Cocuklar değişime nasıl tepki gosterir?Hepimiz biliyoruz ki rutin dışı değişimler rahatsız edicidir, farklı tepki şekilleri ile ortaya cıkmaktadır. Bazen yetişkinler icin bile oldukca zorlayıcı olabilen rutin değişiklikleri fizyolojimizde veya ruh hallerimizde değişimler olarak ortaya cıkmaktadır. Peki ya cocuklardeğişime nasıl tepki verir?
Yetişkinler gibi cocuklarda rutinlerindeki aksaklıklardan değişimlerden etkilenmektedir. Mizacına bağlı olarak değişebilmekle birlikte farklı tepkiler olarak gozlemlenebilmektedir. Yeni bir okul başlangıcı, aile ici catışmalar, taşınma, emzik veya biberondan ayrılma, aile ile yatağın ayrılması, iş seyahatleri, tuvalet eğitimi, kardeş doğumu bu değişimlerden yalnızca bazıları…
Bu değişimlere cocuklar nasıl tepkiler gosterir? Beklediğimiz tepkiler ozellikle kucuk yaşlar icin ilk olarak cocukların kontrol edebildikleri alanlarda ortaya cıkmaktadır: uyku, yemek ve tuvalet… Alt ıslatma veya tuvalet tutma davranışları, yemekte isteksizlikler, uykuda huzursuzluklar, uykuya gecişte zorlanmalar, isteksizlik, huysuzluk, davranışlarda dengesizlik vb. tepkiler gorulebilmektedir. Tepkinin şiddeti ve suresi cocukların değişime adapte olmalarına bağlı olarak değişebilmektedir. Eğer yavaş alışan bir cocuksa, değişim oncesinde onu hazırlamak ve değişim sonrasına kendini hazır hissedene kadar cocuğa zaman tanımak ve sabırla beklemek gerekmektedir.
Neler yapılabilir?
Değişimlerin oncesinde cocukları hazırlamak icin hazırlayıcı konuşmalar yapabilirsiniz. Acıklamalar kısa, net ve anlaşılır olmalıdır. Tekrardan kacınılmalıdır ve surekli gundem konusu olmasına izin verilmemelidir.
Eğer yapabiliyorsanız gorsellerden faydalanılabilir veya fiziki koşullara ilişkin orneklerden yararlanabilirsiniz. Orneğin deneyimlenecek değişim bir okul başlangıcı ise okulun resmini gosterebilir veya okula giderek tanıtıcı bir ziyaret yapabilirsiniz. Bilinmezliğin somut hale gelişi kaygı duzeyini duşurecektir.
Fikirleri ve duyguları hakkında konuşabilirsiniz. Taşınma gibi bir değişim deneyimleyecekse farklı bir evde yaşama konusunda ne duşunduğunu sorabilir ve bu konu hakkında kafasında oluşan sorulara ilişkin sohbet edebilirsiniz.
Eğer mumkunse birden fazla değişimi tek seferde deneyimlenmemesini sağlayabilirsiniz. Bir değişime uyum sağlamak yeterince zor geliyorken, birden fazla değişime uyum sağlamak cok daha zor olacaktır ve bu değişimlere gosterilen tepkiler cok daha buyuk olacaktır. Ertelenme gibi bir durum mumkunse birden fazla değişimin aynı zamanda deneyimlenmesinin onune gecmekte fayda vardır.
Eğer fiziksel olarak kendini iyi hissetmediği veya hasta olduğu bir donemdeyse, yeni başlangıcların bu donemde yapılmaması daha iyi olacaktır. Kendisini iyi hissettiği ve daha mutlu olduğu bir donemde yeni bir başlangıcla baş etmek, cocuklar icin daha kolay olacaktır…
Belki de en onemlisi sosyal-duygusal destek! Değişimlerin belirsizliği ilk etapta korkutucu gelebilir. Yalnız olmadığını ve yanından onu destekleyen yetişkinlerin olduğunu bilmek değişime uyum sağlama surecini kolaylaştıracaktır…
Uzm. Psk. Emine KAYA BİCAN

[h=2]Ankara Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]