[h=1][/h]Bebeklerde Diş cıkarma
Diş cıkarma, tum bebeklerin aynı anda yaşadığı donum noktalarından değildir. O dişsiz sırıtmadan, bir ağız dolusu parlak dişe geciş, ufaklığınızın uc yıla kadar yaşayabileceği bir olgunlaşma torenidir. İlk diş kendini gosterir gostermez, resimler cekerek veya bu adımı bebeğinizin kitabına not ederek bir kutlama yapın.
Ufaklığınız 3 yaşına geldiğinde, kendi kendine fırcalayabileceği bir ağız dolusu dişi olacak ve oz bakım yolunda onemli bir adım atacak. (Tabii ki, kendi başına pek de iyi bir iş cıkaramayacağı icin, 6 yaşına gelene kadar ona yardımcı olmanız gerekecek.)
Dişler ne zaman gelişir?
Bu yolculuk rahimde başlar. Siz hamileyken, bebeğiniz bebek dişlerinin (veya sut dişlerinin) temelini oluşturan diş tomurcuklarını geliştirir. Bazı bebekler tek bir dişle doğar veya yaşamlarının ilk birkac haftasında bir diş cıkarır. Ancak, bebeklerin buyuk coğunluğu ilk dişlerini 4 ila 7 aylıkken cıkarır.
Bebeğiniz erken gelişim gosteriyorsa, ilk beyaz ucu (genellikle alt orta dişlerden birinde) 3 aya kadar erken bir donemde gorebilirsiniz. Bebeğiniz gec gelişim gosteriyorsa, bir yaşına, hatta daha sonrasına kadar beklemeniz gerekebilir. Son dişler (ağzın en arkasında alt ve ust kısımda bulunan ikinci azı dişleri) genellikle ikinci doğum gununde yerleşmeye başlar.
3 yaşına vardığında, cocuğunuzun 20 sut dişi tamamlanmış olmalıdır.
Dişler nasıl gelişir?
Bazı bebekler diş cıkarma surecini cok kolay atlatırken, bircok bebek bu donemde zorluk ve rahatsızlık yaşar. Diş cıkaran bebeğinizde gorebileceğiniz belirtiler:
Salya akıtma (ki yuzde kızarıklığa neden olabilir)
Diş etinde şişme ve hassasiyet
Huzursuzluk veya huysuzluk
Isırma davranışı
Yemeği reddetme
Uyku sorunları
Diş cıkarma beraberinde hafif bir ateş veya mide rahatsızlığı da getirebilir. Bebeğinizin ateşi 38,3 dereceden yuksekse ve ishal ya da sizi endişelendirecek başka herhangi bir belirti varsa, bunu diş cıkarma surecine bağlamayın. Doktorunuza danışın.
Coğu bebek, yeni dişlerini şu sırayla cıkarır: Once alt ortada iki diş, sonrasında ust ortada iki diş ve ardından yanlardaki ve arkalardaki dişler gelişir.
Peki, sonra?
Sut dişleri cocuğunuzun kalıcı dişleri gelişmeye hazır olana – genellikle 6 yaş civarına – kadar duşmez.
Siz ne yapacaksınız?
Dişlerin gelişimi konusunda yapabileceğiniz bir şey yok ama surecin onu rahatsız ettiğini duşunuyorsanız, bebeğinizi rahatlatmak icin bazı adımlar atabilirsiniz. Ona diş halkası veya buzdolabında soğutulmuş ıslak bez gibi ciğneyebileceği bir şey verin. Aynı zamanda, elma puresi veya yoğurt gibi soğuk yiyecekler de onu rahatlatabilir.
Diş etlerine masaj yapmak da rahatsızlığı giderebilir – ellerinizi yıkadıktan sonra, diş etlerini parmağınızla nazik ama sert bir dokunuşla ovun. Uygulayacağınız basınc sayesinde, bebeğinizin alttan gelen diş yuzunden hissettiği baskıyı dengeleyebilirsiniz.
Bu yontemlerden hicbiri işe yaramazsa, doktorunuz ağrıyı ve yangıyı hafifletmek icin bebeklere uygun bir ilac (parasetamol) verebilir
Bebeğinizin dişleri cıkmaya başladığında, onları temiz tutmak sizin gorevinizdir. Dişler cıkmaya başlar başlamaz, macunsuz olarak bebek fırcasıyla dişlerini gunde iki kez fırcalayın. Bebeğiniz 2 yaşına geldiğinde diş macunu kullanabilirsiniz.
Cocuğunuzun birden fazla dişi cıktığında, diş fırcasıyla tum diş yuzeylerine ulaşamıyorsanız, diş ipi kullanmanın zamanı gelmiştir. Bebeğinizi asla biberonla uykuya yatırmayın (tabii biberon suyla dolu değilse). Bebek maması ve anne sutundeki şekerler tum gece dişlerinde kalacağından, biberon curukluğu adı verilen bir rahatsızlığa yol acabilir.
Bu durumdan kacınmak ve curuk riskini azaltmak icin kullanabileceğiniz diğer bir yontem de, bebeğinizi gerekli koordinasyon becerisini kazanacağı birinci doğum gunu civarında biberondan bardağa gecirmektir. Ayrıca, biberonda olduğu gibi dişlerin uzun sureyle şekere maruz kalmasına ve zarar gormesine neden olabileceğinden, alıştırma bardağı kullanmaktan da kacınmanız gerekebilir.
18 ay civarında, cocuğunuz dişlerini kendi başına fırcalamayı oğrenmeye hazır olabilir. Henuz diş fırcasını kullanmak icin gereken cevikliği veya konsantrasyonu kazanmadığı icin, ona yardımcı olmanız gerekir.
Dişleri belirli bir yonde fırcalamanıza gerek yoktur. Yalnızca dişleri her turlu yemek artığından temizlemeye calışın. Cocuğunuz diş macununun tadını sevmediyse, başka bir marka deneyin.
Cocuğunuza tatlı vermekten kacının. Tatlı yediği durumlarda ise (orneğin bir doğum gunu partisinde), yedikten hemen sonra dişlerini fırcalamayı ihmal etmeyin.
Ne zaman endişelenmek gerekir?
Birinci yaşın sonunda, herhangi bir diş gelişimi gormediyseniz, bu durumu cocuğunuzun 12 ay sağlık kontrolunde doktorunuza iletin. (Premature bebekler, diş gelişimini birkac ay geriden takip edebilir.)
Cocuğunuzda diş cıkarmanın tum belirtileri – yoğun salya akıtma, diş etlerinde şişme – varsa ama olağandışı bir ağrı da goruluyorsa, doktorunu arayın (ağlamanın kontrol edilememesi onemli bir ipucudur). Diş cıkarma sureci, bebek icin işkenceye donuşmemelidir.
Bebeğim henuz diş cıkarmaması normal mi?
Bebekler ilk dişlerini cok farklı yaşlarda cıkarır. Ender durumlarda, bebekler dişle doğabilir – ya tek bir “doğum dişi” (ki ya duşer ya da boğulma tehlikesini onlemek icin cekilir) veya cok erken gelmiş gercek sut dişleri gorulebilir. Ote yandan, bazı bebeklerin ilk dişi bir yaşına kadar cıkmayabilir. Bebeğiniz bu aralığın herhangi bir noktasındaysa bu kesinlikle normaldir.
Bebekler ortalama 6 ayda diş cıkarırlar.ama ben 2.5-3 ayda cıkaranı gorduğum gibi, ilk dişini 16 aylıkken cıkaran bebekte gordum.
Bebeğinizin ilk dişi 12 ila 15 aylıkken belirmediyse, buyuk olasılıkla bir pediatrik diş hekimine yonlendirilmesi gerekecektir. Dişlerin cıkmak icin doğru konumda olup olmadığını kontrol etmek icin rontgen cekilmesi gerekebilir. Bebeğinizin diş gelişiminin gecikmesi genel gelişimi acısından herhangi bir sorun olduğu anlamına gelmez.
Ebeveynler ozellikle 3. ay civarında bebeğin salya akıtmasını ve ciğneme davranışını diş cıkarmanın bir gostergesi olarak gorur. Ancak, bunlar aslında bu yaştaki bebeklerin tipik davranışlarıdır ve her zaman diş cıkarmanın belirtileri olmayabilir.
Bebeğim surekli bir şeyleri ısırıyor. Neden?
Diş cıkarıyor olabilir mi? Bazı bebekler can sıkıntısından değil, diş etleri kaşındığı icim ısırma davranışı sergiler. Durum boyleyse, ona ciğnemesi icin buzdolabında soğutulmuş havuc veya soğuk bir diş halkası verin.
Isırma davranışının nedeni cıkmaya calışan dişler değilse ve cocuğunuz belirli bir şey icin huzursuzlanmıyorsa (ki bu huzursuzluk da ısırma davranışına neden olabilir), bu davranışa alışkanlık haline gelmeden son vermeye calışın.
Cocuğunuz bir şeyi ısırdığında hic kimsenin gulmemesini ve kardeşleri dÂhil hic kimsenin ısırmayı bir oyun olarak gostermemesini veya bebeğinizi “sevgiden ısırmamasını” sağlayın. Ayrıca, bebeğinizin ısırma davranışını onun taleplerine uymak icin bir bahane olarak kullanmayın. Gunduz bebeğinizle olan bakıcıların bu yaklaşımınızı anladığından ve takip ettiğinden emin olun.

[h=2]Ankara Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]