gumuşhanenin tarihi
Milli Mucadele yıllarında kıyı ile ic kesimler arasında geciş bolgesi olması sebebiyle coğrafi onem arz eden Gumuşhane, bu donemde Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti''nin faaliyet alanı icinde bulunmuştur. Gumuşhane delegesi Kadirbeyzade Zeki Bey bu cemiyetin ikinci başkanlığına getirilmiştir.

23 Temmuz 1919''da toplanan Erzurum Kongresi''ne Gumuşhane''den Kadirbeyzade Zeki Bey (Gumuşhane ve Torul mumessili olarak) Erzurum Kongresi''ne katıldı. Kelkit''ten Muftu Osman Nuri Efendi, Şiran''dan Muftu Hasan Fahri (Polat) Efendi Erzurum Kongresi''nin acılış ve kapanış dualarını yapmıştır. Bu nedenle 9 Ağustos 1335 (1919)''da Mustafa Kemal, O''na yazdığı bir tezkere ile teşekkur etmiştir.

Osmanlı hakimiyetinin ilk zamanlarında Erzurum Eyaletine bağlı iken sonraları Trabzon''a bağlanan Gumuşhane sancağı 20 Nisan 1924 ve 491 sayılı kanunun 89.maddesinde "Vilayet" başlığı altındaki kanunla 1925 yılında il olmuştur.

1925-1926 tarihli Trabzon salnamesinde "Gumuşhane Vilayeti Merkez ilce ile birlikte Bayburt, Kelkit, Torul ve Şiran olmak uzere beş ilce, beş bucak ve 377 koyden oluştuğu, 16943 evde 101153 kişinin yaşadığı şehirde hastane olmadığı; vilayetin ticari durumunun Trabzon-Bayburt-Erzurum buyuk yolu uzerinde ve İran transit yolu uzerinde bulunduğundan oldukca iyi olduğu, aslında tarım memleketi olan vilayetin bazı yerlerinde urunleri yerel ihtiyacı karşılamadığından, halkın bir kısmının işcilik, meyvecilik ve katırcılıkla gecindiği" belirtilmektedir.

Gumuşhane''nin il olmasıyla birlikte Ahmet Durmuş (Evren-dilek) Bey vali olarak atanmıştır. Cumhuriyet doneminin ilk Belediye Başkanı ise Osman Bey (Atac) olup 1922-1934 tarihleri arasında gorev yapmıştır. Mustafa Kemal Ataturk''un Cumhurbaşkanlığı doneminde Gumuşhane’de yol ve kopru yapımına onem verilmiş, tarım geliştirilmeye calışılmıştır.İsmet İnonu''nun Cumhurbaşkanlığı doneminde ise II. Dunya Savaşı patlak verdiğinden ilk donemlerde hemen hicbir yatırımın yapılmadığı Gumuşhane il merkezine 1948 yılında su getirilmiş, ertesi yıl da elektrik şebekesi kurulmuştur.1950''den itibaren ekonomik bir kalkınma gorulmeye başlanmış, ancak daha sonra diğer illere ve hatta Avrupa ulkelerine goc olayı başlamıştır. Bayburt''un 1989 tarihinde il olması ve ayrıca yeni ilcelerin oluşturulması ile idari taksimatta değişiklik meydana gelmiştir. 1988 yılında Kose, 1990 yılında Kurtun ilce olmuştur.