Şizofreni terimi ilk defa Eugen Bleuler (1911) tarafından kullanılmıştır. Şizofreni sosyal ve akademik hayatta ciddi sorunlara yol actığı icin erken tedavi ve destek verilmesi oldukca onemlidir.
Cocuk ve ergenlik doneminde şizofreni genellikle sinsi (%80-85) başlar. Bozukluk oncesi genellikle tuhaf, eksantrik, cekingen, kaygılı, yalnız cocuklar olarak tanımlanırlar.
Şizofreni yaygınlığı genel olarak %0.6-1’dir. En sık 20-30 yaşları (20-21 yaşlarında peak yapar) arasında başlangıc gosterir. Şizofreni 18 yaşından once başlarsa erken başlangıclı, 13 yaşından once başlarsa cok erken başlangıclı olarak adlandırılır. Ancak 13 yaşından once cıkması cok nadirdir, tum şizofreni hastalarının %10-15’inin başlangıcı 15 yaşın altındadır.
Cocuğun yaşı ne kadar buyuk ise şizofrenideki bulgular erişkine o kadar cok benzer. Genellikle 6 yaşından once pozitif psikotik belirtilerin gorulmediği kabul edilir. Sanrılar genellikle 6 yaşından sonra, varsanılar ise genellikle 9 yaşından sonra ortaya cıkar. Cocuklardaki psikotik belirtiler genellikle benliğe yabancı değildir. Cocuklar duygularının tumunu kolayca ifade edemedikleri icin cocuklardaki sanrılar erişkinlere gore daha basittir. Cocukların yaklaşık olarak %50’sinde sanrı olur ve persekusyon, somatik uğraşlar, referans fikirler, grandiosite ya da dinsel nitelik taşır. Cocuklardaki varsanıların coğu (yaklaşık olarak %80’i) işitseldir. Genellikle suclayıcı ya da emir verici, karşılıklı konuşma, cocukla ilgili yorum iceren seslerdir.
Erkeklerde kızlara gore 1.5-2 kat daha sık gorulur.
Şizofreninin 5 tipi vardır:
1.Paranoid tip
2.Dezorganize tip
3.Katatonik tip
4.Reziduel tip
5.Farkılaşmamış tip
Cocuklarda genellikle paranoid ve ayrışmamış (farklılaşmamış) tip gorulur.
Şizofreni icin belirlenen farklı tanı olcutleri vardır.
DSM-IV-TR tanı olcutlerine gore şizofreni:
A-Karakteristik Semptomlar: Bir aylık bir sure boyunca 5 tanı olcutunden en az 2 tane veya daha fazlasının devam etmesi (Bizar sanrı var ise 1 semptom yeterli; varsanılar kişinin duşunce ve davranışları uzerine konuşan sesler var ise 1 semptom yeterli )
1- Sanrı,
2- Varsanı,
3- Dezorganize ya da enkoheran konuşma,
4- Dezorganize ya da katatonik davranış,
5- Negatif semptomlar (afekt sığlığı, konuşma fakirliği, apati),
B- Toplumsal/Mesleki işlev bozukluğu olmalı
C- Belirtiler en az 6 ay surmeli (6 ayın en az 1 ayı A tanı olcutlerini kapsamalı)
Schneider şizofreni tanı olcutleri
1.İşitsel varsanılar (kendi duşuncelerinin işitilebilmesi, tartışan ve kendisi hakkında yorum yapan sesler)
2.Bedensel edilgenlik (bedeninin dış gucler tarafından etkilenmesi)
3.Duşunce bozuklukları (duşunce calınması, sokulması, okunması, yayınlanması)
4.Sanrısal algılama (sanrılara bağlı algı bozuklukları)
5.Davranışlarının başkalarının etkisi altında olduğu duygusu.
ŞİZOFRENİ BOZUKLUĞUNDA İYİ/KOTU GİDİŞİ GOSTEREN KRİTERLER:
1.Gec başlangıc iyi gidişi gosterir. Ozellikle 12 yaş altındaki başlangıclarda gidişat daha kotu ve kronik seyreder.
2.Akut ve ani başlangıc gizli ve yavaş başlangıca gore daha iyi gidişatı gosterir.
3.Başlangıcta belirgin bir stres faktoru var ise iyi gidişatı gosterir.
4.Bozukluk oncesi sosyal, toplumsal, akademik uyum ne kadar iyi ise gidişat da o kadar iyi olur.
5.Birlikte depresyon, OKB gibi ek bir ruhsal bozukluğun olması kotu gidişatı gosterir.
6.İyi bir cevre, aile, eğitim desteğinin olması iyi gidişatı gosterir.
7.Hastada pozitif semptomların olması (sanrı, varsanı, …) iyi gidişatı gosterir.
8. Erken tanı konulma ve erken tedavi yaklaşımı iyi gidişatı gosterir.
9.Ailede şizofreni, duygudurum bozuklukları gibi ruhsal bozukluk oykusunun olması kotu gidişatı gosterir.
10. Hastalığın başlangıcından sonraki 3 yıl icinde iyileşmenin olmaması ve klinik bulgularda alevlenmelerin olması kotu gidişi gosterir.
AYIRICI TANI
1.Yaygın gelişimsel bozukluklar (otizm, asperger sendromu,…)
2.Kişilik bozuklukları (şizotipal, borderline, şizoid, paranoid)
3.Şizofreniform bozukluk
4.Kısa psikotik bozukluk
5.Duygudurum bozuklukları
6.Organik sendromlar,…

[h=2]Mersin Cocuk Psikolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]