adetliyken oluye bakılırmı
Vefat eden kocasının cenazesini tabuta koyup goturenler, yuzunu acıp da bakmasına izin vermemişler, caiz olmaz, sen artık yabancı birisin, demişler. Kadıncağız buna cok uzulmuş: - Ne olurdu beyimin olu yuzunu gosterselerdi de iyice inansaydım olduğune, umidim iyice kesilseydi. Şimdi icimde bir vesvese olmedi diye beni kemirip duracak.. diye sızlanıp duruyormuş. Burada bize yoneltilen soruda deniyor ki: Bu bakma yasağını nasıl buluyorsunuz? Hanım olen beyinin yuzune bakamaz mı son olarak tabut icinde goturulurken?
Bizim tespitlerimize gore, şefkat ve merhameti hep one cıkaran dinimizde boylesine şefkatsiz katı kural olduğunu soylemek mumkun değildir. Nitekim ilgili fıkıh kitaplarındaki hukumlere gore bu hanımefendi beyinin yuzune bakmak şoyle dursun, isterse beyinin cenazesini bile kimseye vermez, kendisi yıkayabilirdi..
Evet bu, fıkıh kitaplarında tespit edilen bir kesin hukumdur. Her ne kadar bugunku uygulamalarda pek gorulmuyorsa da kadın isterse beyinin cenazesini yabancılara vermeyip kendisi yıkar, kendisi kefenler, tabutuna koyup gotureceklere kendisi teslim eder.
Nitekim muminlerin ilk halifesi Hazret-i Ebu Bekir’in (ra) cenazesini vasiyeti uzerine hanımı Esma validemiz yıkamıştır.
Buyuk sahabi Ebu Muse’l Eşarî’nin cenazesini de yine vasiyeti uzerine kendi hanımı yıkamıştır.
Cıplak bedenin başkaları tarafından gorulmesini istemeyen bazı maneviyat buyuklerinin cenazesi de yine hanımları tarafından yıkanarak kefenlenip taşıyıcılara teslim edilmiştir.
Bu konuda Aişe validemizden şoyle bir hayıflanma dahi nakledilmektedir. Demiş ki muminlerin annesi:
- Hanımların kocalarının cenazesini yıkamalarının caiz olduğunu onceden bilseydik, biz de Resûlullah’ın (sas) cenazesini kimseye vermez, kendimiz yıkardık. Bunun cÂiz olduğunu sonradan oğrendik.
Hanımın kocasının cenazesini yıkamasının caiz gorulmesine sebep şudur:
-Bey vefat edince hanımın nikÂhı hemen duşmez, tam (dort ay on gun) nikÂhın hukmu devam eder. Yani bu hanım hÂl olen beyinin hanımıdır. Nitekim bu muddet icinde hanıma birileri talip olamazlar. Olsalar bile hanım evet deyip de nikÂh yaptıramaz. Cunku henuz nikÂh devam etmektedir. NikÂh devam ettiği icindir ki, olen beyinin yuzune de bakar, cenazesini de yıkar. Yabancısı değil, nikÂhlısıdır cunku.
Ancak, hanım olunce beyin durum aynı olmaz. Beyin hanım gibi (dort ay on gun) bekleme mecburiyeti olmaz. Cunku beklemeyi gerektiren cocuk olup olmamasını tespit gibi konular hanım icin soz konusudur, bey icin değil. Bu sebeple hanımın vefatıyla beyin nikÂhı sona ermiş olur.
Buna rağmen bey, nikÂh bağı kopmuş, yabancısı hÂline gelmiş olan hanımının yuzunu gormeyi arzu ederse mani olunmaz, bakmasına izin verilir. İcte bir vesvese ve burukluk kalması boylece onlenmiş olur.
Hanefi goruşune gore boyledir. Diğer uc imama gore ise durum daha da musaittir. Beyi isterse hanımının cenazesini yıkar, kefenler, mani olunmaz. Buna delil olarak Hazreti Ali Efendimizi hanımı Fatıma validemizin cenazesini yıkayışı gosterilir.. Ancak bu yıkamanın bir istisna olduğu yolunda Hazreti Ali Efendimizin acıklaması soz konusudur.Der ki:
-Resululllah (sas ) bana buyurdu ki: Başkalarının olumuyle nikÂhı biter, ama benim neslimin olumuyle nikÂhı bitmez, devam eder. Bu sebeple kızım Fatıma senin dunyada da ahirette de hanımındır! NikÂhınız olumuyle sona ermiş olmaz..
Bu ozel durumdan dolayı Hazreti Ali Efendimizin nikÂhı devam eden Fatıma validemizin cenazesini yıkadığı kaydı gecmektedir kitaplarımızda. Fatıma validemizin vefatıyla nikÂhının sona ermemesi, nesl-i Nebi’ye mahsus ozel bir hukumdur, başkalarına şamil değildir, denmektedir.
Gunumuzde cenaze teşkilatları kurulmuş, kadını kadın, erkeği de erkek yıkıyor, bir karışıklığa da meydan verilmiyor. Ancak arz ettiğimiz İslami hukumlerin bilinmesine yine de ihtiyac kesindir. Gerektiğinde uygulanarak kolaylıklar sağlanıyor, yanlışlar tashih edilebiliyor. Sorudaki yanlış uygulamanın bu bilgi ile tashih edilmesi gibi.. Bilgi icin Nimet-i İslam adlı esere de bakılabilir.
Ahmet şahin
ailem.zaman.com.tr