Cocuklarda ağız ve diş sağlığıPedodonti _Pedodonti ya da Pediatrik Dişhekimliği (Cocuk Dişhekimliği), daimi dişlenme tamamlanıncaya kadar cocuklarda sut ve daimi dişlerin hastalıkları ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır._Diş hekimleri, diş hekimliği fakultelerinden mezun olduktan sonra, ilgili fakultelerin pedodonti anabilim dalında doktora eğitimini (4-6 yıl) tamamlayarak pedodonti uzmanı olmaya hak kazanırlar._Sut ve daimi dişlerin tedavileri; koruyucu uygulamalardan, dolgu ve kanal tedavilerine, dişlerde meydana gelen travmalardan erken sut dişi kaybına bağlı olarak ileride ortaya cıkabilecek ortodontik sorunların engellenmesi icin yapılacak yer tutucu apareylere kadar uzanan geniş bir yelpazede değerlendirilebilir._



Pedodontistler (Cocuk dişhekimleri) cocukların ilk karşılaştıkları diş hekimleridir. Bebeklikten genc erişkinliğe kadar gecen sure icersinde tum ağız-diş sağlığı sorunları ve koruyucu tedavileri pedodontistler tarafından yapılmaktadır._ Cocuğunuzun diş tedavilerinde tedavinizi gercekleştirecek doktorun pedodonti uzmanı olması, ilerde oluşabilecek diş hekimi korkusunu ortadan kaldırarak, cocuğunuzun daha uyumlu ve diş sağlığı konusunda daha bilincli olarak yetişmesine yardımcı olabilecek en onemli faktorlerdendir



. _Cocukların diş doktoru ile ilk tanışmasının, sonraki donemlerde diş tedavisi sırasındaki davranışlarını etkileyebileceği icin oldukca onemlidir. Cocuğunuzun bir pedodontistle tanışması icin doğru olan zaman, ilk dişlerin cıkmasından hemen sonra olmalıdır. Pedodontistin (Cocuk diş doktoru) cocuğa doğru davranış yonlendirmesi tekniklerini uygulayarak diş tedavisini bir oyun gibi sevdireceği ve cocuğun diş tedavisine motive bir şekilde gelmesini sağlayacağı icin ilk tanışmada "Ne kadar erken o kadar iyi" prensibinin gecerli olduğu kanıtlanmıştır.



_Doktorunuza gelmeden birkac gun once cocuğunuzla diş hekimi oyunu oynayın. Orneğin o bir diş hekimi olsun, siz hasta olun, sizin dişlerinizi fırcalasın.



_Diş doktorunda cok eğlenceli aletler olduğunu ve doktorun bunları ona tanıtacağını ve sadece onun dişlerine bakmak isteyeceğini anlatın


._Evde yapılan ve gunde 2 kez olan diş fırcalama, cocuğun diş hekimi ziyaretine hazırlanması icin onemlidir. Diş fırcalama sayesinde hem dişlerine duzenli temizlik yapılmış olur hem de cocuk ağzını acma ve bir sure acık tutma alışkanlığı kazanır.



_Cocuğunuzun yanında siz ya da yakınlarınızın diş doktoru ile ilgili olumsuz tecrubelerini konuşmayın ve paylaşmayın_



Diş randevusunda cocuğunuzun beslenme alışkanlıkları, biberon veya emzik kullanımı ve genel durumu hakkında doktorunuza bilgi verin



._Cocuğunuzun 0-5 yaş arasında ağzını acık tutarak sabit oturabilme suresinin 20 -30 dk. arasında değişebildiğini unutmayın. Bu nedenle cocuğunuzun doktoruyla etkili ve başarılı bir iletişim kurabilmesi acısından dikkatini yalnızca doktora vermesi konusunda yardımcı olmaya calışın.



__Sut DişleriBebekliğin ilk 6 ayında sut dişleri surmeye başlar. Bazı durumlarda ilk sut dişlerinin surmesi 1-2 ay kadar gecikebilir veya erken meydana gelebilir. Ebeveynler tarafından coğu zaman endişe yaratabilecek olan bu durum aslında cok normaldir. Bebek, ilk diş surmesini takip eden her 6 ayda yeni bir grup diş cıkartacak ve sut dişlenme donemi 2,5-3 yaşına kadar, toplam 20 adet sut dişi ağızda olacak şekilde tamamlanır. 6 yaşında ise daimi dişlenme donemi başlar ve 12-13 yaşına kadar yetişkin bir insanda olan tum dişler cocukta tamamlanmış olur.



_Sut dişleri ağızda cıkarken bazı problemleri de beraberinde getirebilir. Bebeklerde; salya akışının artması, iştahsızlık, ağrı, uykusuzluk, ateş ve ısırma gudusunun artması gibi semptomlar cok sık gorulur.



_Bu oluşabilecek sıkıntıları en aza indirebilmek icin;



_Bebeğin ciğnemesini sağlamak:Burada dişetlerine masaj uygulanarak basıncı azaltmak amaclanmaktadır. Bu nedenle de ciğnenen şey soğuk olursa yararı artar. Soğuk muz veya havuc, lastik bir diş halkası bebeğin oyun gibi uygulayabileceği yontemlerdendir. Dikkat edilmesi gereken, bebeğin bu ciğneme sırasında mumkun olduğunca dik oturtulması ve yalnız bırakılmamasıdır.



_Soğuk icecek ve yiyecekler:Buzdolabında soğutulmuş pure, yoğurt gibi yiyecekler dişetlerinde daha rahatlatıcı bir etkiye sebep olacaktır. Su verirken de ılık su yerine biraz daha soğutulmuş suyu biberonla icirmek faydalı olabilecektir



._Dişetlerine masajBebeğin kendi kendine diş kaşıyıcıları ısırması, ciğnemesi cok fayda sağlamıyorsa, annenin işaret parmağına saracağı temiz bir gazlı bezle bebeğin dişetlerine yapacağı masaj, bebekte bir rahatlama sağlayabilir. Doktoruna danışılarak bu masaj eczanelerde satılan diş jelleri ile de yapılabilir.



_Ağrı kesiciler: Yukarıdaki yontemlerden cok bir fayda sağlanamıyorsa, mutlaka doktoruna danışılarak paracetamol icerikli ağrı kesici şuruplardan kullanılabilir




._Sut dişlerinin belli yaşlarda yerlerini kalıcı dişlere bırakacak olmasından dolayı, bazı anne ve babalar tarafından onemsenmez. Bu cok yanlıştır. Sut dişlerinin; ciğneme fonksiyonunu yerine getirerek cenelerin gelişimine yardımcı olması, konuşmanın duzgun gelişimine yardımcı olmaları, kapladıkları alanı kendilerinden sonra gelecek daimi diş icin koruyup daimi dişler surerken ona rehberlik yapmaları gibi sayısız faydaları vardır. Bundan dolayı, 6.ayda ilk diş surmesini takiben bebeğin bir diş hekimine goturulmesi ve yapılacak duzenli kontroller, ileride oluşabilecek sorunları onleyebilir. Sut dişleri sağlıklı olan bir bebeğin buyuk olcude mutlu bir bebek olacağı unutulmamalıdır




.__Koruyucu Uygulamalar_Fissur Ortuculer:Arka bolge dişlerinde gıdaların tutunmasının kolay olduğu ve zor temizlenebilen girintili cıkıntılı diş yuzeylerinin curuğe karşı korunması amacıyla ozel bir dolgu malzemesiyle ortulmesidir.



_Fluorid Uygulamaları:Flor diş minesiyle gercekleştirdiği kimyasal bağ ile dişin curuğe karşı direncini arttıran bir elementtir.




_Bu ozelliğinden dolayı pek cok diş macununun yapısında da bulunmaktadır._





Son yıllarda yapılan calışmalar, koruyucu tedavi olarak, hamilelik donemi veya bebeklikte oral yolla verilen flor tabletlerinin diş curuklerinin gelişimini onlemede yeterli olmadığını gostermişlerdir. Diş yuzeylerine topikal olarak flor uygulamasının curuklere karşı direnc kazanmada oldukca etkili bir yontem olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu nedenle 3-6 aylık periodlarla topikal fluorid jelleri uygulanması, cocuğun ileriki hayatında curuklere karşı onemli olcude koruma sağlayacaktır.



_Altın Braketler:24 ayar altınla kaplanmış paslanmaz celik braketlerdir. Altın renginde sarı bir goruntusu vardır ve metal braketlerden biraz daha masraflıdır




._Estetik Braketleriş renginde olup dışardan bakıldığında gri renkli bir gorunumu olmadığı ve cok belli olmadığı icin estetik materyallerdir. Porselen veya kompozit olarak ikiye ayrılmaktadır.



_Kompozit Estetik Braketlerolgu materyalinden yapılan aşınmaya karşı direncleri duşuk materyallerdir. Zaman icerisinde renklenerek sarımtrak bir renk alırlar. Daha onceki yıllarda seramik estetik braketlerin cıkarılması esnasında dişe zarar vermeleri, tedavi sırasında cok kolay kırılmaları gibi nedenlerden dolayı seramik braketlere alternatif olarak kullanımları yaygındı. Gunumuzde geliştirilen seramik braketler kompozit braketlerden daha cok tercih edilmektedir._


Dolgular ve Kanal Tedavileri:


Cocuklarda da aynı yetişkinlerde olduğu gibi kesici ve azı dişleri olup bunlar daimi dişlerden oldukca kucuk boyutta ve cocuğun ciğneme konuşma fonksiyonlarına katkıları vardır.



Her sut dişinin surme zamanı ve ağızda daimi diş gelene kadar kalma zamanı farklıdır. Yaklaşık 2,5 yaşında sut dişleri tamamlanmış olup, en son daimi kopeklerin gelmesiyle birlikte de 12-13 yaş civarında değişimlerini tamamlarlar. Butun sut dişleri duşup altından aynı dişin daimi dişi gelir. Hepsinin duşme yaşı farklıdır. Fakat eğer sut dişeri zamanında once curur veya cekilirse koruyucu bazı onlemlerin alınması şarttır. Bu nedenle mutlaka bir pedodonti uzmanına başvurulmalıdır. _Halk arasında zaten duşecek ve yeni dişler gelecek diye sut dişlerini tedavi ihtiyacı coğu zaman goz ardı edilir. Fakat bu yanlış bir bilgidir. Hepsinin zamanı vardır ve bu zamana kadar da bu dişler korunmak zorundadır._Apseli ve curuk dişler cocuğun hayat kalitesini duşurur ve beslenme alışkanlıklarını bozabilir. Alttan gelecek olan daimi dişin yapısını sağlığını bozabilir ve capraşık bir şekilde surmesine neden olabilir. Bu dişler enfeksiyon kaynağı olduğunda butun vucudu icin tehlike yaratabilirler.




Sut dişleri icinde daimi dişlerdeki gibi dolgu, kanal tedavisi, kaplama veya cekim yapılmaktadır.



Yer Tutucular


Sut dişleri altından gelecek daimi dişin rehberi gibidir. Bu dişlerin zamanından once cekilmesi, cekim boşluğuna komşu dişlerin hareket etmesiyle bu rehberliğin bozulmasına neden olur ve surmeye başlayan daimi dişin yeri kaybolur, eğri cıkar veya hic cıkamaz. Bu nedenle erken yapılan cekimlerin boşluklarının kesinlikle hareketli veya sabit bir yer tutucu yardımıyla korunması gerekmektedir.


Erken sut dişi kayıplarında, alttan gelen daimi dişin yerini korumak amacıyla yer tutucu olarak adlandırılan apareyler kullanılır. Yer tutucular, komşu dişlerin cekim boşluğuna hareket etmelerini onleyerek sabit kalmalarını sağlar. Boylece daimi dişlerde capraşıklık meydana gelmesi engellenmiş olur. Yer tutucular pasif apareylerdir, hicbir şekilde dişlere kuvvet uygulamazlar.

[h=2]İstanbul Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]