Guney Amerika bolgesinin And Dağlarında yetişen koka bitkisinden elde edilen uyarıcı bir maddedir. Kokain guclu bir uyarıcı madde olduğu icin genellikle eğlence amacıyla kullanılmakta ve ciddi bir bağımlılığın gelişmesine neden olmaktadır.
Yetiştiği bolgede yerel halk aclığı hissetmemek ve yorgunluğun giderilmesi icin bu ağacın yapraklarını ciğnerlermiş. Aynı zamanda koka ağacı cok sert bir yapıya sahip olduğundan koka tesbih yapımında kullanılmış, hatta Osmanlı doneminde meraklıları olmuş.
Kokain kimyasal işlemlerle iki turu uretilir: Burundan cekilerek ya da enjekte edilerek kullanılır.
Crack Kokain – kucuk parcalar halinde olan formudur. Kokainin sigara gibi icilebilen formudur. Kokaini en cok gencler arasında kullanımı yaygındır.
2) NASIL KULLANILIR?
1.En sık kullanım yolu burna cekmedir. 3 dakika gibi hızlı surede etki eder. Populer metot bir ayna uzerinde cizgiler yapmak ve bir cubuk ya da rulo yapılmış banknot ile cekmektir.
2. Enjeksiyon yolu ile kullanımı daha risklidir. Kokain suda eritilip enjekte edilir. 20 sn’de etki eder. Enjekte edilen madde saf ve steril olmadığı icin risklidir. İğne paylaşımı Hepatit B ve C (sarılık) ve AIDS gibi enfeksiyon riski getirir. Her iki madde de enjekte edilebilir.
3. Dumanını ice cekmek beyne kokaini gondermenin en hızlı yolu budur. Krek (rak) formu bu yolla kullanım icindir. 10 sn’den kısa bir surede etki eder. En kolay bağımlılık yapan yol da budur.
Kokain her yolla kullanılır. Ama en sık dumanını ice cekme ve burna cekme yolu ile alınır. Etkisi 1-2 dakika icinde ortaya cıkar ve yaklaşık 30 dakika icinde etkisi gecer.
3) NEDEN KULLANILIR VE KULLANILMAYA DEVAM EDİLİR?
Kokain ilk kullanımında dahi insan vucudunda ciddi zararlar vermeye başlar. Kullanım sonrasında etkisi kısa surelidir. Kokainin bir kez kullanıldığında kişi aldığı etkiyi uzatmak icin tekrar tekrar kullanmaya başlar. Her kullanımda aynı etkiyi sağlamak icin daha fazla ve daha sık aralıklara kokain almaya ihtiyacı doğar. Kokain kullanımı sonrası denge problemleri, cok para harcama, sinirlilik, fiziksel ve psikolojik yorgunluk hali gorulur. Kokain etkisi gectikten sonraki donemde cokuş donemi ortaya cıkar.
4) KOKAİNİN ETKİLERİ NELERDİR?
Bir defa bile kokain kullanan kişi kokaine bağımlı olabilir. Cunku kokain en fazla bağımlılık yapan maddelerden biridir. Kokaine bağımlı olmak kolay kurtulmak ise zordur. Kokain şiddetli uyarıcı bir madde olduğu icin kalp krizi, beyin kanması vb. nedenlerle olum riski yuksektir. Ara sıra kullanan kişilerde bile olum riski vardır. Ayrıca kokaini bırakma sonrasında kişi yaşadığı depresif duygudurum nedeniyle intahara meyilli hale gelebilir. Kokaini bıraktıktan sonra fiziksel yoksunluk belirtileri 2 hafta sursede psikolojik yoksunluk belirtileri uzun yıllar surebilir.
Kokain kılcal damarların kasılmasına neden olduğu icin burundan alındığında kana karışması daha yavaş olur. Bu nedenle burundan sık sık kullanıldığında burun mukozasını zedeler ve burun akıntısı, burun kanaması, kimi zaman da burun ic duvarının delinmesine neden olabilir.
Kokain beyin, kalp, kan damarları, karaciğer gibi hayati organları etkileyerek olume sebep olabilir.
5) YOKSUNLUK BELİRTİLERİ (KRİZİ) NASIL OLUR?
Kokain bağımlılığı sonrasında profesyonel destek almadan bırakmak neredeyse imkansızdır. Kokain bıraktıktan sonra aşağıdaki belirtiler gozlenir.
Cokkunluk
Aşırı gerginlik
Sinirlilik
Yorgunluk
Dikkat dağınıklığı
Konsantre olamama
Mutlu hissedememe
Aşırı kokain isteği
Ağrı, titreme ve uşume gibi fiziksel semptomlar gozlenmektedir.
6) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kokain gibi yuksek bağımlılık yapan uyuşturuculardan kurtulmak icin mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurmanızda fayda vardır. Oncelikle yapılacak muayene ve testler sonrasında bağımlı olup olmadığınız, bağımlılık şiddeti, ek bir hastalığın olup olmadığı saptanır.
Kokain bağımlılığında ilac tedavisi ve psikoterapinin bir arada uygulanması, kişinin yaşamış olduğu psikososyal sorunlara mudahale etmek, aile uyelerine psikososyal destek vermek gerekir. Madde bağımlılığında tedavi yaklaşımı her hasta kişisel ozelliklerine gore olmalıdır. Duzenli takip ve tedavi ile bağımlılıktan kurtulmak mumkundur.
7) TEDAVİSİ NE KADAR SURER ?
Kokain bağımlıları genellikle yakınlarının ısrarı ile tedavi icin başvururlar. Coğunlukla bağımlı olmadıklarını duşunurler.
Tedavide en onemli sorunlardan bir tanesi kokain icin aşermedir. Kişi aşerme hissini bastırmadığı icin tekrar tekrar kullanmaya devam eder.
Tedavi suresi kişiye gore değişmekle birlikte en az 1 yıl surdurulmesinde fayda vardır.
Tedavide bir diğer sorunda uzun vadede ağızdan alınan ilacları kullanmama sorundur. Bu yuzden son yıllarda geliştirilen uzun etkili (3 ay etkili) enjeksiyon tarzında ilaclar kullanılmaktadır.
Ek psikiyatrik sorunlara mutlaka mudahale edilmeli. Depresyon vb. durumlarında tedavisi gerekmektedir.
Madde kullana kişi ile birebir goruşulup ailevi, sosyal, mesleki sorunlar ele alınmalı yapılacak mudahaleler birlikte belirlenmelidir.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]