Besin alerjisi nedir?
Herhangi bir besinin alındıktan sonra bağışıklık sistemi tarafından yanlışlıkla yabancı olarak tanınıp buna karşı değişik mekanizmalarla vucudun reaksiyon gostererek alerji belirtilerinin ortaya cıkmasına Besin Alerjisi denir.
Besin Alerjisi Sıklığı
Besin alerjisi genellikle 1-2 yaşından once gorulmektedir ve 3 yaş altında gorulme sıklığı %6 iken yetişkinlerde bu sıklık %1-2 civarına duşmektedir.

En Sık Rastlanan Alerjik Besin Grupları
Her besinin alerjik reaksiyonlara neden olması mumkun olmakla birlikte tum alerjik besin reaksiyonlarının % 90’ından 8 temel besin sorumludur. Bunlar sut, yumurta, yerfıstığı, soya, buğday, ağac fıstıkları (ceviz, badem, Antep fıstığı, vs), balık ve kabuklu deniz hayvanlarıdır.
Besin alerjisi belirtileri
Besin alerjisi belirtiler besin alımından sonra ağız etrafında kızarıklık, yuzde veya vucutta kızarıklık, kaşıntı, dil ve dudakta şişme, egzama belirtileri sıklıkla gorulen belirtilerdir. Bu belirtilerden başka akciğerde hırıltı, oksuruk, nefes sıkışması, burun akıntısı, burun tıkanıklığı kanlı kaka, kabızlık, kusma, şiddetli gaz ağrısı ve alerjik şok belirtileri gibi bircok belirtilere neden olabilir.
Besin alerji teşhisi
Cocuklarda besin alerjisini duşunduren durumlar oluştuğunda ciltten alerji testleri, kandan alerji testleri, alerjen besinlerin alımına ara verilmesi ve besin yukleme testleri gibi testler yapılarak cocuk alerji uzmanlarınca tanı konulmaktadır.

* Gıda alerji testi
Ciltten alerji testi, kandan alerji testi ve yama testi (patch) olmak uzere farklı yontemler vardır. Sıklıkla ciltten alerji testi ve kandan alerji testi birlikte kullanılması onerilmektedir. Tek başına alerji testleri tanı koydurucu ozelliği yoktur. Yukleme testleri ile doğrulanmalıdır. Alerji testlerinde alerji saptanmaması alerji olmadığını kanıtlamaz. Cunku alerjinin farklı tipleri olmasından dolayı alerji testleri ile cıkmamasına rağmen farklı tip alerji olabilir.

* Besin eliminasyonu
Cocuk alerji uzmanı tarafından yapılan değerlendirme ve testler sonucunda şupheli gıdlar belirlenir. Belirlenen gıdalar alerjik hastalığın tipine gore iki ile 4 hafta sureyle diyetten cıkarılır. Bu sure icinde diyetten cıkarılan gıdanın diline bile dokundurulmaması gerekmektedir. Cıkarılan diyet ile capraz reaksiyon yapan gıdların da diyetten cıkarılması gerekir. Bu nednele bu eliminasyon diyetini cocuk alerji uzmanalarının planlaması cok onemlidir.

* Besin yukleme testi
Şupheli gıdanın diyetten cıkarılması ile cocuktaki belirtilerin duzelmesinden sonra şupheli gıdanın yuklemesi yapılır. Yukleme yapılmasonda alerji testi sonucları cok onemlidir. Alerji testi sonuclarına gore yukleme testinin nasıl yapılacağına karar verilmelidir. Bu test deneyimsiz hekimlerce yapılırsa cocuğun hayatını tehlikeye sokacak kadar kotu sonuclara neden olabilir.

* Besin gunluğu: Hergun bebeğin verilen besinler ve annesini emiyorsa annenin aldığı besinler her gun hangi saatte alındığı kayıt edilir. Bebekte gorulen belirtiler de hangi saatlerde olduğu kayıt edilir. Besin gunluğu tutulması beslenme ve belirtiler arasında ilişki kurulmasında doktorlara cok onemli bilgi vermesi bakımından onemlidir.
Besin Alerjisi Tedavisi

* Diyet
Besin alerjisi reaksiyonlarını onlemenin tek yolu cocuğun alerjik olduğu besin ve urunlerinden kacınmasıdır. Cok az miktarda alımları bile şiddetli reaksiyonlara neden olabileceği icin dilini bile alerjik besine dokundurmamalıdırlar. Anne sutu alan bebeklerin anneleri de diyet yapması gerekir. Bebek mama kullanacaksa besin alerjisi tipine gore secim yapılmalıdır. Orneğin inek sutune alerjisi olan bebeklerin inek sutu icermeyen mamalar kullanması gerekir. Hangi mamanın kullanılacağına ve nasıl bir diyet uygulanacağına cocuk alerji uzmanı karar vermelidir.

* Besin alerjisinde ilac tedavisi
Besin alerjisi tespit edilen cocuklarda bulguların ortaya cıkmasını engellemek amacıyla kullanılabilecek herhangi bir ilac yoktur. Var olan belirtilerin ortadan kaldırılması amacıyla hafif reaksiyonlarda anti-histaminik ilaclar ve kortizon turu ilaclar kullanılabilir.

* Besin alerjisinin aşı tedavisi
Oral immunoterapi (Aşı tedavisi), hastaları desensitize (besine alıştırma) etmek ve kalıcı tolerans (besin alerjisinin duzelmesi) geliştirmek amacı ile kucuk dozlardan başlayarak duzenli olarak artan dozlarda gıda alerjenlerinin ağızdan verilmesidir. Oral dezentizasyon yapılabilen gıdalar sut, yumurta, yer fıstığı, ceviz, kivi ve şeftalidir. Henuz araştırma aşamasında olup bazı merkezlerce yapılmaktadır. Başarılı sonuclar bildirilmektedir.

Besin Alerjisinde En Sık Sorulan Sorular

1- Besinlere bağlı alerji testi kac yaşında yapılabilir?
Doğumdan itibaren yapılabilmekle birlikte sıklıkla 2 aylıktan sonra yapılabilmektedir.

2- Besin alerjisi duzelir mi?
Besin alerjisinin duzelip duzelmeyeceği hangi besine bağlı alerji olduğu, kac ceşit gıdaya alerji olduğu, kac yaşında teşhis konulduğu, teşhis konulduğunda besin alerjisinin şiddeti, astım ve alerjik nezlenin birlikte olup olmadığına gore değişmektedir. Sut yumurta, soya ve buğdaya alerji duzelme şansı yuksekken fıstık, balık ve deniz urunlerine gelişen alerjinin duzelme şansı duşuktur.

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]