kastamonu inebolu arası kac km kastamonu ilceleri daday arası kac km kure dağlarında aydos da denilen bir kanyon ve cay
CİDE

TARİH VE COĞRAFYA:

Anadolu’nun coğu yoresinde olduğu gibi Cide’nin tarihi de insanlık tarihi kadar eskidir. Homeros yaklaşık 2800 yıl once yazdığı İlyada’da Cide’den şoyle soz eder. “Yuksek kulturlu Henetlerin yurdundan gectik; Kiteros’tan Aycelos’tan”.

Aycelos bugunku Cide’dir. Kiteros’ta doğal bir liman olan ve gunumuzde Gideros adıyla bilinen eski bir yerleşim merkezidir. Cide 1213 yılında Anadolu Selcukluların, 1460 ‘da Fatih Sultan Mehmet ‘in Kastamonu’yu almasıyla da Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine gecmiştir.

Cide, tarih boyunca ipek yolu uzerinde onemli bir liman olma ozelliğini surdurmuş, Osmanlı İmparatorluğu doneminde de “Karaağac İskelesi “ adıyla Rus carlığından getirilen tuzun dağıtım merkezi ve imparatorluğa mal sevk edilen bir liman olarak onem kazanmıştır. Onceleri Kastamonu’ya bağlı bir kadılık iken 1868 yılında ilce olmuştur.

Bartın -Sinop Karayolu uzerinde yer alan ve 103 km. uzunluğunda bir kıyı şeridi ile Karadeniz’e acılan Cide, Kuzeyde Karadeniz, doğuda Doğanyurt, Guneyde Şenpazar ve Pınarbaşı, Batıda Bartın ilinin Ulus ve Kurucaşile ilceleri ile cevrilidir.

İlcenin İl’e uzaklığı Şenpazar uzeri 131 km. Doğanyurt -İnebolu uzeri ise 180 km.dir.

İlcemiz genelde dağlık ve engebeli bir coğrafi yapıya sahiptir. İlcenin doğusunda İsfendiyar sıradağları uzanır. Yer yer sarp ve gecit vermeyen tepelere rastlamak mumkundur. Gecit vermeyen nehir ve cay yoktur. İlce merkezinde rakım sıfır olup ortalama rakım ise 800–900 m arasıdır. İlcenin %70 ‘i ormanlarla kaplıdır. Başlıca ağac turleri: kayın, koknar, gurgen, meşe, cam ve kestanedir.

İlcedeki başlıca akarsuları: Kapısuyu, Devrekani, Aydos, Guble ve Fakaz caylarıdır



NUFUS:

2000 yılı Genel Nufus sayımına gore ilce merkezi 5.834 koyler 17.327 olmak uzere ilce toplam nufusu 23.161dir. Ekonomik nedenlerden dolayı uzun yıllardan beri ilce genelinde yaşanan goc sonucu, ilce nufusu merkezde ve koylerde surekli azalmaktadır. Bunu Mernis Projesi nufus kayıtları cok acık gostermektedir. Mernis Projesine gore Cide nufusuna kayıtlı insan 102.974 tur. Bu rakamlara gore nufusun %77 si ilce dışında yaşamaktadır. 1990–2000 genel nufus sayımları arasında ilce nufusunda yaklaşık %2 oranında bir artış gorulmuştur.

Koyler genelde ayrı yerleşim biriminden oluşmaktaysa da, ayrı mahalle olarak adlandırılan bu birimlerde yerleşim toplu ve duzenlidir.



İDARİ DURUM:

1868 yılında ilce olan Cide’nin 85 koyu ve bu koylere bağlı 204 mahallesi bulunmaktadır. İlce’ de belediyeye bağlı altı mahalle vardır. İlceye bağlı belde ve kasaba yoktur. İlce‘nin toplam yuzolcumu 683 km2 dir.

Merkezi idarenin geleneksel ilce orgutlenmesi dışında, Adliye, Askerlik Şubesi Başkanlığı, Karayolları 154. Şube Şefliği ve iki adet Banka şubesi bulunmaktadır.



SOSYAL DURUM:

Cide nufusuna kayıtlı insanların buyuk bir bolumu dışarıda, ozellikle İstanbul’da yaşamaktadır. Dışarıda yaşayan insanların ilcede yaşayan akrabalarıyla sosyal ve ekonomik yonden cok sıkı ilişkileri mevcuttur. Son yıllarda ozellikle dışarıdaki yaşlı nufusun mevsimlik de olsa ilcemize dondukleri gozlenmektedir. İlcemiz turizm hareketleri nedeni ile sosyal yonden gelişmiş olup, bayramlarda ve yaz aylarında ilce genelinde buyuk bir hareketlilik ve canlılık yaşanmaktadır. Bu donemlerde ilce nufusunda buyuk bir artış gorulmekte, ilce merkezinde nufus 20–30 bini bulmaktadır.

İlce merkezinde bahceli tek kat veya iki katlı tarihi ahşap ve taş binalarla; modern villa tipi bahceli evler ve cok katlı apartmanlar ic icedir.

Kırsal alanda ise geleneksel ahşap koy evlerinin yerini modern villa tipi evler ve cok katlı modern yapılar almaya başlamıştır. Ekseri sahil kesimindeki koyler olmak uzere koylerin coğu yapılaşma acısından geleneksel Turk koyunun otesinde kucuk bir kasaba goruntusundedir.

İlce genelinde konut sıkıntısı olmayıp, gecekondulaşma yoktur.

İlce ekonomik ve sosyal acıdan İstanbul, Bartın, Zonguldak ve yolun yapılması ile birlikte Kastamonu ile bağlantılıdır.



SAĞLIK:

İlce merkezinde 50 yataklı Devlet hastanesi mevcut olup, hastane tıbbi cihaz olarak gerekli donanıma sahiptir. Uc ambulansı bulanan hastanede hastalar gerektiğinde Bartın ve Kastamonu’ya nakledilebilmektedir. Diyaliz unitesi acılmış olup, vatandaşlarımıza hizmet vermektedir.

Merkez ve İlyasbey, Nanepınarı, Yayla, Toygarlı koylerimizde 5 adet Sağlık Ocağı, Akbayır, Kumluca, Cayustu, Camdibi, Cilekce, Akca, Yenice ve Uğurlu koylerinde 8 adet sağlık evi bulunmaktadır. Cataloluk Sağlık Ocağı ve İshakca Sağlık evi inşaatları halen devam etmektedir. Yayla Sağlık Ocağının, gerekli demirbaş ve tıbbi malzeme, buro malzemesi olmaması ve personelinin bulunmaması nedeniyle kapalı bulunmaktadır.

Sağlık ocaklarımızın hic birisinde yeterli sayıda doktor, hemşire, ebe ve sağlık memuru bulunmamaktadır.



ULAŞIM:

İlce’de 103 Km. karayolu, 529 Km. koy yolu ağı mevcut olup, karayolunun tamamı asfalttır. Koy yollarının ise, 14 Km’si Beton yol, 68 Km’si Asfalt, 344 Km’si Stabilize kaplama, 100 Km’si Tefsiye yapım, 3 Km’si Mutasavver yoldur.

İSTANBUL-CİDE : Gunluk otobus seferleri

ASLAN : Cide telefon 866 10 80

TEKİNER : Cide telefon 866 10 36

CİDELİLER : Cide telefon 866 32 74

BARTIN-CİDE : Gunluk minibus seferi

CİDE TUR : Cide telefonu 866 12 58

PALA : Cide telefonu 866 12 58

KASTAMONU-CİDE: Minibus seferleri

DOĞUŞ : Cide telefon 866 10 36

ŞENPAZAR TUR : Cide telefon 866 10 80

ZONGULDAK-CİDE: Gunluk otobus seferi

KESİNTAŞ : Cide telefon 866 12 58

ANKARA-CİDE : Bartın ya da Kastamonu yoluyla



KULTUR VE TURİZM:

Cide İlcesi kilometrelerce uzanan sahili, kıyıya dimdik inen dağların onunde muhteşem guzellikteki koylar ve her yanı yemyeşil ormanlarıyla Rıfat ILGAZ' a ilham kaynağı olmuştur.

RIFAT ILGAZ, 1911 yılında Cide'de doğdu. Şiir yazmaya ortaokul oğrencilik yıllarında başladı. Cide’ yi cok seven Rıfat ILGAZ “Hababam Sınıfı” adlı eserin yazarıdır.

Yerel kıyafetler ulusal olcekte değerlendirildiğinde ozellikle kadın kıyafetlerinde farklılıklar gozlenmektedir. Bu kadın kıyafetinde en belirgin nokta Rıfat ILGAZ’IN şiirlerine ve romanlarına da konu olan Sarı Yazma’dır. Kadınlar başortusu olarak kullandıkları sarı renkli bu yazma sembol haline gelmiştir. Fabrikasyon uretimin henuz gelişmediği donemlerde Sarı Yazma Cide’nin Başkoy adlı koyunde yaşayan Mehmet GENC tarafından doğal ahşap baskı kalıpları kullanılarak yapılmakta idi. Halen cok az da olsa aynı kişi tarafından uretim yapılmaktadır. Kıyafetin diğer bolumleri ise şoyledir; Uzun bol etekli elbise (goynek), Kırmızı pacalı şalvar (don) ve Belde kuşak şeklindedir.

Cide koylerinde Kahve değirmeni, Karabiber değirmeni, Ceyiz Sandığı, Tahta Kaşık, Sultan Kayığı Maketleri el sanatları dalında sayılabilecek onemli değerlerdir.

Sultan Kayıkları: 30 m. uzunluğunda ve 2,5 m. genişliğinde, tamamen aslına uygundur. En ince ayrıntılar dikkate alınarak ahşaptan yapılmıştır. Kullanılan ahşap ağırlıklı olarak meşe, cam ve kestane olup uzerlerindeki el işciliği gunumuzde sayısı azalmış olan ustalara aittir.

Ceviz Helvası: Yoresel olarak yapılan Ceviz Helvası şu an ilcemizde modern makinelerle uretilip tuketime sunulmaktadır.

Karadeniz’de en fazla sahili olan ilcemizde turizm faaliyetleri desteklenmeli, yore turistik ilce statusune alınmalı ve de turizm alanı ilan edilerek yore turizme acılmalıdır. Cide İlcesi Coğrafi konumu itibariyle turizme cok elverişlidir. 11 km. kesintisiz plajı, Gideros, Aydos, Denizkonak, Uğurlu, Cayyaka, Akbayır ve İlyasbey sahillerinde denize girmeye cok elverişlidir.

Tamamı yeşil %70 ‘i Ormanla kaplı olan ilcede tum bolge piknik icin cok uygundur.

Her yıl Temmuz ayında edebiyatımızın buyuk ustalarından Şair ve yazar Rıfat ILGAZ anısına duzenlenmekte olan“Rıfat ILGAZ Kultur ve Sanat Festivali “ ilcemizin turizmi ve tanıtımı acısından onemli bir faktor olup, daha fazla sivil toplum orgutu ve kamu kurum ve kuruluşunun katkısıyla, bu festivale katılımın artması sağlanmalıdır.



GEZİP GORULECEK YERLER:

İlcemiz Turizm acısından hak ettiğini almış değildir. Gerek Ulaşımın gerekse de tanıtımın sorunlarının aşılamamasından gerekli tanıtım yapılamamıştır. Deniz ve dağ turizminin ic ice olduğu bir yerleşim yeridir. Guble ile Akbayır koyleri arasında bulunan Coban Kalesi Romalılar zamanında yapılmış, Osmanlılar zamanında tamir edilmiştir. Timle Kalesi Bizans donemine aittir. Gazallı Kalesi Koseli koyunde bir burun uzerine kurulmuş olup, Bizans donemine aittir. Okcu kalesi, Cide’nin batısında Okcular koyunde bulunmaktadır. Batıdan doğuya doğru uzanan doğal bir kayanın uzerine kurulmuştur. Kalenin tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Gideros Koyu, Ilgarini Mağarası, Valla Kalyonu gibi doğa harikalarına sahip, 11 km. sahil şeridi ve mavi ve yeşillin dost olduğu bu yerleşim yerinin vizyonunda deniz ve dağ turizmi ile ilgili calışmalar yapılmaktadır.

● KUMSAL Plaj ● KUYLUCA mağara

● GİDEROS doğal koy ● VALLA KANYONU gezi

● GOKCEKALE deniz ● DOĞALAN doğal park

● ILGARİNİ mağara ● CAYIR doğal park

● MAĞARALAR GRUBU ● KOY PAZARLARI kuyu kebabı