[h=1][/h]Cocuklarda Goz Sağlığı ve Goz Muayeneleri
Cocuklarımızın sağlıklı bir birey olarak yetişebilmelerinde goz sağlıklarının onemi buyuktur. Gorme bir cocuğun sağlıklı ve sosyal bir birey olma yolunda ona en yardımcı duyulardan birisidir. Beynimize ulaşan bilgilerin yaklaşık %90'ının gorme yoluyla ulaştığını duşunursek sağlıklı gozlerin eğitim ve oğrenim hayatındaki onemi yadsınamaz. Sağlıklı gozler gelişme cağındaki bir cocukta beynin gorme merkezlerinin gelişimine katkı yapar. Bunun sağlanması cocukta 'Ambliyopi' yani 'Goz Tembelliği' gelişimine engel olur.
İlk Goz Muayenesi Yaşı Ne Olmalı? İlk Goz Muayenesinde Nelere Bakılmalı?
Tum yeni doğan cocuklar doğumdan en kısa sure sonra Cocuk Hekimi, Aile Hekimi veya Goz Hekimi tarafından değerlendirilmeli ve gozde sağlıklı bir kırmızı refle varlığı tespit edilmelidir. Bu refle gozun arka duvarını kaplayan retina (ağ) tabakanın yansımasıdır ve gorulmesi sağlıklı bir goz icin ilk onemli ipucudur. Yenidoğan bir bebekte kırmızı reflenin alınamaması gozde katarakt, kornea (saydam) veya retina tabakasında doğuştan var olan bir bozukluk anlamına gelebilir; bu durumda hastanın bir Goz Hekimi tarafından mutlaka detaylı olarak değerlendirilmesi gerekir. Ayrıca riskli bebekler ki bunların icinde premature doğanlar; ailede cocukluk cağında katarakt, glokom (goz tansiyonu yuksekliği), retinoblastom oykusu olanlar; gozde titreme (nistagmus) olanlar ile gecikmiş norolojik gelişimi bulunanlar da yine Goz Hekimi tarafından doğumdan sonraki en kısa sure icinde gorulmelidir.
İlk Yaş İcindeki Goz Muayenelesinde Nelere Bakılır?
Bebeklerin ilk yaş muayenelerinde gozde kırmızı refle varlığı teyid edilir. Cocuğun gelişimi ile uyumlu goz teması kurup kuramadığına, goz takibinin olup olmadığına bakılır. Goz hareketlerinde kıstlılık veya şaşılık bulgusu varsa bunun tedavisi planlanır. Goz bebeklerinin eşit olup olmadığı, ışığa verdiği yanıtın normal olup olmadığı değerlendirilir.
İlk yaş cocukluk cağı kataraktının tespit ve tedavi edilmesi, icin kritik bir donemdir. Bu donemde başlanacak tedavi ile derin goz tembelliği onlenebilir. Bu yaş grubu bebeklerde gozde sulanma sık gorulur; bunun nedeni genellikle gozyaşı kanallarında doğştan gelen darlık ve tıkanıklıktır. İlk yaş icinde masaj ile gozyaşı kanal tıkanıklıkları buyuk oranda cozumlenebilir ancak yapılmadığı veya gec yapıldıuı takdirde cerrahi girişim gerekebilir. Gozde sulanma, ışığa hassasiyet, kornea tabakasında bulanıklık doğuştan gelen glokom bulgusu olabileceğinden uzerinde mutlaka durulmalıdır. Bu yaş grubunda sıkca gorulen bir başka bulgu da kapaklara, hatta alına dek uzanabilen damarsal ağ bozulmalarıdır (hemanjiyom). Bunlar ilk yaş icinde hızlı buyume gosterebilir ve goz kapağında duşukluğe sebep olup goz tembelliğine neden olabilir ancak genel seyri ileri yaşlarda kendi kendine gerileme yonundedir. Yine bu yaş grubu bebeklerde goz numarası muayenesi ozellikle gozun ic kaslarını gecici olarak durduran damlalarla (ki bunlar aynı zamanda goz bebeğini buyuten damlalardır) yapılmalıdır. Bebeklerde goz numarası sıfır olmayıp coğunlukla hipermetrop ve astigmat bileşenlerden oluşur; bu numaraların varlığı gozun ve beynin sağlıklı gelişimi icin koordine edilmiştir. Onemli olan normal aralık kabul edilen rakamların ustunde goz numarası olup olmaması veya mevcut numaraların cocuğun cevresindeki dunyayı algılamasına engel olup olmamasıdır.
3. Yaş Goz Muayenesinde Nelere Bakılır?
Bu yaş cocukların muayenede uyum gosterdikleri ve gorme keskinliğinin anlaşılabildiği ilk donem olarak kabul edilebilir. Cocuk artık duygu ve duşuncelerini ifade edebilmekte, cevresi ile sağlıklı bir iletişim kurabilmekte ve cevresinde olanları merak etmektedir. Cocuğa uygun gorme eşelleri ile cocuğun gorme duzeyi tespit edilebilir. Yine bu yaş grubunda goz hareketlerinin dengeli olup olmadığına cocuğun goz numaralarının normal sınırlarda olup olmadığına (tercihan goz damlaları kullanılarak yapılan muayene ile) bakılır. Onden arkaya tum goz tabakalarının durumu hastanın da uyumunun armtası ile daha rahat değerlendirilebilir. Cocuğun uyumuna gore farklı eşeller kullanılarak renk korluğu olup olmaması da ilk olarak bu yaşta değerlendirilebilir.
6 Yaş Goz Muayenesinde Nelere Bakılır?
Bu yaş cocuğun eğitimde onemli bir basamağı ile ortuşur, cocuk ilkokula başlamaktadır. Bu noktaya kadar farkedilmemiş bir az gorme nedeni, sıklıkla cocuğun oğretmenleri tarafından farkedilecek ve cocuk muayeneye yonlendirilecektir. Nadiren de cocuğun okuldaki başarısızlığının tahtayı ve oğretmenini az gormesi olduğu gec farkedilecek, bu da okula başlama yaşındaki cocuğun okul ile ilgili olumsuz duygulanıma girmesine neden olacaktır. Bu bakımdan bu yaş grubu cocuklarda gorme keskinliğinin ve her iki gozun gormeye dengeli katılımının teyidi cok onemlidir. Goz hareketlerinin sağlıklı olup olmaması, dengeli bakış bu yaşta mutlaka tespit edilmektedir. Yine bu yaş grubunda cocuklarda sessiz de seyredebilecek olan uveit (goz ici iltihaplanması) benzeri rahatsızlıkların taranması amaclanır. Genel oneri, bu muayenenin sağlıklı cocuklarda periodik olarak yılda bir, en gec iki yılda bir tekrarlanmasıdır. Bu yaşta ortaya cıkan kırma kusurları (miyop, hipermetropi astigmatizma) veya goz tembelliği gibi durumların takibi hastalığın durumuna gore daha sık tekrarlanabilir.
10 Yaş Goz Muayenesinde Nelere Bakılır?
Bu yaş cocukların eğitiminde ikinci basamağın başlangıcı ile ortuşur. Bu yaş grubu miyopi ve astigmatizma gibi kusurların daha sık ortaya cıktığı, bu nedenle de mutlaka muayenenin tekrarlanması gerektiği yaşlar olarak ifade edilebilir. Ergenlik cağının da başlangıcı ile bu yaş grubunda duygusal durum değişir, ilk genclik doneminin başındaki bu cocuklarda gozluk kullanmaya başlamakta, gozluğu kabul etmekte sorunlar oluşabilir. Onemli olan sağlıklı goz numarasının tespiti ve cocuğun eğitim hayatının etkilenmemesini sağlayacak goz numarasının bulunabilmesidir. Cocuk ile sağlıklı bir iletişim kurularak uygun gozluklerin takılması sağlanabilir. Yine bu donemde mevcut refraksiyon kusurlarının cocuğun buyumesinin hızlanması ile birlikte hızlı artışlar gosterdiği izlenebilir. Bu nedenle ozellikle kırma kusuru nedeniyle gozluk kullananların daha sık muayene olması gerekebilir.
10-18 Yaş Arası Muayenelerde Nelere Bakılır?
Bu yaş grubu muayeneleri ağırlıklı olarak mevcut kırma kusurlarının takibi, değişiminin izlenmesinden oluşur. Daha once başlanmış olan şaşılık tedavilierinin sonuclarının alındığı, derlendiği yıllardır. Bu donemde kırma kusurları icin gozluk kullanımı yaygınken, ozellikle spor,vb aktiviteler icin kontakt lenslerin kullanımı gundeme gelebilir. Oz bakımı iyi, kontakt lens bakımını sağlıklı bicimde ustlenebilecek genclerde kontakt lens eğitimi verilebilir ancak bu konuda ailenin desteği mutlaka aranmalıdır.

[h=2]Ankara Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]