Cocuk cinsel istismarı ve cocuğu koruma yontemleriCinsel istismar, herhangi birinin kendi haz ve zevki icin cocuğa cinsel yaklaşımda bulunmasına denir. Peki cinsel istismar neleri kapsar? Cinsel istismarı sadece cinsel ilişkiye girmek olarak yorumlamamak gerekir. Cocuğu soyunurken gozetlemek, bunu kaydetmek, opmek, cinsel organını gostermek, cinsel organına dokundurtmak, cinsel icerikli soz soylemek, videolar izletmek, kucaklamak, başkalarının cinsel aktivitesine tanık olmasını engellememek, dokunmak... vb. hatta normal gibi gelen bir cok davranış da cocuk cinsel istismarı kapsamına girmektedir. Mesela duş almak, kurulanmak gunluk yaşama dair oldukca hoş ve sık yaptığımız bir eylemken bakım veren kişinin cocuğu cok uygunsuz bir şekilde uyardığı ve ya kendisinin tahrik olması icin bir takım eylemlerde bulunması da bu anlarda gercekleştirilebilir.
Cinsel istismarı yapan kişiler hep yabancılar mıdır?
Yapılan araştırmalar cocukların bir yabancıdan cok guvenilir olduğu duşunulen kişiler, aile bireylerinden biri, komşuları, kendinden buyuk arkadaşları, akrabaları(amca,hala,teyze,dede,dayı...), aile dostları tarafından cocukların istismara uğrama olasılığının daha yuksek olduğunu gostermektedir.
Bu duruma ornek olabilecek bir vaka goruşmesini aktaran savcı ' şahsın 5 kızı var ve her bir kızını 3 veya 4 yaşından itibaren istismara başlıyor. bu cocukları 9-10 yani cinsel anlayışa yakın veya bilincli, o anlamda bilgi sahibi olmaya geldiği noktada ,bırakıyor, bir diğerine başlıyor ve bu şekilde 5 cocuğunu da ayrı ayrı taciz etmiş'
Cocuklarımızı bu tehlikeden nasıl koruyacağız, nasıl eğiteceğiz?
Yapılan araştırmalar cinsel istismar mağduru olan cocukların coğunlukla sevgi ve denetimden uzak bir aile ortamında yetersiz ebeveynlik ile yetiştiklerini; şiddet yanlısı, baskıcı, alkol ve madde bağımlısı olan bir baba figurune, baskı goren depresif, kendine guvensiz bir anne figurune sahip olduklarını ortaya koymaktadır. Cocuğumuzu istismardan korumak istiyorsak oncelikle yeterince iyi, ilgili, denetimli bir anne ve baba olmalıyız. Cocuğumuzu eğitmek demek insanları kotulemek, cocuğun cevresindeki herkese guvensizlik ve korku geliştirmesini sağlamak, gozumuzun onunden ayırmamak, surekli başına bir şey geleceğinden endişe etmek ya da cinselliği kotu, konuşulmaması gereken bir şey olarak ilan etmek demek değildir. Cocuğunuza cinsellik hakkında, vucudu ile ilgili ve cinsellikte neyin sağlıklı olduğu konusunda yaşına uygun bilgilendirmede bulunarak yardımcı olun. Başlangıcta bunları konuşmak zor gelebilir fakat cocuğunuzun istismarda korunması adına vucudunun onemli bolgelerini bilmesi gerekir ki nereye dokunmanın uygun olduğunu nereye dokunmanı uygun olmadığını ve iyi dokunuşla kotu dokunuş arasındaki farkı anlasın. Vucudunda ozel bolgeleri olduğunu, anne babası, bakıcısı, doktorlar ve belli ozel durumlar dışında kimsenin dokunmaması gerektiğini uygun ve abartısız bir şekilde anlatmalıyız. Burada abartılı bir tavır ve davranışa girersek cocuğumuzun iyice korkmasına neden olabiliriz. Cocuğumuzun yaşı ne olursa olsun bedeni ona aittir. Cocuk bunu anlayabilmeli ve korumayı oğrenmelidir. Bu nedenle kendi cocuğumuz bile olsa istemediği zaman ona dokunmamalı ona opmemeliyiz. Eğer dokunuşlar cocuğu rahatsız ediyorsa buna son vermeliyiz. Cocuğunuza "İstemediğin surece kimse sana dokunamaz, opemez. Bunun aksi bir durum olduğunda soylemeli ve biz haber vermelisin." diyerek hem hayır demeyi hem de anlatmasını oğretmeliyiz. Cocuklar cinsel istismardan konuşmazlar. Konuştuklarında onları ciddiye almalıyız. Cağımızda internetten ve cep telefonundan bilgi edinmek cok kolaylaştı ve internet ve ya cep telefonundan uygunsuz iletişim ve uygunsuz icerik olarak iki tur risk gelişebileceğini unutmamalıyız. İnternet odaları cocuk ve gencler icin populer olduğu kadar istismarcılar icin de populerdir. Cocuğunuza internet ve cep telefonu kullanımı hakkında bilgiler vermeli ve denetleme noktasında zorlanıyorsak guvenli internet kullanmalıyız. Cocuğunuzla cinsellikle ilgili konularda konuşun. Eğer siz konuşmazsanız başkaları konuşacak. Daha okula başlar başlamaz diğer cocuklardan cinsellikle ilgili yanlış ve kaba bir şekilde ifade edilen duyumlar alır. Konuşmak size zor geliyorsa bir cocuk psikoloğundan ve ya ceşitli kaynak kitaplardan destek alabilirsiniz.
Cocuklar cinsel istismara maruz kaldıklarında neden soylemezler?
Oncelikle cocuğunuza iyi ve kotu sırlar arasındaki farkları acıklamalıyız. Evet cocuğumuz sır tutmayı oğrenmeli ama cocuklar esnek olamayıp sır olarak kalmaması gereken şeyleri de saklayabilirler. Bu nedenle "iyi sırlar" ve "kotu sırlar" kavramlarını oğretmeliyiz. Mesela surpriz doğum gunu partisi iyi sır iken arkadaşının onu surekli fiziksel olarak yaralaması ve soylememesini istemesi kotu sırdır. Hemen her zaman istismar buyuk bir gizlilik ile yapılır. Ailedeki hic bir yetişkin yanlış bir şeylerin olduğunu fark etmeyecektir. Cocuğun da duyguları karmaşık olduğundan kime neyi soyleyeceğini bilememektedir. İstismarını gizli tutmak icin istismarcı cocuğu;
Fiziksel zarar ile tehditler (Cocuğun kendisine ve (ya) cocuğun ailesinden herhangi birine ya da sevdiği bir hayvana)
Evden atılma korkusu ('Eğer birine soylersen beni ve ya seni evden uzaklaştırırlar ve ailemiz bolunur. Bunun sorumlusu da sen olursun.')
Kendisine inanılmaması korkusu ('Birine soylemenin yararı olmayacak nede olsa sana inanmayacaklar.')
Utanma ve sucluluk ('Ona gulmeseydim bana bunu yapmazdı' ya da bir şekilde istismarın gercekleşmesi ya da surmesinde cocuk kendini sorumlu hissedebilir, istismarı yapan kişi tarafından da 'sen de istiyordun' diye inandırılabilir.)
normalleştirme- cocuk yaşadığı şeyden rahatsız olsa da yanlışlığını bilmeyecek ve bunu ifade edemeyecek kadar kucuk bir yaşta olabilir. Erken yaşta başlayan taciz babayla, ağabeyle, dedeyle normalde yaşanan ilişkinin boyle olduğunu zannedecek bir algı oluşturmasına neden olabilir.
Cocuğumuzun cinsel istismara maruz kaldığını nasıl anlayabiliriz?
Cinsel istismara uğramış cocuklar bircok duygusal ve davranışsal tepkiler gosterebilir. Bunlar:
ice kapanma, depresyon
ofke patlamaları
kaygı-ozellikle bir yetişkine karşı beklenmedik korku gosterme
yalnız başına kalmaya direnme-ozellikle belli bireylerle yalnız kalmaya direnmesi
yaşına uygun olmayan cinsel davranışlarda bulunma veya konuşma
yaptığı resimlerde veya oynadığı oyunlarda yaşadığı istismarı tasvir etme
okul başarısında duşuş ve dikkatini yoğunlaştırmada zorluk yaşama
fiziksel ağrılar yaşayabilir;ozellikle anal veya vajinal veya olağan dışı akıntılar gibi
Yine de belirtilen bu davranışlar cocuğun istismar edildiğini gostermez. Eğer boyle bir durumdan kaygılanıyorsanız cocuğunuzla konuşmayı,dinlemeyi denemelisiniz. Dinlerken gereğinden fazla kaygılı ve urkutucu olmamalısınız cunku bu gereğinden fazla gosterdiğiniz tepkiler cocuğunuzun daha fazla korkmasına veya urkmesine neden olabilir.
Cocuğum cinsel istismara uğradığında neler yapabilirim?
İstismara uğraması kadar acı veren şey ailenin istismarı ortbas etmeye calışmasıdır...
Sizin icin zor olsa da sakin kalmaya calışıp oncelikle istismara son verip istismar eden kişiden cocuğunuzu uzaklaştırmalısınız. İstismar edenle yuzleştirmeye calışmayın. Bunu yaparken istismar eden fark ettiğinde cocuğunuzu susturma, tehdit etme, kafasını karıştırma gibi davranışlarda bulunabilir. O nedenle istismarcı ile yuzleştirme yapmaya calışarak cocuğunuzu tehlikeye atmış olursunuz. Sonucları siz ve eşiniz icin ne kadar acı verici olursa olsun istismarcının davranışı kanun dışıdır. Cocuğunuzun tıbbi mudehaleye ve desteğe ihtiyacı olabilir. Mutlaka profesyonel destek almalısınız.(oyun terapisi,kum terapisi, bireysel terapi..vb yollarla) Ve en onemlisi cocuğunuza onu sevmeye devam ettiğinizi, onu suclamadığınızı ifade edin ve hissettirin.
Cinsel istismar cocuğumuzun yaşantısını nasıl etkiler?
İcerik ne olursa olsun cinsel istismar cocuk icin travmatik bir olaydır. İstismarın şekli,sıklığı, istismar eden kişi,istismara ne şekilde zorlandığı,istismara maruz kaldığı yaş,anne babasının tepkisi,cocuğun kişilik yapısı gibi etkenler cocuğun bu olaydan nasıl etkilendiğini, nasıl anlamlandırdığını anlamamıza yardımcı olur. Cocuklar genellikle boyle bir durumun ardından kendileri ile ilgili olumsuz duygulara sahip olurlar. Kendilerini, kotu,pis,kirlenmiş, suclu, caresiz, aşağılanmış hissederler ve cevrelerine ve kendilerine guvenme konusunda cok zorlanırlar. Guc ve otoriteden kacma veya uyumlanma davranışı sergilerler. Surekli birilerinin korunmasına ihtiyac duyan, kendini koruyamayan bağımlı bir kişilik olabilirler. Cocukların istismara yukledikleri anlam onların tum hayatını etkileyen şey olur. Bu nedenle cocukların profesyonel destek almaları cok onemlidir.
Prf.Şevki Sozen'in soyleşisinden bir yazı ile bitirelim. 'Cocuk istismarında biz cocuğun soylediği her şeyi doğru kabul ederiz. 'doğrudur' diye yola cıkarız. Turkiye de yanlış bir kanı var: ' cocuklar yalan soyleyebilir' denir. Hayır! Cocuklar sadece bilgi dağarcıklarında olan konular hakkında yalan soyleyebilirler. Karşımızdaki cocuk cinsellikle ilgili bilmesi gerekenden fazla bir bilgiyle bize geliyorsa inanırız...Diyelim ki cocuk bir baba resmi ciziyor ve baba figurunu erekte olmuş bir penis şeklinde ciziyor. 3-4 yaşlarında bir cocuğun penisi bu kadar buyuk ve kusursuz cizebilmesi beklediğimiz bir şey değildir. Biri ona oğretmiş ya da bir olaya tanık olmuş olabilir. Bunun altını bizim deşmemiz gerekir.'
Semra Tanas
Psikolojik Danışman & Oyun Terapisti

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]