Her ebeveynin, gelişim surecinde en sık zorlandığı noktalardan biri tuvalet eğitiminin verilmesidir. Bu donemde ebeveynlerin aklında cevaplanmayı bekleyen bir cok soru vardır. Cocuğum tuvalet eğitimine hazır mı? Tuvalet eğitimi sırasında bezi hemen cıkarmalı mıyız? Tuvalete mi lazımlığa mı oturtmalıyız? Gece ve gunduz eğitimi tek seferde mi yapılmalı? Tuvalet eğitiminin ne kadar surede tamamlanması gerekir? gibi bir cok soruya cevap aranır. Bu arayış doneminde yapılan ilk hata, cevremizde cocuk sahibi olan bireylerin deneyimlerinden faydalanmak veya daha once tuvalet eğitimi verdiğiniz bir cocuğunuz varsa onun eğitim sureciyle kıyaslama yapmaktır. Her gelişim doneminde olduğu gibi unutmamanız gereken tek şey; cocuğun bireysel ve kendine ozel olduğu gerceğidir. Tuvalet eğitiminin sağlıklı tamamlanabilmesi icin bu gercek uzerinde hareket etmek gereklidir.
Tuvalet eğitimin ne anlama geldiği ve amacının ne olduğu cocuk icin bir anlam ifade etmez. Bezin varlığı, tuvaleti geldiğinde tutmak ya da soylemek zorunda kalmadan yapmanın verdiği rahatlığın birden ortadan kalkması ve artık tuvaletini ici su dolu, yuksek ve gurultulu bir yere yapması gerceğini kabul etmesinin zaman alması kadar doğal bir surec yoktur. Bu eğitim surecinin başlangıcında oncelikle ebeveynlerin cocuğa karşı sabırlı ve anlayışlı olmaya hazır olmaları gerekmektedir.
Cocukların tuvalet eğitime başlaması icin bir yaş sınırlaması yoktur. 2 yaşına gelen bir cocuğun mutlaka tuvalet eğitimi almış olması, hala bezliyse bir gecikmenin olduğu doğru bir tespit değildir. Cocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olmasını iki noktada değerlendirebiliriz. İlk kontrol noktası fiziki olgunluktur. Cocuğunuzun mesanesinin ve anus kaslarının tuvalet eğitimi icin gelişip gelişmediğinin kontrol edilmesidir. Mesane ve anus kas sisteminin gelişimini tuvalet cetelesi uygulamasıyla kontrol edebilirsiniz. İkinci kontrol noktası ise psikolojik olgunluktur. Fiziksel olgunluk olmasına rağmen psikolojik olgunluk gostermeyen cocuklarda tuvalet eğitimi problemli ve sağlıksız olacaktır. Psikolojik olgunluktan kastettiğimiz cocuğun bezden ayrılıp tuvaletini klozet veya lazımlığa bırakmaya duygusal olarak hazır olmasıdır. Hem fiziki hem de psikolojik olgunluğu olan cocuklarda tuvalet eğitimine başlamada bir sakınca gorulmemektedir.
Genel hatlarıyla bakacak olursak, tuvalet eğitimi sırasında yapılması ve yapılmaması gereken davranışları şu şekilde sıralayabiliriz.
Tuvalet eğitiminde yapılması gerekenler;
1.Cocuğunuzun yaşı baz alınarak değil fiziksel ve psikolojik olgunluğu kontrol edilerek tuvalet eğitimine başlanmalıdır.
2.Tuvalet eğitimi sırasında cocuğunuzun bezsiz dolaşmasına mumkun olduğunca izin verin. Bu durumdan kaynaklı cocuğun uşutmemesi icin bahar veya yaz ayları eğitim icin ideal aylardır.
3.Cocuğunuzu eğitim sırasında yaptığı cabalar icin ovebilir, kucuk pekiştirecler verebilirsiniz ancak abartıya kacmamalısınız.
4.Cocuğunuzla eğitim surecinde iletişim kurun. “ Belki bir daha ki sefere tuvalete gidebilirsin.” “Annen-baban-abin-ablan gibi tuvalete gidebilirsin.”
5.Cocuğunuzun sizden, kardeşlerinden ya da cizgi kahramanlardan model almasına fırsatlar yaratın. Cocuğunuz bu şekilde motive olur ve eğitim sureci kolaylaşır.
6.Cocuğunuzun tuvaletini yapma tercihini ona bırakın. Lazımlık ya da klozet tercihi kendine ait olmalıdır.
Tuvalet eğitiminde yapılmaması gerekenler;
1.Tuvalet acele gidilmesi gereken bir yer değildir. Cocuğunuz tuvaleti geldiğini soylediğinde acele hareketlerde bulunmayın. Bu durum cocuğunuzda tuvalet ve aceleyi bağdaştırır.
2.Cocuğunuz altına kacırdığında onu suclamayın ve ya utandırmayın.
3.Cocuğunuza tuvalet eğitimi verirken eğer bir kontrol mucadelesi yaşıyorsanız eğitimi erteleyin.
4.Gece tuvalete gitmesi icin cocuğunuzu uyandırmayın. Ona tuvalet eğitimi veriyorsunuz uyanmayı oğretmiyorsunuz.
5.Eğitime cocuğunuz icin stresli olabilecek bir donemde başlamayın. ( Kardeş doğumu, okula başlama, boşanma vb.)
6.Cocuğunuzla kontrol mucadelesine girmeyin. Cocuğunuzun ihtiyaclarına saygı duyun.
7.Tuvalet eğitimi uzun ve yavaş ilerleyen bir surectir. Ara donemlerde kacırmalar yaşanabilir. Bu konuda sabırlı ve anlayışlı olun.
Tuvalet eğitimi sırasında karşılaşabileceğiniz sorunlarla ilgili bir uzmandan destek almayı atlamayın. Cocuğunuz icin sıkıntılı gecen bu eğitim sureci ilerleyen donemlerde farklı sorunlara yol acabilir. Son olarak 5 yaşını doldurmuş ancak hala tuvalet eğitiminde sıkıntı yaşayan cocuğunuz varsa mutlaka bir uzmanla iletişime gecin. Mutlu ve huzurlu eğitimler...
Uzm. Psk. Cağla KAV


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]