Mevlanadan hoşunuza gidecek keyifle okuyacağınız bir yazı...
Ne vakte kadar testinin şekli, bicimi ile ustundeki nakışlarla oyalanıp duracaksın? Testini şeklini, nakışını bırak da icindeki suyu ara. Yani, insanların guzelliklerine, dış gorunuşlerine bakma da ahlaklarına, huylarına, tabiatlarına bak.
Ey gorduğu guzele takılıp kalan kişi! Onun suretini goruyor, manasından, yani, ahlakının guzel mi, cirkin mi olduğundan gafil bulunuyorsun. Eğer akıllı bir adam isen sedefteki inciyi bul.
Dunyadaki kalp sedefleri, yani, bedenlerimizin hepsi de can denizinin feyzi ile diridir.
Ama her sedefte inci yoktur. Gozunu ac da her birinin gonlune, icine bak. Onda ne olduğunu, bunda ne olduğunu ayırt et. Cunku, o değersiz bicilmez inci, pek az bulunur.
Şekle bakarsan dağ, bir la'le gore yuzlerce defa buyuktur. Gorunuşte elin, ayağın, sacın, sakalın gozune gore yuzlerce defa buyuktur. Fakat gozunun butun uzuvlardan daha kıymetli olduğunu sen de bilirsin. Gonlune gelen tek bir duşunce yuzunden de, yuzlerce cihan bir anda baş aşağı devrilir gider. Padişahın bedeni de, gorunuşte diğer insanların bedeni gibidir. Fakat yuzlerce asker, onun arkasından koşar. Onun izinden yurur. Sonra, o padişahın şekli, gorunuşu de, bir gizli duşunce tarafından sevk ve idare edilir. Şu sonsuz, sayısız halka dikkatle bak, hepsi de bir duşunceye dalmış, yeryuzunde sel gibi akıp gitmede. O duşunce, halkında onemsiz kucuk bir şeydir. Fakat, sel gibi dunyayı surukler goturur. Goruyorsun ki, dunyada her huner, her sanat bir duşunce ile meydana gelmede, olmadadır. Evlerin, koşklerin, şehirlerin , dağların, ovaların, nehirlerin.
Balığın deniz yuzunden diri olduğu gibi; yeryuzunun, denizin, guneşin, goğun duşunce ile hayat bulduğunu goruyorsun da, Neden korleşiyorsun, aptallaşıyorsun da beden sana Suleyman gibi buyuk; duşunce, karınca misali kucuk gorunuyor?
Neden dağ gozune pek buyuk de; duşunce fare gibi zayıf gorunuyor? Neden dağı kurt gibi goruyorsun? Dunya senin gozunde buyuyor, sana korku veriyor, buluttan, gok gurultusunden, gokten titriyor, korkuyorsun?
Ey eşekten de aşağı olan kişi! Taşın nasıl bir şeyden haberi yoksa senin de duşunce dunyasından haberin bile yok. Sen duşunce dunyasından eminsin, gafilsin. Cunku sen bir şekilden, kalıptan ibaretsin, akıldan payın yok. Sen, insan huylu değilsin, insan şeklinde bir eşek sıpasısın. Bilgisizliğinden oturu sen, golge varlığı insan sanıyor, insan goruyorsun da, bu yuzden sence insan, bir oyuncak, değersiz bir varlık oluyor. Duşunce ve hayalin ortusuz, perdesiz, kol kanat acacağı, butun sırların meydana cıkacağı kıyamet gunune kadar dur bekle...
O zaman dağların yun gibi yumuşadığını, şu soğuk ve sıcak yeryuzunun yok olduğunu gorursun. Ezeli, ebedi hayata ve sonsuz sevgiye malik olan Allah'tan başka, ne gokyuzu ne yıldız, ne de başka bir varlık gorursun.
MEVLANA