Amfizemin ameliyatsız tedavisiAmfizemin tanımı: Her nefes alıp verince hava nefes borusundan gecip bronşlara ve gittikce daralan solunum bronşcuklara giderek oradan alveollere (gaz değişimi yapılan hava kesecikleri) ulaşır. Bu esnada alveolu cevreleyen kırmızı kan hucreleri oksijeni alır ve karbondioksiti bırakırlar. Boylelikle kan temizlenir ve oksijenlenmiş kan kalbe geri donup vucudun farklı yerlerine yeniden dağıtılır.
Yaşlanmayla ve ceşitli sebeplerle bronşların elastikiyeti azalır ve daralma başlar. Bu duruma kronik tıkayıcı akciğer hastalıkları (KOAH) adı verilir. Bunların sonucunda amfizem denilen bir hastalık oluşur. Amfizem, bronşcuklardan sonraki hava boşluklarının anormal kalıcı genişlemesidir. Boylelikle icerideki hava hapsolarak dışarı atılamaz ve nispeten sağlam akciğer dokusu da baskılanmış olur.
Sebepleri: Amfizem erkeklerde kadınlardan daha fazla gorulur. Bunun sebebi erkeklerdeki sigara icme oranlarının daha fazla olması ve daha cok dış ortamda calışma sebebiyle zararlı gazlara daha fazla maruz kalmaları olabilir. Amfizeme kalıtsal bir yatkınlık olabileceğini gosterilmiştir. Ama bu hastalığın bilinen en onemli sebebi % 90 oranında tutun ve sigara alışkanlığıdır.
Belirtileri: Ufak eforla bile nefes darlığı, surekli oksuruk, duz yatamama, oturarak nefes alabilme, dudaklarda, dilde ve tırnaklarda morarma.
Tedavi: Amfizemin tek bir tedavisi yoktur. Akciğer dokusunda meydana gelen tahribatı duzeltmek mumkun olmadığı icin, esas onemli olan hastalığın erken tanınması, sigara ve diğer etkenlerden uzaklaşılmasıdır. Bronş genişletici ilaclar ilerlemeyi yavaşlatır. Tahrip olan ve genişleyen akciğer dokusu, alttaki nispeten sağlam dokuyu da baskılamaktadır.
Amfizemde cerrahi tedavi: Amac hastalıklı dokuyu ceşitli yontemlerle bloke ederek alttaki sağlam akciğer dokusunun rahatlatılmasını sağlamaktır. Cerrahi tedavi şekilleri dev hava kistleri varsa bunların cıkarılması, akciğer hacim kucultme ameliyatları ve akciğer naklidir. Son yıllarda yeni teknolojiler arayışına gidilmiş ve bronkoskopi yoluyla hacim kucultucu tedaviler ağırlık kazanmıştır.
Akciğer hacim kucultme ameliyatı; 1950'li yıllardan beri yapılmaktadır. Cerrahi tedavide amac; akciğerdeki aşırı havalanmayı azaltmak amacıyla hasarlı bolgelerinin cıkartılmasıdır. İşe yaramayan akciğer hacminin azaltılmasıyla hava hapsi azalır, elastikiyet artar, hava cıkış hızı artar, goğus kafesi ve diyafragmanın daha etkin bir bicimde iş gormesi sağlanır. Tum bunlara bağlı olarak nefes darlığı azalır, egzersiz kapasitesi artar ve yaşam kalitesinde duzelme elde edilir.
Ancak akciğer hacim kucultucu cerrahi oldukca riskli bir işlemdir. Ameliyat sonrası uc ay icinde işleme bağlı olum oranı %5-10 civarındadır ve olumcul olmayan komplikasyon oranı % 60’a yaklaşmaktadır. Hacim kucultucu cerrahi, gerek acık ameliyat ile gerekse kapalı (torakoskopik) yontemle uygulandığında, bircok eşlik eden hastalığı olan ve solunum rezervi kısıtlı yaşlı hasta grubu icin buyuk bir cerrahi işlemdir.
Akciğer nakli ise hem verici bulma problemi hem de yuksek maliyet/duşuk başarı oranları nedeniyle ancak genetik gecişli hastalığı olan kısıtlı bir hasta grubunda yapılmaktadır. Akciğer nakli ulkemizde henuz başlamıştır.
Bronkoskopik akciğer hacim kucultme işlemleri: Tum bu sebeplerden dolayı yeni teknolojiler arayışına gidilmiş ve bronkoskopi yoluyla hacim kucultucu tedaviler ağırlık kazanmıştır. Bu amacla tek yonlu calışan valfler, bronş tıkacları, biyolojik hacim kucultucu yontem ve hava yolu stentleri kullanılmaktadır. Bu teknikler, cerrahiye gore kıyaslanınca gunubirlik veya bir-iki gun yatırılarak yapılabilen, daha az zararlı, geri donuşumu olabilen, riskleri ve dolaylı maliyetinin daha az olması sebebiyle on plana gecmiştir. Tıkaclar sık enfeksiyon ihtimali; valfler ise yerinden kayma ve 3 ayda bir temizlenme ihtiyacı olmaları yuzunden kullanımları azalmıştır.
Hafızalı metalden (nitinol) uretilen akıllı sarmal teknolojisi gunumuzde on plana cıkmıştır. Tum Avrupa ve ABD’de uygulanmaktadır. Uretici, uygulama konusunda hassasiyet gostermekte; her hasta ayrı ayrı goruntuleme ve diğer tetkikleri ile kurul tarafından değerlendirilip onay verilmesi durumunda uygulanabilmektedir. Hava kistlerin on planda olduğu, sarmalı tutacak yeterli akciğer dokusunun olmadığı hastalara uygulanmamaktadır.
Sarmallar hastalıklı akciğer dokusunu kuculterek gereksiz yere genişlemiş kısmın ve hapsolan havanın azalmasını sağlar. Akciğerin hastalıklı kısımlarının hacmi azaltıldığında hava sağlıklı olan bolgelere yonlenir. İşlem genel anestezi altında ameliyathane ortamında uygulanır. Sarmallar bir bronkoskop yoluyla onceden belirlenmiş bronşlara skopi (anlık rontgen) kılavuzluğunda yerleştirilir. Gerektiği zaman sarmallar geri alınabilir veya yer değiştirilebilir. Bir seferde tek bir tarafa ve bir loba yerleştirilir. Eğer akciğerin her iki tarafında da hastalıklı doku varsa genellikle 6-8 hafta sonra diğer taraf yapılmalıdır. İşlem 30 – 60 dakika surmektedir. Genelde hastalar bir gece hastanede kalmaktadır. Coğu hasta tedavinin ertesi gunden itibaren rahatlama hissettiğini belirtmiştir. İyileşme doneminde tahriş oksuruğu ve balgamda kan gorulebilir. Ancak bu durum genellikle ek bir tedaviye ihtiyac duymaksızın bir sure icerisinde duzelmektedir. Goğus boşluğunda hava birikmesi veya diğer hayatı tehdit edici yan etkiler cok nadir olarak gorulmektedir.
Ulkemizde 2013 yılından itibaren bronkoskopik hacim kucultme tedavisi kullanılmaya başlanmış, yuksek teknolojik altyapıya sahip merkezlerde onlarca hasta tedavi edilmiştir. Bu tedaviler hastalara bir nefes daha verebilmek icin umut ışığı olmaktadır.

[h=2]İstanbul Goğus Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]