Astım ve beslenme‘Soluksuzluk, ağzı acık soluma’ anlamına gelen astım geri donuşumlu hava yolu tıkanıklığıdır. Bu bireylerde genellikle gece ve sabaha karşı gorulur. Nobetler halinde gelen oksuruk, nefes darlığı, hırıltılı solunum ve goğuste sıkışma hissine neden olur.
Astım, tetikleyici faktorlere bağlı olarak son zamanlarda giderek artmaya başlamıştır. Hava kirliliği, sigara icimi, alerjenlere maruz kalma, mesleksel faktorler, enfeksiyonlar, beslenme hataları gibi cevresel etmenler ile genetik, hormonal ve psikolojik faktorler astım gelişiminde onemli rol oynamaktadır. Cocukluk cağında ozellikle 10 yaşın altındaki erkeklerde daha cok gorulmektedir. Kadınlarda ise 44-46 yaş aralığında gorulme sıklığı daha fazladır.
Gunumuzde antibiyotiklerin aşırı kullanımı, katkı maddesi iceren hazır gıdaların, tuz miktarı fazla besinlerin tuketimi ile bağırsakta yararlı bakteri gelişimini sağlayan probiyotiklerin, sebze ve meyvelerin yetersiz tuketimi bu hastalığa zemin hazırlamaktadır. Yapılan calışmalara gore anne sutuyle beslenmemiş bireylerin ileride astıma yakalanma riski daha fazladır. Ozellikle ilk 4 ay anne sutuyle beslenmenin 6 yaşına kadar astıma karşı belirgin koruyucu etkisi bulunmaktadır. Cocukluk doneminde gıda alerjisi bulunan bireylerin yaklaşık 1/3’unde hayatının ileri donemlerinde astım gorulmektedir. Ote yandan yapılan bilimsel calışmalarda astım hastalığı olan cocukların %4-8’inde gıda alerjisi olduğu bildirilmiştir.
Astım hastalığına ozel bir beslenme duzeni bulunmamaktadır. Beslenme duzenine eklenen ya da sağlıklı beslenme adına diyetten cıkarılan bazı yiyecek ve icecekler astım ataklarını azaltıp, yaşam kalitesi artırılabilir. Hastanın yaşına ve vucut ağırlığına gore uygun enerji ve protein ihtiyacını karşılayarak cocuk yaşlarda sağlıklı buyume ve gelişmesini devam ettirmek, erişkin donemde ise ideal kiloyu koruyacak şekilde beslenmek gereklidir. Ayrıca aşırı kilo, astım ataklarının ciddiyetini artırabilir. Bu nedenle kilo fazlalığınız var ise zayıflamanız atakların azalması icin faydalı olabilir.
Astımda beslenme onerileri;
►Onemli olumlu etkilerinden dolayı da omega-3 yağ asitlerinin kaynağı olarak haftada en az 2 kez balık yenilmelidir.
►Keten tohumu yağı, omega-3 yağ asidi bakımından oldukca zengindir. Bronşiyal dokularda meydana gelen iltihaplanmayı azaltarak astım hastalarının nefes alıp vermesini kolaylaştırıcı etkisiyle, belirtileri hafifletir.
►Antioksidanların (A, C ve E vitamini, selenyum), oksidatif hasarı azaltmaları sebebiyle astım uzerinde onemli etkileri bulunuyor. Bu nedenle de antioksidan kaynağı sebze ve meyveler her gun yeterli miktarda tuketilmelidir.
►Yapılan calışmalarda astımlı bireylerin duşuk tuzlu diyetler tuketmelerinin yararlı olacağı ve ayrıca astım tedavisinde kullanılan ilaclara olan ihtiyacı azaltabileceği belirtilmiştir. Tuz iceriği yuksek olan yiyecek ve iceceklerin tuketiminde dikkatli olunmalıdır.
►Doymuş yağlar, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olarak astım krizlerinin sıklaşmasına yol acabilir. Tereyağı, yağlı sut ve peynir, patates kızartması, fast-food urunleri yerine yağ kaynağı olarak zeytinyağı, fındık, keten tohumu yağı kullanabilirsiniz.
►Sarımsak ve soğan, “Quercetin” adı verilen bir kimyasal icerdiklerinden dolayı akciğer iltihabına neden olan enzimleri baskılayıp astım ataklarının sayısını ve şiddetini duşurebilir. Kanserden koruyucu ve bircok faydalı etkilerinden dolayı beslenmenizde mutlaka yer verin.
►Zerdecal, alerjiye neden olan maddeleri azalttığından faydalı olabilmektedir. Ilık bir bardak sutun icine karıştırılmış bir kaşık zerdecal, astım, grip, soğuk algınlığı ve oksuruk tedavisi icin etkili bir ev ilacı olarak kabul edilir.
►Nane cayı, nefes acıcı ozelliği bulunduğu icin oldukca cok farklı urunde kullanılan nane, kaynatılarak icilmesi durumunda astım hastalarına iyi gelir. Ozellikle sabahları nane suyu icmek astım hastaları icin şifa niteliği taşımaktadır.
►Andız otu kokunun, balgamı giderme ozelliği bulunur ve nefes darlığına cok iyi gelir. Astım hastalarında etkili bitkilerden biridir. Ayrıca sindirim yolları şikayetlerinde de faydalıdır. Gunde 3 kez olmak uzere cayını tuketebilirsiniz.

[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]