Farkında olmadan gunde tam 2 bin defa kullandığınız cenenizin ağrıları dayanılmaz bir hal aldıysa bir an once doktora gidin. ıhmal edildiğinde kalıcı sorunlara neden olabilen cene eklemi hastalıklarının en etkili ilacı; bir uzmandan ceneyi doğru kullanma eğitimi almak ve evde yapılacak bilincli cene egzersizleri...
Hic farkında olmadan en fazla kullandığımız eklem olan cenemiz, bazen başımıza olmadık dertler acabiliyor! Yapılan araştırmalar, her 100 kişiden 20’sinin cenesinin ağrıdığını gosteriyor. Ama son derece basit nedenlerden kaynaklanan bu ağrılar coğu zaman onemsenmiyor. Oysa ihmal edilen cene eklemi hastalıklarının tedavisi zaman gectikce zorlaşıyor, gec kalınması ciddi bozukluklara yol acabiliyor ve hayat kalitesi ileri derecede bozulabiliyor. Medical Park Fatih Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. ıbrahim Halil Ural; cene eklemi hastalıklarından (temporomandibuler eklem bozuklukları) korunma ve tedavi yollarını anlattı:

Cene rahatsızlıkları nasıl ortaya cıkar?Cene ekleminin, boyunda omurgaya ve ağızda dişlere yakın olması nedeniyle, bu bolgelerdeki rahatsızlıklar cene eklemini kolayca etkileyerek şikayetlere neden olabilir. Normal bir kişi cene eklemini; ciğneme, yutma, soluk alıp verme ve konuşma sırasında gunde yaklaşık 2 bin defa kullanır. Alt cenenin hareketleri, boyun ve cene kaslarının ortak hareketi ile oluşur. Alt cene kemiği; aşağı, yukarı, one ve yanlara doğru hareket edebilmektedir. Bu duzenin bozulması, cene ekleminde oluşan veya oluşabilecek bir bozukluğun da habercisi olabilir.

Tanı nasıl konulur?
Cene eklemi hastalıklarında en onemli teşhis yontemi muayenedir. Gereğinde sadece fizik tedavi doktoru değil, aynı zamanda diş hekimliği, plastik cerrahi hatta psikiyatrist değerlendirmeleri de gerekebilmektedir. ıyi bir muayene sonucunda problem cok buyuk oranda teşhis edilir. Ancak bunun yanında rontgen, MRI gibi radyolojik incelemelerinin de teşhiste onemini vurgulamak gerekmektedir.

CEKıRDEK CıTLERKEN, TIRNAK YERKEN DıKKAT!
Cene eklemindeki ağrıların nedenleri nelerdir?
Surekli dişleri sıkmak, diş gıcırdatma (bruksizm)
Duruş bozuklukları (ozellikle başın one doğru eğik olduğu duruşlar)
Cenenin kapanış bozuklukları ve dişlerdeki hastalıklar
Tek taraflı ciğneme alışkanlığı
Psikolojik sebepler
Travmalar, soğuğa maruz kalmak, zorlanmalar (orneğin sert veya buyuk bir lokma ısırmak).
Genel bağ dokusu gevşekliği, tırnak yeme, sakız ciğneme, devamlı ağızdan nefes alıp verme, cekirdek yeme, pipo icme, uzun sure telefonla konuşma, keman calma vb. gibi parafonksiyonel davranışlar
Tumor, infeksiyon ve iltihaplı romatizma gibi hastalıklar

CENENıZ KULAĞINIZA VURABıLıR!
Cene eklemi hastalıklarında gorulen şikayetler nelerdir?
Kaslarda hassasiyet ve ağrılar: Cene bolgesinde veya yanaklarda hissedilen ağrılardır. Genellikle diş sıkma nedeniyle ortaya cıkar. En cok gorulen şikayetlerden biridir.
Cene hareketlerinde değişiklik ve kısıtlılık: Eklem anatomisinin bozulmasına ve/veya ağrıya bağlı olarak ortaya cıkabilir.
Eklem sesleri: Eklem diskinin yerinden kayması veya aşırı kireclenmeye bağlı olarak ortaya cıkar.
Ağızda kayma: Eklemlerde ortaya cıkan anatomik ve fizyolojik bozukluklar, ağız acılışında ve kapanışında bozukluklara yol acar.
Ciğneme duzeninin bozulması: Ağrı, ağız hareketinde değişiklik ve tek taraflı ciğneme gibi etkenler ceşitli ciğneme bozukluklarına yol acar.
Ağzı acamama: Ağrıya, eklem anatomisinde değişikliklere ve ileri derecede kireclenmelere bağlı oluşabilmektedir.
Sıkıntı, karamsarlık ve diğer psikolojik bozukluklar: Ağrı, ağız hareketlerinin kaybı ve beslenme bozuklukları sonucu sıkca karşılaşılmaktadır.
Kulak cınlaması, baş donmesi ve halsizlik gibi şikayetler: Cene ekleminin ozellikle boyun hareketleri ile yakın ilişkisi sonucu ortaya cıkmaktadır.
Kulak, boyun, dişler, hatta burun ve goze doğru yayılan ağrılar: Cene ekleminden ceşitli bolgelere doğru yayılan ağrılar sıkca gorulmektedir.

EVDE CENE EGZERSıZLERı YAPARAK AĞRILARI YENıN
Cene eklemi hastalıklarında hangi tedavi yontemleri uygulanıyor?
Cene eklemi hastalıklarında; ceşitli tedavi yontemleri bulunmakla birlikte, bunların en onemlisi hastanın doktoru tarafından yeterli ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesidir. Cene eklemini doğru kullanmayı bilmek, coğu hastalığın onune gecer veya tedavisini kolaylaştırır. Bu nedenle bu hastalıklarda, doktorun ve hastanın uzerine duşeni doğru yapması, tedavinin buyuk oranda başarılı olması sonucunu doğurur. Hasta eğitiminin yanı sıra kullanılan yardımcı yontemler de mevcuttur. Bunlardan bazıları şoyledir;

Ev programı ve egzersiz: Hastanın evde yapacağı egzersizleri ve gunluk hayatında dikkat etmesi gereken durumların eğitimini iceren tedavinin en onemli kısımlarından biridir.
Fizik tedavi: Ağrıların kontrolunde, kasın gevşetilmesinde ve ağız acıklığının sağlanmasında en onemli tedavilerden biridir.
ılac tedavisi: Ceşitli ilac grupları kullanılabilir. Bunlar arasında bir diş hekiminin onereceği ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve antidepresanlar sayılabilir.
Soğuk ve sıcak tedavi: Ağrıyı azaltmakta ve egzersizlerin uygulanmasını kolaylaştırmada onemli yontemlerden biridir.
Eklem icine injeksiyon: Ozellikle eklemde kayganlığın arttırılması, eklem icinde ağrı oluşturan reaksiyonların azaltılması amacıyla ceşitli enjeksiyon uygulamaları kullanılabilir.
Psikoterapi: Psikolojik etkenlerin en aza indirilmesinde onemli bir etkiye sahiptir.
Splint: Gece alt ceneye takılan splintler, eklem acıklığını sağlamakta ve diş sıkmayı onlemekte kullanılır.
Manipulasyon: Eklem diskinin yerinden kayması sonucu oluşan cene kilitlenmesinin acılması veya kasların gerilerek gevşetilmesi amacıyla kullanılır.

CENEYı DOĞRU KULLANMANIN PUF NOKTALARI:
Duruş şeklinizi geliştirin: Dudaklar kapalı, dişler acık!
Ciğnerken, cenenizin her iki yanını (sağ ve sol) tarafını eşit kullanın.
Dişinizi gıcırdatmayı ve sıkmayı bırakın.
Sakız ciğnemeyin, cerez yemeyin.
Sert ve zor ciğnenen yiyeceklerden uzak durun.
Doktorunuzun onerdiği ilacları kullanın