YÂKÛB ALEYHİSSELÂM


Ken'an diyĂ‚rında, yĂ‚ni Fenike denilen sayda, Sûr ve Beyrut ile Filistin ve Sûriye'nin bir kısmından ibĂ‚ret olan bolgede yaşayan insanlara gonderilen peygamber. İsmi YĂ‚kûb olup İbrĂ‚nicede Saffetullah, yĂ‚ni ''Allahu teĂ‚lĂ‚nın sĂ‚f ve temiz kıldığı kul'' mĂ‚nĂ‚sına gelmektedir. Diğer adı İsrĂ‚il olup ''Allah'ın kulu'' mĂ‚nĂ‚sına gelmektedir. İbrĂ‚him aleyhisselĂ‚mın kucuk oğlu olan İshĂ‚k aleyhisselĂ‚mın oğludur. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın on iki oğlu vardır. Bu yuzden, onun on iki oğlunun torunlarına Beni İsrĂ‚il, yĂ‚ni İsrĂ‚iloğulları denilmiştir. Oğullarından her birinin sulĂ‚lesine ''Sıbt'', hepsine birden torunlara mĂ‚nĂ‚sına gelen ''EsbĂ‚t'' denir. Sonradan Yahûdi adı verilmiştir. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın neslinden bircok peygamber geldi: MûsĂ‚, HĂ‚rûn, DĂ‚vûd, Suleyman, ZekeriyyĂ‚, YahyĂ‚ ve İsĂ‚ aleyhimusselĂ‚m bunlardandır. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m Şam'da yeya Medyen'de doğdu. Onun Iys isminde bir kardeşi vardı. Cocokluğu babasının yanında gecti. Babası İshĂ‚k aleyhisselĂ‚m, YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m icin; ''YĂ‚ Rabbi! Neslimden peygamber geleceğini buyurmuştun. O vĂ‚dini bu oğlumdan zuhûr ettir.'' diye duĂ‚ etti. Onun soyundan nice peygamberler gondermesi icin Allahu teĂ‚lĂ‚ya niyĂ‚zda bulundu. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m babasının vefĂ‚tından sonra annesinin tavsiyesi uzerine Harran'da bulunan dayısının yanına gitti. Orada uzun muddet kaldı. Dayısının buyuk kızı Leyla ile evlendi. Bu evlilikten Rabil, Şem'ûn, LĂ‚vi, Yehûda, İsĂ‚har ve Zablûn adlı oğulları ile DinĂ‚r isimli kızı doğdu. İbrĂ‚him aleyhisselĂ‚mın bildirdiği dinde iki kız kardeşle evlenmek cĂ‚iz olduğundan ilk evliliğinden yedi sene sonra dayısının kucuk kızı RĂ‚hil ile de evlendi. Bu hanımından da Bunyamin ve Yûsuf adlı iki oğlu oldu. Belhe ve ZulfĂ‚ adlı iki cĂ‚riyesi vardı. Belhe adlı cĂ‚riyeden DĂ‚n ve NeftĂ‚le, ZulfĂ‚ adlı cĂ‚riyesinden de CĂ‚d ve Âşir adlı oğulları doğdu. Boylece on iki oğlu oldu. Kırk sene kadar dayısının yanında kalan ve ona hizmet eden YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚ma Allahu teĂ‚lĂ‚dan vahy gelip Ken'an diyĂ‚rı ahĂ‚lisinine peygamber olarak vĂ‚zifelendirildiği bildirildi. Dayısından izin alarak hanımları, oğulları ve kendisine tĂ‚bi olanlarla birlikte Harran'dan ayrılıp Ken'an diyĂ‚rına geldi ve oraya yerleşti. Kendisi ve oğulları icin evler yapğtırdı. Bu sırada Yûsuf ve Bunyamin adlı oğullarının annesi olan RĂ‚hil vefĂ‚t etti. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m insanları Hak dine ve tek olan Allahu teĂ‚lĂ‚ya inanmaya ve o'na ibĂ‚det etmeye dĂ‚vet etti. Ken'an diyĂ‚rı ahĂ‚lisinden cok kimse ona imĂ‚n etti. Ken'an diyĂ‚rını idĂ‚re eden Şuceym bin DĂ‚ran isimli kral, YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚ma karşı cıktıysa da başarılı olamadı. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m anneleri vefĂ‚t etmiş olan oğulları Bunyamin ve hazret-i Yûsuf'u diğer oğullarından cok seviyordu. Cunku bu ikisi anne şefkĂ‚tinden mahrûm kalmışlardı. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın ozellikle hazret-i Yûsuf'a karşı aşırı muhabbeti olduğu icin onu butun oğullarından ustun tutuyor ve yanından ayırmıyordu. Hazret-i Yûsuf yedi yaşındayken ruyĂ‚sında on bir yıldız, ay ve guneşin kendisine secde ettiklerini gordu. Bu ruyĂ‚sını babasına anlattı. RuyĂ‚ tĂ‚birini iyi bilen YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m oğluna ileride buyuk nimetlere kavuşacağını ve kendisine peygamberlik verileceğini soyleyerek ruyĂ‚sını kardeşlerine anlatmamasını tavsiye etti.

YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın oğlu Yûsuf'a karşı aşırı muhabbet gostermesini kıskanan diğer oğulları ona hased ettiler. Hazret-i Yûsuf'u berĂ‚berce tuzak kurup onu oldurmek istediler. Babalarından korktukları icin de ne şekilde kotuluk yapacklarını tesbit edemediler. Daha sonra kendi aralarında konuşup Yûsuf aleyhisselĂ‚mı yol uzerindeki bir kuyuya atmayı kararlaştırdılar. Yûsuf aleyhisselĂ‚mı babalarından alıp, berĂ‚berlerinde goturebilmek icin hileye başvurdular. Yûsuf aleyhisselĂ‚mı alıp kıra goturduler ve kervanların gectiği yolun kenĂ‚rındaki bir kuyuya attılar. Sırtındaki gomleğini cıkarıp kestikleri bir hayvanın kanıyla boyadılar. Akşam olunca da kanlı gomleği babalarına getirip; ''Biz kırda yarış ederken, Yûsuf'u eşyĂ‚larımızın yanında bırakmıştık. Onu kurt yemiş.'' dediler. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m kana bulanmış fakat hic yırtık ve cizgi bile olmayan gomleğe bakıp oğlu Yûsuf'u kurt yemediğini ve onun hayatta olduğunu anladı. Diğer oğullarına o kurdun Yûsufuma karşı şefkĂ‚ti sizden fazlaymış. Vallahi bugune kadar bu kurt gibi yumuşak huylu bir kurt gormedim. Oğlumu yemiş de sırtından gomleğini bile yırtmamış. Bu soyledikleriniz yalandır. Yûsuf'a ne ettinizse siz ettiniz. Fakat elimden ne gelir. Benim icin sabr etmekten guzel bir şey yoktur.'' dedi. İcli icli ağlayıp, kalbini Allahu teĂ‚lĂ‚ya bağladı ve oturdu. Yûsuf aleyhisselĂ‚mın ayrılığından dolayı uzuluyor, fakat bu uzuntusunu kimseye bildirmiyor, hĂ‚linden de kimseye şikĂ‚yette bulunmuyor, oğluna kavuşacağı gunu hasretle bekliyordu. Hasret ve uzuntusu sebebiyle ağlamasından dolayı gozlerine ak inmiş goremez olmuştu. Atıldığı kuyudan bir kervancı tarafından cıkarılan ve Mısır'a goturulerek bir kole diye satılan Yûsuf aleyhisselĂ‚m, Mısır MĂ‚liye NĂ‚zırı tarafından satın alındı.MĂ‚liye NĂ‚zırının sarayında ozel olarak buyutulen Yûsuf aleyhisselĂ‚m, NĂ‚zırın olumunden sonra MĂ‚liye NĂ‚zırı oldu.Aldığı ekonomik tedbirler sĂ‚yesinde, yedi sene muddetle devĂ‚m eden kıtlık esnĂ‚sında Mısır halkının rahat va refĂ‚h icinde yaşamasını sağladı. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m Bunyamin dışındaki oğullarını buğday ve erzak almak uzere Mısır'a gonderdi. Yûsuf aleyhiselĂ‚m onları tanıdı ve ikrĂ‚mlarda bulunarak erzak verdirdi. İkinci defĂ‚ gelişlerinde kardeşleri Bunyamin'i de getirmelerini soyledi. Onlar da ikinci gelişlerinde Bunyamin'i getirdiler. Kendi anne-baba bir kardeşi olan Bunyamin'i bur tedbirle yanında alıkoydu. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın oğulları ucuncu defĂ‚ Mısır'a gidince Yûsuf aleyhisselĂ‚mın kendini onlara tanıttı. Gomleğini babası YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚ma gonderdi. Babasına ve butun akrĂ‚balarını da Mısır'a dĂ‚vet etti. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m gomleği yuzune gozune surunce gozleri acıldı. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m oğlunun dĂ‚veti uzerine butun akrĂ‚basını alarak Mısır'a gidip oğlu Yûsuf aleyhisselĂ‚ma kavuştu. Yûsuf aleyhisselĂ‚m babasına ve yanındakilere buyuk ikrĂ‚mlarda bulundu. Kardeşlerini affettiğini bildirdi. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m oğlu hazret-i Yûsuf'a kavuştuktan sonra oğullarıyla birlikte on seneden fazla Mısır'da yaşadı.İyice ihtiyarlayınca oğullarını başına toplayıp, vasiyette bulundu. Oğullarından, tek olan Allahu teĂ‚lĂ‚ya ibĂ‚det edeceklerine dĂ‚ir soz aldıktan sonra vefĂ‚t etti.Oğulları cenĂ‚ze namazını kıldılar. Vasiyeti uzerine Kudus yakınlarındaki Halil-zr- RahmĂ‚n'da bulunan babsı İshak aleyhisselĂ‚mın yanına defnedildi. RivĂ‚yete gore burada dort kabir vardır. Bunlar İbrĂ‚him aleyhisselĂ‚ma, İshĂ‚k aleyhisselĂ‚ma, SĂ‚re validemize ve YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚ma Ă‚ittir.

YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m Allahu teĂ‚lĂ‚nın sectiği, kendi zamĂ‚nında yaşayan insanların sûret (gorunuş) ve siret (huy ve yaşayış) yonunden en ustunuydu. Buğday benizli, uzun boylu, nĂ‚zik yapılı bir bedene sĂ‚hipti. Babası, İshĂ‚k aleyhisselĂ‚m gibi halim selim, yumuşak huylu, doğru sozlu, kerim ve comertti. Kur'Ă‚n-ı kerimde YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın, dinde kuvvetli olduğu, ihlĂ‚s sĂ‚hibi olduğu, sĂ‚lihlerden olduğu, seckin ve hayırlıkimselerden olduğu ve ruyĂ‚ tĂ‚birini iyi bildiği acıklanmıştır. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın beş ceşit mûcizesi vardı:

Mucizeleri:1-DuĂ‚sı bereketiyle bir koyunun karnından dort kuzu doğmuştu. Bir kavim gelip, Ey Allah'ın peygamberi, gecen sene koyunlarımız hic doğurmadı. CenĂ‚b-ı Hakka duĂ‚ ediniz, hem bu seneki, hem degecen sene kikuzuları birden versim, diye ricĂ‚ ettiler. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m duĂ‚ edince, her bir koyundan dorder tĂ‚ne doğmak sûretiyle koyunları coğaldı. 2- Sesi surekli olup, uc konaklık yerden bile duyulurdu. Duşman askerine bağırdığı zaman korkularından hep kacarlardı. 3-Hazret-i YĂ‚kûb'un attığı şey, pek uzaklara giderdi.Oğullarını AmĂ‚lika kavmiyle muhĂ‚rebeye gonderince, muhĂ‚bere esnĂ‚sında Yehûda adlıoğlunun, sungu ve mızrakla silĂ‚hı parcalanmıştı. Yehûda, silĂ‚hım kırıldı babacığım, bir silĂ‚h gonderiniz, diye seslendiği anda, hazret-i YĂ‚kûb işitip, bir dağ başındanonceki gibi bir silĂ‚h attı ve seslendi. Yehûda sesini işitip, silĂ‚hı aldı ve hemen duşmana saldırdı ve gĂ‚lip geldi.Halbuki aralarında 360km'lik mesĂ‚fe vardı. 4-YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın duĂ‚sı bereketiyle buyuk ve kucuk dağlar yerlerinden kalkmışlardır. Ken'an ahĂ‚lisini dine dĂ‚vet ettiği vakit, orada bulunup, yorenin iki tarafını darlaştıran dağların başka yere naklolunmasıyla, yerlerinin geniş bir saha olmasını istemişlerdi. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m duĂ‚ edince, murĂ‚dları hĂ‚sıl olup, yerleri geniş ve duzluk olup havası da gĂ‚yet guzel olarak Hicaz'da en guzel yer olarak tanınmıştır. 5-Ken'an ahĂ‚lisini imĂ‚na davet ettiği vakit, oturdukları yerlerde bulunan dağlık ve taşlık yerlerin, butun tepe vetaşların toprak olmasını teklif etmişlerdi. YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚m duĂ‚ edince, diledilkeri gibi olmuştur.

YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mın en buyuğu Rabil olmak uzere Şem'un, LĂ‚vi, Yehûda, Zablun (YĂ‚lun), İsĂ‚har,DĂ‚n, NeftĂ‚li, Âşir, Cad, Yûsuf ve Bunyamin adlı on iki oğlu vardı. İsrĂ‚iloğulları bu on iki oğlunun neslinden coğalmışlardır. Yûsuf aleyhisselĂ‚mdan sonra akılca en ustun olan Yehû danın neslinden DĂ‚vûd aleyhisselĂ‚m ve Beni İsrĂ‚il (İsrĂ‚iloğulları) hukumdarları gelmiştir. Bu sebeble İsrĂ‚iloğullarına gonderilen peygamberlerin coğu da Yûsuf aleyhisselĂ‚mın neslindendir. Kur'Ă‚n-ı kerimde zikr edilen TĂ‚lût da Bunyamin'in neslindendir. Kur'Ă‚n-ı kerimde Yûsuf sûresinde ve Bakara sûresi 132, 133, 140; Âli imrĂ‚n sûresi 84, 93; NisĂ‚ sûresi 163; En'Ă‚m sûresi 84; Hûd sûresi 71; Meryem sûresi6, 49, 58'inci Ă‚yetlerinde YĂ‚kûb aleyhisselĂ‚mdan ve faziletlerinden bahsedilmektedir