Cocuklarda meningokok enfeksiyonlarından korunmaCOCUKLARDA MENİNGOKOK ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMA
MENİNGOKOK AŞILARI
Meningokok bakterisinin neden olduğu meningokoksemi ve meningokoksik menenjit tum dunyada cocuk ve genc erişkinlerdeki en onemli hastalık ve olum nedenidir. Meningokokların yol actığı klinik tablo esas olarak iki şekilde gorulmektedir.
Meningokokların kanda bulunması meningokoksemi, meningokokların beyin zarlarını tutması meningokoksik menenjit olarak tanımlanmaktadır.
Meningokok enfeksiyonlarından korunma iki bolumde incelenebilir.

1. Meningokok taşıyıcıların tanımlanması ve tedavisi
2.Meningokok aşıları
MENİNGOKOK TAŞIYICILARININ TANIMLANMASI VE TEDAVİSİ

Meningokok enfeksiyonları damlacık yoluyla bulaşmaktadır.Bu hastalık hasta olan şahıstan direk bulaşabildiği gibi,hastalığın yayılmasındaki asıl neden bu mikrobu nazofarenkslerinde bulunduran sağlıklı taşıyıcılardır. Esas bulaşım taşıyıcılar vasıtası ile oluşmaktadır.Taşıyıcı olan bireyler sağlıklıdır. Kendilerinin taşıyıcı olduklarını fark etmezler.Taşıyıcılık devamlı olabildiği gibi aralıklı da olabilmektedir.Hastalığın yayılmasında esas sorun taşıyıcıların tanımlanmasının guc olmasıdır. Yukarda belirttiğim gibi taşıyıcılar sağlık bireylerdir.Taşıyıcıların tanımlanması ancak tarama testleri ile mumkun olmaktadır..Tarama testleri rutin olarak yapılamaz.Salgınlar sırasında yapılamaktadır. Nazofarenkste taşıyıcı oranı %5-10 arasında değişmektedir. Salgınlar sırasında bu oran artmakta %10’a ulaşmaktadır. Taşıyıcılık yaşla birlikte artmaktadır. Mevsimler, kalabalık yaşam şartları taşıyıcılığa artıran diğer faktorlerdir.
Meningokok enfeksiyonunun kontrol altına alınmasında en onemli yaklaşım, taşıyıcıların tanımı ve tedavisidir. Taşıyıcılara antibiyotik tedavi başlanır ve bu kişilerde taşıyıcılığın devam edip etmediği izlenir. Tedaviye rağmen taşıyıcılık devam edebilir mi sorusuna hayır demek mumkun değildir. Taşıyıcıların tedavisinde kullanılan ilac rifampisin’ dir. Rifampisine direncli vakalarda seftriakson kullanılabilir. Bu vakaların yakından takibi gerekmektedir. Gunumuzde molekuler genetikteki yoğun calışmalara rağmen meningokok taşıyıcılığın tanımı ve tedaviye yanıtsızlığına henuz bir cozum bulunamamıştır.
MENİNGOKOK AŞILARI
Cocuklarda meningokok aşısı uygulanmalı mı ?
Bir aşının cocuklarda uygulanabilirliğine karar vermek icin bazı kriterler geliştirilmiştir.
Hastalığın ulkedeki durumuna bakılarak Dunya Sağlık Orgutu ‘nun bu kriterlerle uyumu esas alınmaktadır.
Ulkemizdeki durumu incelediğimizde meningokok enfeksiyonlarından olum, Turkiye istatistik kurumu verilerine gore;
1994 2229
1998 3897
2001 3079
2002 2826
2001 yılında olenlerin yaş dağılımına bakıldığı zaman;
%66 0-1 yaş
%10 1-4 yaş olduğu gorulmektedir.
Aşıların cocukluk doneminde uygulanabilirliği, hastalığın gorulme sıklığına (insidans) gore planlanmaktadır. Meningokok enfeksiyonu A.B.D yuz binde bir, Avrupada yuz binde 1-6,4 arasında değişmektedir. Ulkemizde 2005-2006 yıllarında 0-16 yaş grubunda yapılan bir calışmada meningokoksik menenjit insidansı 1,99/100.000 meningokok hastalık insidansı 6/100.000 olarak bulunmuştur.
Meningokok aşısında Dunya Sağlık Orgutu ‘nun aşılama icin kriterleri aşağıda belirtilmiştir.
Yuksek endemik hız > 10 /100.000/nufus/yıl
Orta endemik hız 2-10/100.000/nufus/yıl veya;
Sık epidemiler.
Turkiye istatistik kurumu verilerine gore 5 yaşın altındaki olen her 10 cocuktan 1 ‘i meningokok hastalığı nedeni ile kaybedilmektedir. Ulkemizde 1-4 yaş cocuk olumlerinde meningokok hastalığın onemli olduğu gorulmektedir.
Yazımın başında değindiğim gibi bulaşım, hastadan sağlam cocuklara gecebildiği gibi, enfeksiyonun yayılmasında esas faktor meningokok taşıyıcılarıdır. Taşıyıcılık yaşla birlikte artmakta, hac ve umre ziyaretleri taşıyıcılığı arttırmaktadır. Dunya sağlık orgutu kriterlerine gore meningokok aşısı hastalığın daha az gorulduğu toplumlarda (< 2 vaka < 100000 nufus yılı ) risk grubunun aşılanmasını gerektirir. Risk grupları aşağıdadır.
- Kalabalık ortamdaki cocuk ve erişkinler( kreş, okul cocukları ve askeri okuldaki gencler)
- Kompleman eksikliği, Aspleni, HIV enfeksiyonlu cocuklar
- Temas riski taşıyan laboratuar personeli
- Yuksek endemik bolgelere seyahatler (Hac, Umre)
Butun bu sonuclar değerlendirildiğinde meningokok aşının cocuklara yapılmasının uygun olacağı gorulmektedir.
Hangi tip aşı cocuklar icin uygundur ? Ulkemizde iki tip aşı mevcuttur.
1- Polisakkarit aşılar
2- Konjuge aşılar
Polisakkarit aşılar uzun zamandan beri bazı risk gruplarına uygulanmakta idi. Uygulamaya yeni giren konjuge aşılar her yaş grubunda uygulanır ve guvenlidir. Toplumsal bağışıklığı sağlar. Aşının koruma suresi uzundur. Nazoforenks taşıyıcılığını azaltır.
Sonuc olarak, bu bilgilerin ışığı altında cocukluk yaş grubundan meningokok aşısının uygulamaya girmesinin sevindirici olacağını duşunulmektedir.
- Meningokok enfeksiyonlarından korunma
- Meningokok menenjit
- Meningokoksemi
- Meningokok taşıyıcılığı
- Meningokok aşıları
Prof. Dr. Nuran GURSES
Cocuk Ve Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı








[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]