Depresyon cocuklarda ve ergende nispeten yaygındır ve yetişkinlerde olduğundan cok daha farklı gorunebilir. Orneğin, depresyondaki cocuklar uzgun olmaktan cok huysuz gorunebilir veya bir zamanlar keyif aldıkları etkinliklere ilgi duymazlar.
Uyku durumlarında veya yeme alışkanlıklarında değişiklikler gosterebilir, kendileri veya başkaları hakkında olumsuz şeyler soyleyebilir veya gelecekte kotu şeylerin olmasını bekleyebilirler.
Depresyondaki bazı cocuklar yorgun ve motive olmazken diğerleri huzursuz gorunebilir.
Neredeyse tum cocuklar bazen bu şekilde kotu hissedebilirler – bu normaldir; ancak bu cocuklar uzgun, kotu hissetmekte “takılıp kaldıklarında” sorun oluşturur. İyi haber şu ki, cocukların kendilerini daha iyi hissetmelerine ve duygularını yonetmelerine yardımcı olacak bazı etkili yollar var – boylece bu durumda takılıp kalmıyorlar.
Depresyon, cocukları sinirli, kolay kızan yapıya getirebilir veya bir zamanlar keyif aldıkları şeyleri yapmamaya itebilir.
Nasıl Hissettiğimizi Değiştirmek İcin Nasıl Duşunup, Neler Yaparız?
Hepimiz kendimiz icin duşunduğumuz şeylerden ve duygularımıza yanıt olarak yaptığımız şeylerden etkileniriz. Yağmur yağıyor ve siz kendi kendinize şunu duşunuyorsanız, “Of, olamaz! Şimdi tum planlarım mahvoldu!”; kendinizi cok kotu hissedebilir ve buna karşılık butun gun bir şey yapmadan durabilirsiniz.
Bunu yaparsanız, daha iyi hissetme şansınızı kacırabilirsiniz. Ote yandan, “yağmur yağdığına sevindim; şimdi iceride kalabilir ve okuduğum harika kitabı bitiririm “derseniz, mutlu hissedecek ve hoşlandığınız bir şeyi yaparsınız.
Uzucu veya tuhaf bir ruh hali olan cocukların, hayatlarındaki olaylar hakkında olumsuz duşunceleri olması ihtimali yuksektir. Bunun sonucunda kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olacak etkinlikler secme olasılığı daha duşuktur. Bu programda, cocuğunuz duşunceyi değiştirerek, davranışları değiştirerek veya her ikisini de değiştirerek ruh halini iyileştirmenin yollarını oğrenecektir.
Cocuğum Neden Depresyonda?
Cocuklarda ve ergenlerde depresyonun, biyolojik faktorler, psikolojik faktorler (duşunce ve duygular gibi) ve sosyal faktorler (okul ve arkadaşlar gibi) olmak uzere bircok farklı nedeni vardır. Depresyon sıklıkla cok sayıda stresor ve duyarlı yapıya sahip cocukta kontrol hissi kaybı sonucu oluşur.
Hassas/Duyarlı Kişilik
“Hassas kişilik”, bazı cocukların daha kolay incinme veya daha uzgun olma eğiliminde olduğu anlamına gelir. Kotu durumlara veya tehditkar gorunen bilgilere daha guclu ve fazla tepki verirler. Hassas bir kişiliğe sahip bir cocuğun, yaşam boyu olumsuz duygular ve duygudurum bozuklukları yaşama riski artmıştır/daha fazladır.
Kontrol Kaybı
Hassas bir kişiliğe sahip olan ve hayatlarında meydana gelen şeyleri kontrol edemeyeceklerini duşunen cocukların kotu deneyimlerden olumsuz bir şekilde etkilenme olasılığı daha yuksektir.
Bir şeylerin kontrol dışı kalması bu cocuğun dunyayı deneyimleme, zorlukları cozme ve gerektiğinde yardım alma imkÂnlarını sınırlayan durumlarla daha da ağırlaşabilir. Cocukların, durumu ortadan kaldırarak veya baş etme becerilerini oğrenerek kotu durumlar uzerinde bazı kontrollerinin olduğuna inanmaya ihtiyacları vardır.
Stresli Deneyimler
Hassas bir kişiliğe sahip cocuklarda stresli deneyimler ruh halini de şekillendirebilir.
Orneğin, başarısızlığa uğramış hassas cocuklar, gecmişte oldukca başarılı olsalar bile başarılı olamayacaklarına inanmaya başlayabilirler. Akranları tarafından reddedilen duyarlı bir cocuk sosyal deneyimlerden cekilebilir. Aynı cocuk, bir şeyi olduğundan cok daha olumsuz gorebilir veya kolayca vazgecebilir.
Olumsuz Duşunceler
Depresif cocuklar dunyayı diğer cocuklarınkinden daha olumsuz olarak gorme eğilimindedirler. Neyin yanlış gideceğini hayal etmede cok iyidirler. Bu eğilim uc onemli yolla ortaya cıkmaktadır: (1) dikkat ettikleri şeyler, (2) durumları yorumlama bicimi ve (3) kendi kendilerine konuşmaları.
Dikkat
Depresif cocuklar olumsuzluklara diğer cocuklardan daha fazla odaklanırlar. Orneğin, durumun iyi gitmediğine dair işaretlere dikkat etme ve mutsuz olayları mutlu olaylardan daha fazla hatırlama olasılıkları daha yuksektir.
Yorumlama
Depresyona maruz kalmış cocuklar, kendileri, başkaları ve dunya hakkında olumsuz duşunceler duşunmeye başlar. Orneğin, depresyondaki cocuklardan bir sınavda nicin iyi bir sonuc almadığına dair nedenleri duşunmeleri istendiğinde, “cunku sınav zordu” yerine “akıllı olmadığım icin” şeklinde duşunmeleri daha olasıdır.
Kendi Kendine Konuşmak
Depresyona maruz kalmış cocuklar da endişeli olmayan cocuklardan daha “olumsuz” kendi kendine konuşma uretirler. Yani, diğer cocuklara gore kendilerine “Bunu asla yapamayacağım” gibi ya da “İşler asla yurumez” gibi şeyleri soylemeleri daha olasıdır.
Olumsuz duşunceler umutsuz duygulara neden olabilir; umutsuzluk cocukları yaşamlarındaki sorunları cozmeye calışmaktan ziyade vazgecmeye yonlendirebilir.
Kognitif Davranış Terapisi Nasıl Yardımcı Olabilir?
BDT, cocuklara zorluklarını cozmek icin başa cıkma becerileri geliştirmelerinde yardımcı olur. Cocuklara ceşitli beceriler oğretilir. Terapist, cocukla birlikte calışarak kendisine en cok yardımcı olacak becerileri belirlemeye calışır.
Cocuklar da bu becerileri pratik/egzersiz yaparak geliştirirler bunun sonucunda yeni bir bakış acısı geliştirirler.
Depresyondaki coğu cocuk belli duşunce alışkanlıkları ve davranışları geliştirdiğinden pratik/egzersizlerin başında yeni yollar denemek icin kendilerini garip gorebilir, isteksiz hissedebilir veya samimi gormeyebilirler.
Cocuk bu becerileri denediğinde terapist veya bir ebeveyni cocuğu teşvik eden ve destekleyen bir rehber gorevi gorebilir.
Ozetle, BDT, cocukların/ergenlerin sorunlarla baş etmede yeni baş etme becerileri oğrenmelerine ve dunyayı yeni bakış acısı ile gormelerine yardımcı olan pratik uygulamalar icerir.

[h=2]Gaziantep Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]