Normal gozler surekli olarak, goz kırpmaları arasında sağlam kalmak uzere tasarlanmış, kalıcı bir tabaka olan bir goz yaşı zarı ile kaplıdır. Sağlam bir gozyaşı tabakası gozumuzun şeffaf on yuzeyi olan korneanın sinirlerinin tahriş olmasını engeller ve gozun net, rahat goruşunu korumasına olanak sağlar.
Gozyaşı, su, yağlar, proteinler, elektrolitler, bakterilerle savaşan maddeler ve ceşitli hucre sureclerini duzenleyen buyume etkenlerinden oluşan karmaşık bir karışımdır. Bu karışım gozlerimizin yuzeyinin yumuşak ve temiz olmasına yardımcı olur. Gozyaşı filmi tabakası olmadan iyi goruş imkÂnsızdır.
Gozyaşı zarı gozlerimizi korur ve ıslatır. Goz kapaklarımız her kırpıldığında, gozlerimizin her turlu kalıntıdan temizlenmesine yardımcı olarak goz infeksiyonu riskini azaltır. Tozdan tahriş olduğunda, ya da ruzgar, duman veya isten zarar gorduğunde, yabancı maddelerin yıkanmasına yardımcı olmak uzere fazladan goz yaşı oluşur.
Gozyaşı bezlerimizden gelen sıvıların uretiminde azalma gozyaşı zarının sağlamlığını bozarak, hızla parcalanmasına ve korneanın uzerinde, tahrişe ve goruş azalmasına neden olan kuru noktaların oluşmasına yol acar. Gozyaşı tabakasını oluşturan maddelerdeki bir dengesizlik de gozlerimizin kurumasına neden olabilir.
Goz kuruluğunun, genellikle iki gozde de olması beklenen belirti ve bulguları arasında aşağıdakiler bulunabilir :
*Gozde yabancı bir madde bulunduğu hissi *Gozde batma, yanma veya kaşıntı hissi *Gozun icinde veya cevresinde ip gibi kalıntılar oluşması
*Duman veya ruzgarda gozun tahrişinde artma *Uzun suren bir okumadan sonra goz yorgunluğu ve/veya gorme bulanıklığı *Kontak lens kullananlarda lens takmada gucluk cekme
Bazı insanlarda, goz kuruluğunun nedeni gozyaşlarının bileşimindeki dengesizliktir. Bazı insanlarda ise, gozler yeterli bicimde yağlanmış ve ıslanmış olarak kalmasını sağlayacak kadar gozyaşı uretmez. İlaclar ve cevresel etkenler gibi başka nedenler de goz kuruluğuna yol acabilir.
Gozyaşı uetiminde azalma veya kalitesinde olumsuzluk gelişimiyle goz kuruluğu oluşur. Tıpkı cilt ve sacta olduğu gibi, gozyaşı uretimimiz de genellikle yaşımız ilerledikce azalma olur. Gozler yeterince gozyaşı uretmediği zaman, gozlerimiz kolayca tahriş olur. Bu rahatsızlığın tıbbi adı “keratokonjonktivitis sikka” dır.Gozyaşı zarının uc temel tabakası vardır: Yağ, su ve mukoza. Bu tabakaların herhangi birinde sorun olması goz kuruluğu semptomlarına yol acabilir.Goz kapaklarımız kırpılarak, gozlerimizin yuzeyinin her yanında, kesintisiz, ince bir zar halinde gozyaşını yayar.
Goz kuruluğua yol acabilen ilaclar:
*İdrar sokturuculer,
*Yuksek tansiyonu tedavi etmede kullanılan ilaclar
*Antihistaminler ve dekonjestanlar
*Uyku hapları
*Trisiklik antidepresanlar
*Akne tedavisine yonelik ilaclar
*Bazı ağrı hafifleticiler
Gozyaşı uretimi veya gozyaşı kalitesi ile ilgili olmayan sorunlar da gozlerde kuruluk ve kaşınmaya yol acabilir. Bunlar:
* Goz kapakları kenarı boyunca olan iltihaplanma (Blefarit)
*Goz kapağının ice donduğu rahatsızlık (Entropion)
*Goz kapağının goz yuvarlağından sarktığı rahatsızlık (Ektropion)
*Duman, guneş, ruzgar, nem duşukluğu, kapalı mekanda ısıtma gibi cevresel tahriş ediciler
*Goz kırpma refleksinde bozulma
*Goz damlalarına veya merhemlerine olan alerjik reaksiyon
*Bir şeye gorsel olarak yoğunlaştığınız zaman, sozgelimi bilgisayarda calışırken, arac kullanırken veya bir şeyler okurken, goz kırpma sureleri arasında gecen surenin uzaması.
Goz kuruluğu hem erkekleri hem de kadınları her yaşta etkileyebilse de, rahatsızlık kadınlar arasında, ozellikle menopozdan sonra daha yaygındır. Bunun nedeni hormonal değişiklik olabilir. İltihaplanma veya radyasyondan oturu gozyaşı bezlerinde meydana gelen hasar gozyaşı uretimini sekteye uğratabilir. Ayrıca, romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus, skleroderma ve Sjogren sendromu gibi tıbbi rahatsızlıklarla da goz kuruluğu oluşabilir.
Celişkili gelebilir; goz kuruluğuna rağmen, yine de zaman zaman hastanın yanaklarından sicim gibi gozyaşı akabilir. Gozyaşlarının uretimi iki şekilde olur: 1-Temel gozyaşı uretiminde, gozyaşları yavaş, duzenli bir hızda uretilir ve gozleriniz yağlı tutulur. 2-Refleksten oturu gozyaşı uretimi surecinde, goz tahrişine veya duyulara tepki olarak buyuk miktarlarda gozyaşı uretilir. Refleks gozyaşları temel gozyaşlarına gore daha fazla su icerir ve mukoza ile yağ miktarları duşuktur. Gozlerde kuruluktan oturu tahriş olduğu zaman, lakrimal bezler gozleri refleks gozyaşlarından oluşan bir yoğun yaşarma aşamasına getirebilir. Sıvı, gozyaşı kanallarını doldurup taşırır ve gozkapaklarından taşar. Bu gozyaşları duşuk kalitede olduğundan oturu, kuruluğu gecirmez. Bu da, bir kısır dongu halinde, daha fazla gozyaşı uretimine neden olabilir.
Goz kuruluğu olan coğu insanda, bu kronik bir rahatsızlıktır. Tedavinin amacı ‘kotu gunlerin’ sayısını azaltmak ve bu zamanlarda cekilen gucluğun, mumkun olduğunca aza indirgenmesini sağlamaktır.
BİREYİN ALABİLECEĞİ ONLEMLER:
Koruma tedaviden ustundur. Onleyici adımlar atın.
Her sıvı gibi, gozyaşları da havaya maruz kaldığı zaman buharlaşır. Buharlaşmayı yavaşlatmak amacıyla şu basit onlemler yararlıdır:
*Gozlerinize hava uflenmesinden kacının. Sac kurutma makinelerini, otomobil radyatorlerini, klimaları veya pervaneleri gozlerinize doğrultmayın.
*Ruzgarlı gunlerde gozluk takın. Gozlerin etrafını saran tarzdaki gozlukler ruzgarın etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
*Evinizdeki nem oranını yuzde 30 ila yuzde 50 arasında tutun. *Kışın kullanılabilecek bir nemlendirici, icerinin kuru havasına nem katabilir.
*Goz kırpmayı unutmayın. Bilincli bir bicimde, tekrar tekrar goz kırpmak kendi gozyaşlarınızın daha eşit olarak goze dağıtılmasına yardımcı olabilir.
*Gozlerinizi ovmaktan kacının. Gozlerinizi ovarak daha fazla tahriş edebilirsiniz.

[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]