TARİHCE:

İlk kaykaylar scootera benziyordu. Birkac cocuk scooterın tekerlek sayısını 4'e cıkarmış ve sokaklarda gezmeye başlamıştı. Alt kısmı kaykaya benzese de donuşler icin bir gidon gerekliydi. 1950 de bu sorun cozuldu. Tekerleği tahtaya tutturan kısım esneyerek donuşleri sağlayabilecek hale geldi. Artık manevra cok daha rahat yapılabiliyordu. Tabi zevki de o olcude arttı. Yine bu donemlerde, insanlar bazı genclerin tekerlekli sorf tahtaları ile sokaklarda gezdiklerini goruyorlardı. Bundan etkilenen Bill Richards, 1958'de sidewalk surfboards adıyla tekerlekli sorf tahtaları satmaya başladı. Bu boardlar, bir sure sonra tepelerden iniş ve slalom yarışlarında kullanılan kaykaylara(longboard) donuştu. İşte kaykayın gercek cıkış noktası. 1963'te Lerry Stevenson ilk profesyonel kaykayı piyasaya surdu. İki sene sonra ilk şampiyona yapıldı. Artık kaykay Amerika'da tahtına oturmuş, 50 milyon adet uretilmişti.

Her yeni tarz, her yeni sporcu ya da tasarımcı kaykayda değişiklikler yapıyordu. 1960'ların sonunda tepelerden aşağı inen 1 metrelik, ince, duz longboardlar, 70'lerin başlarında kısalıp, genişledi. Artık kaykayların burun ve kuyruklarında kicktail denilen yukarı doğru eğimler vardı. İnsanlar, boş havuzlarda ve kaykay parklarında havada ucuyordu. 1978 yılında Allen 'Ollie' Gelfand bulduğu temel ollie hareketiyle ortadaki ismini aldı.

1979, kaykay sokaklara geri dondu. Artık her koşe başında, ollie yapan birileri vardı. Bu yıllarda kaykay pek cok spora esin kaynğı oldu (BMX, snowboard). 1981'de uluslararası kaykay federasyonu kuruldu (NSA). Bu tarihten sonra belli standartların gelişmesi kaykayın spor olarak gelişmesinde buyuk rol oynadı. Serserilerin sokaklarda sorun olan eğlencesi spor olarak tanındı. Ozel kompleksleri acıldı. Tony Hawk 14 yaşında bir ortaokul oğrencisiyken, ilk evini aldı. Tabi kaykay sayesinde. Gunumuzde 50 milyon skater, en buyuk extreme spor organizasyonu X-GAMES'i takip ediyor. Ve kaykay gelişiyor. Onunla birlikte yeni bir jenerasyon da...

MALZEME:

Kaykay tahtası yani Deck ya da Board: Bu parca, ince akcaağac dilimlerinin kalıp icinde preslenmesi ile oluşturulur. Bu katlara, ağacın orijinal ismi olan maple adı verilir. Gereksiz bir bilgi de verelim; Kanada bayrağındaki şekil, bu ağacın yaprağıdır. Uretim aşamasında, kullanıcının tercihleri tahtanın farklılaşmasına yol acar. Orneğin; iniş(Downhill) yarışlarında ince, uzun ve duz deckler kullanılır. Bu kaykaylara "longboard" denir. Rampa veya havuzda ise, baş ve kuyruk kısımları kalkık bir tahta, hareketlerde buyuk kolaylık sağlar. Kaykay tahtasının boyutları da onemli bir etkendir. Kısa bir tahta hafif ve hassas olur. Bu yuzden daha fazla teknik gerektirir, tecrube ister. Uzun bir tahta ise, daha stabildir ve guclu olur. Bu da onu yeni başlayanlar icin ideal kılıyor.

Tekerlekler: Bu malzeme de, deck gibi suruş stiline gore değişkenlik gosterir. 52 mm'lik kucuk tekerlekler sokak gibi duz zeminlerde hareket yapmayı kolaylaştırırken, buyuk tekerlekler rampa icin tercih edilir.

Truck: Tekerlekleri tahtaya bağlayan parca olup, secimi tamamen sizin deneyiminize bağlıdır. Pek cok marka var. Zaman gectikce kendinize en uygununu bulacaksınız.

Rulman: Tekerlerin ic kısmına takılan halka şeklindeki parca. Pek cok yoyonun icinde de bu parcayı gormek mumkun. Rulman, sayıyla belirtilen ABEC adlı bir kritere gore farklılaşır. Sayının duşuk olması rulmanın yavaş, yuksek olması ise hızlı doneceği anlamına gelir. Son olarak belirtelim; bu parcanın fiyatı kalitesinde buyuk rol oynamakta. Kucuk bir tavsiye, rulmanlarınızın suyla temasını engellemek, bu parcanın sağlığı acısından onemli.

Ayakkabı: Her ne kadar deckin yuzeyi kaymayan malzemeyle kaplanmış olsa da; tabanı duz, az kayan modeller tercih edilmeli. Bu tarz pek cok ayakkabı mevcut. Zaten ayakkabılarda artık teknoloji ve guvenlikten cok moda ağır basmakta.

Bunların dışında guvenlik amacıyla kullanılan malzemeler var. Hafif, goruşu kısıtlamayan bir kask edinilmeli. Diz ve dirsek koruyucularının yanı sıra bilekler icin de koruyucu malzemeler uretilmekte. Yetmez diyenlere, ozel kaykay eldivenleri, omuz koruyucuları bulunmakta. Bunların, vucudunuza uygunluğu ve hareket kabiliyetini kısıtlamaması buyuk onem taşıyor. Dikkat edin.

NEREDE YAPILIR?

Bunun icin kaykay ceşitlerine gore ayrım yapmak en iyisi...

Sokak kaykayı(Street skate): Turkiye'de arnavut kaldırımı doşenmemiş, trafikle boğuşmak zorunda olmadığınız her yerde yapabilirsiniz. Beşiktaş ve Atakoy sayabileceğimiz isimlerden.

Rampa(Vert skate - Halfpipe): Vert skate, kaykay icin ozel dizayn edilmiş rampa ve eğimli yapıların bulunduğu alanlarda yapılır. Halfpipe ise yarım daire şeklinde, ortasında kısa bir duzluğu bulunan rampadır. Bu iki tarz genelde kaykay parkı dediğimiz alanlarda yapılabiliyor. Turkiye'de ise bu tarz yerler bir elin parmaklarını gecmiyor. İzmir, Ankara ve Mersin'de bulunuyor. İstanbul'da bir zamanlar vardı bir tane. Kapandı sonra.

Havuz(Pool): 1960'lı yıllarda cok populer olan, şu an vert skate icinde sayılabilecek bir tur. Turkiye'de koşeli havuz sistemi bu tarzın yapılmasını imkansız kılmakta. Ama yurtdışındaki skate parklarda bolca bulunabilir.

İniş (Downhill): Bu tarzı Turkiye'de yapan gormedik doğrusu. Bu turun tarzı iniş ve slalom. California'nın tenha yokuşlarında hala cok tutuluyor. Ama, bizde yokuş mu yok diyenler trafiksiz bir yolda deneyebilirler. Olmaz gibi geliyor ama... Neden olmasın?

Bilgisayar: Kaykaydan yeni dondun. Yorgunsun. Ama aklında hala o var. O zaman bunları dene. Gerceği kadar olmasa da cok zevkli. Tony Hawk Pro Skater, Mtv skateboarding...



FAYDALI BİLGİLER:

1) Aklınızda bulunsun, zor hareketler ozenli bir calışma ve sabır ister. Yapamıyorum diye sakın vazgecmeyin. Soylemesi kolay...
2) Asla trafik olan yerlerde kaymayın. Amac eğlenmek, olmek değil.
3) Kaza halinde, nasıl duşuleceğini bilmek yaralanma riskini azaltır.
4) Guvenlik malzemelerini es gecme, sonuc olarak extreme bir spor yapıyorsun.
5) Duşerken yuku ellerle karşılamamak gerekir, yuvarlanmak daha iyidir. Kaba etlerin olduğunu aklında bulundur ve kullanmaktan cekinme. Mor bir kalca, kırık bir bilekten cok daha hızlı iyileşir.

KAYKAY HAREKETLERİ

Ollie: Kaykayda temel harekettir. Kaykayın arkasına parmak uclarınla bastıktan sonra, on ayağını on tekerleğin hemen arkasına koy. Dizlerini kırıp, arka ayağınla boardun ucuna vur. Arka kısım yere değdiğinde, diz ve kollarını yukarı doğru savur. O sırada havalanmış olacaksın.(kimbilir kac denemede?) Bu sırada kaykayı yere paralel indirmek icin ondeki ayağını yavaşca one bastır. Ve işte kaykayın temel hareketini yapmış oldun. Bunun ters sıralaması yani once buruna vurup sonra arkayı dengelediğimize de Nollie deniyor.

Kickflip: Ollie hareketine başlayın. Bundaki fark on ayağınızı biraz surterek kaykayın kenarına bir darbe vurmak. Bu kaykayın yere paralel donmesini sağlayacak. Tam turdan sonra, arka ayağınızla boardu yakalayın ve olliedeki gibi inin.