Cocuk ve ergenlerde psikolojik sağlamlığın onemiHer cocuk ve ergen hayatlarının belli alanlarında zorluklar yaşarlar. Kimisi bu zorluklarla baş etmede oldukca zorlanırken, kimisi de ustesinden gelme konusunda oldukca başarılıdır. Peki bu neye gore değişir? Psikolojik sağlam oluş icin cocuk ve ergenlerin nelere ihtiyacı vardır? Anne-babalar olarak cocuklarınızı nasıl destekleyebilirsiniz ?
Psikolojik sağlamlık kavramı, Latince “resilire” kokunden turemiştir ve resilient; esnek ve elastik olma; yani olumsuz bir yaşam deneyimi, stres veya travma sonrası, incinip psikolojik olarak kotu hissettikten sonra kendini hemen toparlayabilmek, eski haline donebilmek anlamına gelmektedir.
Bir hacı yatmazı duşunelim. Hacıyatmaza vurulduğu zaman hacıyatmaz devrilmek yerine olduğu yerden geriye gider ve tekrar eski haline doner. Psikolojik sağlamlık da hacıyatmaza benzetilebilir, zorlu bir durum karşısında cocuk ve ergenler yıkılmayıp sadece gerileyip tekrar eski hallerine gelebiliyorlarsa psikolojik olarak sağlam denilebilirler.
Cocuk ve Genclerde Psikolojik Sağlamlığı Artıran Bireysel Ozellikler Nelerdir?
Oncelikle psikolojik sağlamlık icin gerekli olan en onemli gerekliliklerden biri normal veya normal ustu bir zekaya sahip olmaktır. Araştırmaların bir coğunda psikolojik olarak sağlam cocuk ve ergenlerin diğerlerine gore daha ust duzey zekaya sahip ve akademik olarak daha becerikli olduğu gorulmuştur.
Daha sonra mizac ozelliklerimiz psikolojik sağlamlığımızı etkileyen faktorlerden biridir. Kolay mizac ozelliğine sahip kişilerin yani dışa donuk, uyum icinde, oz denetime ve sorumluluğa sahip, değişime acık olan cocuk ve ergenlerin psikolojik sağlamlığı; tepkisel, ice donuk ve nevrotik cocuklara gore daha yuksek olduğu gorulmuştur.
Ayrıca ozguveni ve ozsaygısı, kendisine yeterliliği ve farkındalığı yuksek olan cocuk ve ergenlerin de psikolojik sağlamlığı daha yuksektir.
Etkili problem cozme becerilerine sahip olmak, iyimserlik ve umut, sosyal yeterlilik de psikolojik sağlamlık icin gereklidir.
Cevrenin Cocuk ve Ergendeki Psikolojik Sağlamlığa Etkisi Nedir?
Oncelikle cocuk veya ergenin aileden en az biri ile olumlu yakın ilişki icerisinde olması gereklidir. Cocuğun veya ergenin ebeveyn ile saplantılı, kayıtsız veya korkulu bağlanma gercekleştirmemesi bunun yerine guvenli bağlanmayı gercekleştirmesi sağlamlık acısından oldukca onemlidir.
Evin dışında da cocuk veya ergen ile ilgilenen ve destekleyen bir yetişkinin olması buna ek olarak kendi akranlarından da kabul gormesi ve destek alması da sağlamlığı artıran faktorlerden biridir.
Son olarak cocuk veya ergene sunulan cevresel ceşitlilik yani sağlık, spor, kultur, sanat ve eğlence etkinliklerinin cokluğu psikolojik sağlamlığı destekleyen onemli koruyucu faktorlerden birisidir.
Cocuk ve ergenlerin okulda, sokakta, aile icinde, arkadaş cevresinde ve kendi icerisinde daha olumlu olabilmesi, yaşadıkları zorluklarla daha kolay başa cıkabilmesi, başkalarını ve kendisini kolaylıkla anlayabilmesi, guzel sosyal ilişkilere sahip olabilmesi ve akademik anlamda da başarılı olabilmesi icin psikolojik sağlamlık onemli bir kavramdır. Ayrıca 9-18 yaş arasındaki cocukların ve ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının yuksek olması yetişkinlikte de daha mutlu, hayatlarından daha tatminkar bireyler olmalarını sağlayacaktır.
Seanslarımda cocukların ve ergenlerin psikolojik sağlamlıklarını destekleyerek, mutlu bir hayat surdurmeleri icin adım atmalarına yardımcı olurken bir yandan da anne-babalar ile cocuklarını nasıl destekleyebilecekleri konusunda goruşmeler yapıyorum.
Seanslarımda cocuk ve ergenler ile psikolojik sağlamlığı geliştirmek adına yaptığım calışmalardan bazıları şuanlardır:
-Etkili iletişim kurma becerisini geliştirmek
-Umut duzeyini yukseltmek
-Sorumluluk alma becerisini artırmak
-Empati kabiliyetini guclendirmek
-Ozguvenini ve ozsaygısını artırmak
-Cocuk ve ergenin sahip olduğu zekasını kullanabilme potansiyelini artırmak
-Kendisi ve cevresi ile ilgili farkındalıklar kazandırmak
-Olumsuz duşunceleri azaltıp, olumlu duşunebilme yeteneği kazandırmak
-Stresle başa cıkabilme becerisini artırmak
-Etkili problem cozme yeteneğini guclendirmek
-Olumlu mizah ozelliklerini kullanmak
-Ailesi ile daha guclu ve guvenli bağlar kurmak…
Gelin cocuğunuzun sağlamlığını artırırken sizinle de cocuğunuza nasıl yardımcı olabileceğiniz konusunda doğru adımlar atalım…
Kaynak:
-Akar, A. (2018). Psikolojik Sağlamlık Programının Ergenlerin Psikolojik Sağlamlık DuzeyineEtkisi, Yayınlanmış Doktora Tezi, Maltepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu, İstanbul.
-Gizir, C. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktorleri ve koruyucu faktorler uzerine bir derleme calışması. Turk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.

[h=2]Ankara Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]