Aktinik keratozAktinik keratoz, ultraviyole radyasyona maruz kalma sonucu deride anormal deri hucrelerinin gelişimidir. Bu durum prekanseroz (kanser oncesi) olarak değerlendirilir. Aktinik keratoz, derinin bolgesel bağışıklık sisteminin zayıflayıp, UV ışınlara bağlı hucre hasarını tamir edemeyecek duruma geldiğinde ortaya cıkar. Guneşdeki UV ışınlarına uzun sure maruz kalan acık tenli kişilerde (or: dışarıda calışanlar, guneşli bolgelerde yaşayanlar) aktinik keratoz riski cok daha fazladır.
Aktinik keratozlar guneş hasarı olan deri bolgesinde cok sayıda, yassı veya hafif kalınlaşmış, pullu veya puruzlu yuzeye sahip, deri renginde veya hafif kızarık şekilde gorulur. Bazen daha belirgin kabuklar ve hatta boynuza benzer yapılar oluşturabilirler. Ozellikle guneş ışığına yoğun bir şekilde maruza kalan el sırtı ve yuz bolgesinde oluşur. Yuz tutulumunda en sık burun, yanak, alt dudak, alın ve şakak bolumlerinde ortaya cıkar. Acık havada uzun sure guneşe maruz kalan beyaz tenli kişilerde gorulur.
Aktinik keratozlar tehlikeli midirler?
Aktinik keratoz kanser gelişiminden onceki basamak olarak kabul edilir ve skuamoz kansere donuşme potansiyeli taşır, bu nedenle mutlaka tedavi edilmelidir. 10'dan fazla aktinik keratozu bulunan kişilerde skuamoz hucreli karsinom gorulme sıklığı yaklaşık % 10-15 tir. Eğer aktinik keratozlar kalınlaşır veya uzerlerinde yara acılırsa ya da zemini sertleşirse muhakkak kontrol edilmelidirler. Skuamaz hucreli karsinomlar deri uzerinde kreter benzer oluşumlar şeklinde gorulurler. Aktinik keratozu bulunan kişiler skuamoz hucreli kansere donuşebileceği gibi; bazal hucreli kansere veya melanomada değişebileceklerinden duzenli bir şekilde dermatoloji uzmanı tarafından takip edilmelidir.
Aktinik keratozlar nasıl tedavi edilmelidir?
Aktinik keratozların tedavisi derinin uzerindeki anormal, hasarlı hucrelerin deriden uzaklaştırılması ile tedavi edilir. Boylelikle yeni deri, guneş hasarından korunmuş daha derin hucreleri ile oluşturulur.
Ozellikle aşırı guneş hasarına olan ciltlerde tum aktinik keratozları tedavi etmek mumkun olamayacağından kalınlaşmış ve hassas olan keratozların tedavisi onemlidir, Cunku bu tip keratozların cilt kanserine donuşum acısından riskleri daha yuksektir.
Tedavi secenekleri nelerdir?
5-Fluorourasil krem: Bu tedavi ozellikle yuzde cok sayıda aktinik keratoz bulunduğunda avantajlıdır. Bu krem hasta olan deri alanına gunde 1-2 kez 2-4 hafta boyunca uygulanır.Tedavi edilen alan kırmızı, kabukludur ve rahatsızlık hissi vardır.
Imikimod: İmiquimod krem şeklinde bir ilactır. Etkilene alana haftada 2-3 kez 1-4 ay uygulanır. Bu ilac dokuda tahriş reaksiyonuna neden olur, bu reaksiyon 3 hafta surer ve tedaviye devam edildiğinde azalır.
Diklofenak jel: Bu ilaca tolerans fazladır ve aktinik keratoz tedavisinde oldukca başarılıdır.
Krioterapi: Derinin sıvı nitrojen ile dondurulması, deri altında su toplamasına neden olarak, derinin ust tabakasının atılmasını sağlar. Yuzdeki keratozlar krioterapi sonrasında 10 gunde iyileşirken; el sırtında bu sure 3 haftayı bulabilir. Keratozlar zaman icinde tekrarlayarak, yeniden tedavi edilmek zorunda kalabilirler.
Kuretaj ve koter: Bu yontem ozellikle kalın keratozlarda tercih edilir. Genellikle keratozlar keskin bir alet ile kazınır. Keratozun tam tedavisi veya kanamayı durdurmak amaclı koter işlemi yapılır. İyileşme birkac haftayı alır.
Cerrahi cıkartma işlemi: Bu yontemle aktinik keratozlar dış sınırından cıkartılırlar. Aktinik keratozun tamamı ile cıkarılıp cıkarılmadığını anlamak icin patolojik incelemeye gonderilir. Bu yontem ozellikle kanser şuphesi olan hastalarda onemlidir.
Lazer ile tedavi: CO2 fraksiyonel lazer ile tedavi bir başka secenektir.
Fotodinamik tedavi: Fotodinamik tedavi de, ,ktinik keratoz olan alana onceden porfirin adlı bir fotosensiziter (guneşe duyarlandırıcı) uygulanır. Sonrada guclu bir ışık uygulanır. Tedavi edilen alanda yanık gelişir ve bir kac haftada iyileşme olur.
Aktinik keratozdan nasıl korunulur?
Aktinik keratozlar ancak guneş ışığından korunularak engellenebilir. Aktinik keratozlara her gun yuksek koruma faktorlu bir guneşten koruyucu uygulandığında gerileme olur. Ozellikle dışarıda calışan acık tenli kişilerde bu koruma cok onemlidir.

[h=2]Bursa Dermatolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]