Cocuklarda Goz Tembelliği
Goz tembelliği, toplumda sık rastlanan, cok konuşulan, fakat az bilinen bir konudur. Fark edilmesi zordur ve fark edildiği zaman da genellikle tedavi icin gec kalınmış olmaktadır. Goz tembelliği zamanında tanı konduğunda tedavisi en kolay hastalıklardan biridir. Goz tembelliği gozun sinir tabakasını ve sinir yollarını tutan belirgin bir hastalık olmamasına rağmen kişinin gormesinin herhangi bir şekilde arttıramaması olarak tanımlanabilir. Oluşum mekanizması, kullanılmayan sinirin atıl duruma gecmesi şeklindedir. Yani gozun ondeki kırıcı ortamlarından goruntu bir şekilde sinir tabakasına ulaşmaz ya da bulanık olarak oluşacak olursa kişi de goz tembelliği oluşur. Goz tembelliğine sebep olan durumların bir an once ortadan kaldırılması ve gorme sinirinin uyarılmaya başlanması gerekir. Bu sebepler;
Şaşılık
Anizometropi (İki goz arasında bir numaradan fazla fark ya da her bir gozde ayrı ayrı yuksek astigmat, miyop veya hipermetrop olması)
Diğer goz hastalıkları (Kornea, iris, lens ve vitreus gibi gozun kırıcı ortamlarının kesiflik veya anormal pozisyonda olmaları ile ilgili hastalıklar. En sık gorulen tipi de kataraktlardır. Ayrıca goz kapağı duşuklukleri de (Ptoz) gorme eksenini kapayarak goz tembelliğini oluşturur.
Goz tembelliğinin ilk etapta tedavisi 10 yaşına kadar yapılabilir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa sonuc o denli başarılı olacaktır. En başarılı sonuclar 6 yaşına kadar alınmaktadır. Goz tembelliği tanısı zamanında konulduğu takdirde sağlam goz kapatılarak beyne bulanık goren gozun de gorduğu sinyali verilir. Kademeli olarak gozdeki gorme yeteneğinin duzeltilmesi hedeflenir. Daha sonra gozluk verilerek iki gozun de sağlıklı olarak kullanılması sağlanır.
Goz Tembelliği Nasıl Tespit Edilir?
Goz tembelliği ebeveynler tarafından tespit edilememektedir. Ancak detaylı goz muayenesinde belli olmaktadır. Goz muayenesinin belli bir yaşı yoktur. ŞikÂyeti olan cocuk hangi yaşta olursa olsun muayene edilebilir. Cocuğun muayeneye musaade etmediği durumlarda uyutucu, sakinleştirici ilaclar kullanılır, onlarla da verimli sonuc alınamadığı takdirde genel anestezi verilerek muayenesi tamamlanır. Cocukların hicbir şikÂyeti olmasa bile 3-4 yaşlarına kadar en az bir defa goz muayenesinden gecmiş olmaları gerekir. Erken tespit edilen goz tembelliğinde başarı oranı cok daha fazladır.
Erken teşhis edilen goz tembelliğinin tedavisi oldukca basittir. Tedavide iyi goren goz belirli zamanlarda kapatılarak tembel gozun calıştırılması en sık kullanılan yontemdir. Goz tembelliğinin tedavisinde cerrahinin yeri yoktur. Hastanemizde Ortoptik Tedavi adı verilen ozel cihazlarla yapılan goz egzersizleriyle de goz tembelliği tedavi edilmektedir.
Neurovision ile Her Yaşta Goz Tembelliği Tedavisi

Amerikan FDA onaylı “NeurovisionTM“(Norovizyon) ile 9 – 55 yaş arasi goz tembelliği ameliyatsiz, ağrisiz, ilacsiz ve risksiz tedavi edilebiliyor. Ayrıntılı bilgi icin: Norovizyon
Diğer Goz Tembelliğinin Tedavileri
Pleoptik tedavi
Kapama tekniği
Kısa sureli kapama tedavisi
İlacla tedavi
Cam tedavisi
Goz Tembelliğinin Tedavisinde A Vitamini Kullanılması ve Zengin Bir Beslenme Etkili Olur mu?
Goz tembelliğinin temel tedavisi, hastanın uygun numaradaki gozluğunu takıp iyi goren gozun kapatılması ve tembel olan gozun gormeye zorlanmasıdır. Alınan vitaminler direkt olarak tedaviye etki etmemektedir.
[h=3]Goz tembelliği nedir? Nasıl tedavi edilir?[/h]Goz tembelliği erken cocukluk cağında ortaya cıkan ve bir gozun yeterince gorememesi şeklinde tanımlanabilecek bir durumdur. Goz tembelliğine her 100 kişiden 3’unde rastlanır.
Goz tembelliği ancak kucuk yaşlarda tespit edilirse tedavi edilebileceğinden, ebeveynlerin bu konuda son derece hassasiyet gostererek, erken yaşlarda cocukların goz muayenesi olmalarını sağlamaları gerekir.
NORMAL GORME NASIL GELİŞİR?
Bebekler doğduklarında ancak belirli oranlarda gorebilirler. Gozlerini kullandıkca gorme potansiyelleri artar. İlk 9 yaş icinde gorme sistemi tam olarak gelişir ve daha sonra belirgin bir değişiklik olmaz.
Eğer bir goz tum duzeltmelere rağmen tam kapasiteli goremiyorsa bu durum kişinin hayatında olumsuz bazı etkilere yol acar. Mesela bazı mesleklerde (askerlik, pilotluk gibi) goz tembelliği olanlar yer alamazlar.
Cocukluk doneminde, kayma olmadan her iki gozden net goruntu algılandığında normal gorme gelişimi sağlanmış olur. Kayma gibi gelişmenin olumsuz olarak etkilendiği koşullarda ise goz tembelliği veya gormede azalma gelişir. Şaşılığı olan cocukların yarısında goz tembelliği gelişir. Erken teşhis edildiğinde yani hayatın ilk 8-9 yıllık doneminde tedavisi mumkundur, iyi goren gozun kapatılması ile gorme seviyesi arttırılabilir. Ancak gorme icin gelişme doneminin tamamlandığı 9 yaş sonrası tedavi başarısı oldukca duşuktur, yani ne kadar erken teşhis edilirse tedavi başarısı o denli yuksek olacaktır. Goz tembelliği ilerleyici bir hastalık değildir, yani gorme tamamen kaybedilmez.
Ambliyopide sıklıkla tek goz etkilenir, yaklaşık olarak her 100 kişiden 4 unde goz tembelliği vardır. Goz tembelliğinin teşhisi ve erken tedavisi icin her cocuk 3 yaşına dek goz muayenesi olmalıdır. Halk arasında yaygın olarak kabul edilen yenidoğan bebeğin goremediği yolundaki goruşun aksine yenidoğan doneminde bebekler gorebilir ancak erişkinlerin gorme seviyesinde değildir ve ancak 1.5-2 yaşında erişkin seviyesine ulaşır. Gozlerin kullanılması ile gelişim sağlanır bu nedenle cocukluk doneminde gorme sistemi esnektir ve gozlerin kullanılmasına gore şekillenir. Fakat şaşılık, iki gozde farklı derecelerde olan gozluk ihtiyacı yada bir gozdeki goruntunun oluşmasını engelleyen katarakt, goz kapağı duşukluğu gibi bir engel varlığında tembellik gelişir. Yani gorme potansiyeli olmasına karşın gorme sistemi normal gelişimini sağlayamaz. Ozellikle şaşılığın olmadığı ve coğunlukla farklı ve yuksek gozluk ihtiyacının olduğu olgularda ailenin farketmesi gecikebileceğinden ambliyopi tanısı gecikebilir. Bebeklik doneminde yani cocuğun konuşamadığı donemde de gozluk ihtiyacı ve şaşılık tesbit edilebilir. Ayrıca goz tembelliği dışında gorme azalmasına neden olabilecek katarakt, iltihaplanma, tumor veya diğer goz hastalıkları da saptanabilir.
Goz tembelliğinin tedavisi icin eşlik eden şaşılık, gozluk ihtiyacı veya katarakt gibi hastalıklar tedavi edildikten sonra az goren gozun kullanılmasını zorlamak icin iyi goren goze kapama yapılır. Eğer cocuk kapama yapmaya cok direnc gosteriyorsa goz damlaları veya ozel calışma sistemleri kullanılabilir,ancak en etkili tedavi yontemi kapamadır. Goz tembelliği tedavi edilmediği takdirde ilerleme gostermez ancak gelişme donemi sonrası tedavisi mumkun değildir ve her iki gozun birarada kullanılması ve derinlik hissi algılamasında zorluğa neden olur, polislik, pilotluk gibi meslek seciminde engel teşkil eder.
– Her iki gozde eşit ve iyi gorme hayatın erken gelişme doneminde gozlerin normal kullanılabilmesi ile sağlanır. Hayatın ilk 9 yılında bu normal gelişim sağlanamazsa tembellik gelişir.
– Goz tembelliği nadiren şikayete neden olur bu nedenle ilk 3 yılda yapılacak goz kontrolu teşhis ve tedavi icin buyuk onem taşımaktadır. İlk muayene icin ideal zaman 1 yaş civaridir.
– Goz tembelliğine neden olan en onemli hastalıklar şaşılık, kırma kusuru ve katarakt gibi hastalıklardır.
– Erken teşhis, kontrol takipleri ve ailenin de durumun onemini kavrayarak yapacakları kapama tedavisi tedavinin temelini oluşturur.
– Yakından okumak ya da televizyon seyretmek gozleri bozar mı? Bu doğru değildir, cocukların kol mesafeleri daha kısa olduğundan ve yakına uyum kapasiteleri de yuksek olduğundan okumak icin yakında tutarlar. Televizyon icinde TVden gelen duşuk miktardaki radyasyonun dışında gozleri bozacak olumsuz etki yoktur. Ancak yakından TV seyretmek eşlik eden kırma kusuruna bağlı olabileceğinden bir goz hekimi tarafından gorulmelidir.
– Benzer şekilde duşuk aydınlatmanında gozleri bozacağı yonunde yanlış inanış mevcut ancak bu da doğru değildir. Değişen mesafelere gormenin ayarlanabilmesi gibi değişen ışık koşullarınada gozumuz uyum gosterebilir. Hatta albinizm, lens veya kornea opasiteleri gibi durumlarda duşuk aydınlatma daha rahat okumayı sağlayabilir.
– Gozluk takmak gozleri zayıflatarak gozluk ihtiyacını arttırmaz veya numaranın artmasına neden olmaz. Tam terside gecerlidir ve gozluk takmak gozluk numarasını azaltmaz.
Havuc gibi bazı gıdaların fazla tuketilmesi gorme keskinliğini arttırmaz veya gozluk ihtiyacını ortadan kaldırmaz.
Tum okuyucularıma,Sağlıklı ve Mutlu bir hafta dilekleklerimle,esenlikler dilerim..
Op.Dr.Ahmet UMAY
(Brıstol Unıversıty Ophtalmology Sectıon )
Kaynak : doktorum.net int.
Brıstol Unıversıty Ophtalmology Clinical Knowledge/2007

[h=2]Kıbrıs Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]