ağrılı ve odemli olabilir ve işlemin kalitesini bozar.
Rahim ağzı kanseri taraması ise yine cok basit, ağrısız ve ucuzdur. Jinekolojik muayene sırasında eş zamanlı yapılan bir Pap smir testi ile rahim ağzı kanseri varlığı taranabilir.
Menopozda, bu tarama testlerine kemik yoğunluk olcumleri de eklenir. Kemik erimesi kadınlarda, menopozun ilk iki yılında oluşmaya başlar. Tedbir alınırsa hicbir zaman cok kotu olmaz. Ancak gereken tarama yapılmaz ve erken farkedilmezse oluşan kemik erimesini de hicbir ilac eski kemik kalitesinde duzeltemez.
Kadınlarda oluşan rahim kanserleri ise kilo, şeker ve tansiyon zemininde kolaylaşır. Genel kadın sağlığı icin kadınlarımızın senede bir kez metabolizmalarının kontrollerini yaptırmaları iyi olur. Bunun icin tiroid fonksiyonlarını, şeker ve kolesterol seviyelerini, bobrek ve karaciğer fonksiyonlarını kontol altında tutmak iyi olur. O yuzden senede birkez dahiliyecinizden metabolik riskler acısından tarama rica ediniz.
Gebelikte tarama testleri, bebeğin hastalıklarını yakalamayı amaclar. 2 li ve 4 lu tarama testleri ve 2. duzey ultrasonla Down ve benzeri sendromları taramak amaclanır. Sonuc pozitif ise tarama testi bir sonraki aşama olan tanı testlerine gerek duyar. Pozitif sonuc bebek kesin sakat demek değildir. Annede var olan ve ancak gebelikte saptanan şekere, gebelik şekeri denir. 50 ya da 75 gr şeker yukleme testi ile 24-28. gebelik haftalarında tarama yapılır. Şeker yukleme testinde verilen sulandırılmış bir bardak şekerle bebeğe zarar verildiği doğru değildir. Cunku gunluk hayatta farkında olmadan yenen pek cok gıdada bu miktar şekerin misliyle fazlası şeker alınmaktadır. Burada amac annenin şekeri yakmadan 1 saat veya 2 saat oturarak, tok karnınayken en fazla ne kadara kadar şekerinin yukseldiğini saptamaktır. Amac şeker hastalığı adayı olan kadınları ayırmaktır. Cunku hamilelikte anne adayında şeker kontrolsuzse, bebek irileşebilir, anne adayının suyu artabilir, erken doğum olabilir, bebek anne karnında olebilir. Anne adayında şeker var ve tanısı konamamış ise doğum daha guc olabilir. Yaraların iyileşmesi bozulabilir. Doku hasarları artabilir. Kanamaya meyil artabilir. Sonucta şeker taraması yapmakla tum dunyada amac anne-bebek sağlığını ve doğum kalitesini arttırmaktır.
KİŞİYE OZEL HAZIRLANMAMIŞ check-up(cekap) programları varolan hastalığınızı ortaya koyamayabilir. Tahlillerin yapılması icin doktorunuzun size ozel risk haritasını cıkarmasını sağlayın.Taramalarınızı ve testlerinizi ihmal etmeyin. İyi muayeneler. Kalın sağlıcakla...

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]