Yeni doğanda cilt ve gozaklarının (sklera) sarı bir renk almasıdır. Kan bilirubin duzeylerinin yukselmesi ile oluşur. Yaşlanmış ve bozulmuş kırmızı kan hucreleri tarafından uretilen sarı pigmente bilirubin denir. Biluribin normalde karaciğer tarafından barsak sistemine verilerek atılır. Ancak karaciğer bilirubini yeterli oranda barsağa veremezse kanda birikir ve sarılık oluşur.
YENİDOĞAN SARILIĞININ SEBEPLERİ

1. Fizyolojik (normal) sarılık:

Fizyolojik sarılık vaktinde doğan bebeklerin yaklaşık % 50 sinde, erken doğan bebeklerde ise daha yuksek oranlarda gorulur. İlk 24 saatten sonra, genellikle doğumdan sonraki 2.veya 3. gunde ortaya cıkar. Karaciğerin henuz olgunlaşmaması ve yeterince bilirubin atamamasına bağlı olarak sarılık oluşur. Genellikle ilk bir-iki hafta icinde kendiliğinden kaybolur ve bilirubin duzeyleri zararsızdır.

2.Yetersiz anne sutu alımına bağlı sarılık:

Yetersiz anne sutu alımına bağlı olarak yenidoğanların yaklaşık % 5-10 unda gelişir. Belirtileri fizyolojik sarılığınkine benzer ancak biraz daha şiddetlidir.

3.Anne sutune bağlı sarılık:

Anne sutu alan bebeklerin yaklaşık % 1-2 sinde gorulur. Bazı annelerin sutlerinde urettikleri ozel bir inhibitor madde sebep olmaktadır. Bu madde ( enzim ) bebeğin barsaklarından normalden cok daha fazla bilirubini geri emmesine sebep olur. Bu tip sarılık doğumdan sonraki 4-7. gunde başlar ; 3.-10.haftaya kadar surebilir. Genellikle zararsızdır.

4.Kan grubu uyuşmazlığı: ( Rh veya ABO uyuşmazlığı)
Rh negatif (-) bir kadının bebeği Rh pozitifse (+) gebelik esnasında bebeğe ait eritrositlerin plasentayı aşarak anne kanında bağışıklık cevabına yol acması ile oluşur. Bu bağışıklık cevabı ancak Rh pozitif bir bebeğin doğumundan veya yapılan duşukten sonra ortaya cıkar. Bağışıklık cevabının şiddeti bundan sonra yapılacak her doğumla birlikte giderek artar.

ABO uyuşmazlığında ise hemen her zaman anenin kan grubu O, bebeğin kan grubu ise A veya B dir. ( Anti A duyarlılığı daha sık, Anti B duyarlılığı daha ağır seyirlidir.)

Kan grubu uyuşmazlığında annenin kanında oluşan antikorlar bebeğin kanını yabancı madde olarak algılar ve eritrositlerini parcalar. Eritrositlerin parcalanması ile bol miktarda bilirubin oluşur ve bu da sarılığa sebep olur. Sarılık fizyolojik sarılıktan farklı olarak ilk 24 saatte başlar. Cok ağır tablolara sebep olabilir. Ancak ilk yapılan doğum veya duşukten sonraki 72 saat icinde RhoGam enjeksiyonunun yapılması daha sonra doğurulacak bebeklerin yaşamını tehlikeye atacak antikorların oluşmasını engelleyebilmektedir.

TEDAVİ

1.Fizyolojik sarılıkta tedavi:

Eğer bebeğinizi biberonla besliyorsanız her 2-3 saatte bir beslemeyi deneyin.

2.Yetersiz anne sutune bağlı sarılıkta tedavi:

Asıl tedavi anne sutu miktarını arttırmak olmalıdır. Bebek daha sık emzirilmelidir.( Her saat gibi ) Boylece mide barsak sisteminin hareketliliği arttırılır ve bilirubinin gaita yolu ile vucuttan daha cabuk atılması sağlanır.

Uyuyan bebeğin de 4 saatlik aralarla uyandırılıp beslenmesi faydalı olacaktır. Sık sık kilo alımı kontrol edilmelidir. Anne sutunun yetmediği durumlarda bir miktar formul mama verilebilir ancak şekerli suyun faydası yoktur.
3.Anne sutune bağlı sarılıkta tedavi:
2-3 gun icin anne sutunu keserek formul mama ile beslemek yararlı olabilir. Ancak bu sure icerisinde anne sutunun azalmasını engellemek icin annenin goğsu sağılmalıdır. Hicbirzaman icin sarılığı engellemek icin anne sutu tam olarak kesilmez. 2-3 gun sonra tekrar anne sutune başlanır. Şekerli suyun formul mamadan daha fazla bilirubin uzaklaştırıcı etkisi olduğu kanıtlanmamıştır.

4.Ağır sarılıklarda tedavi: ( Kan uyuşmazlıklarında tedavi)

Kandaki bilirubin seviyesinin 20 mg/dl nin uzerine cıkması sağırlık beyin felci ( cerebral palsy) veya beyin harabiyetine neden olabilir. Bu kadar yuksek seviyeler genellikle kan grubu uyuşmazlıklarında gorulur.

Bu komplikasyonlar fototerapi uygulanarak onlenebilir. Mavi ışık deride biriken bilirubini parcalar ve bilirubin duzeylerini duşurur.

Bazı nadir durumlarda ise kan değişimine gitmek gerekebilir. Bebeğin kanı taze kan ile değiştirilir. Ancak fizyolojik sarılıklar bu kadar ağır duruma donuşmezler.



Yeni doğan bebeğinizi sık sık kontrol edin

Bebeğinizi doğumundan itibaren sarılık acısından sık sık kontrol edin. Unutmayın sarılığın ilk 24 saatte gorulup gorulmediği ayırıcı tanı acısından cok onemlidir.
Bebeğinizi tamamen soyun ve gun ışığında bir pencere kenarında cıplak gozle kontrol edin.


Bunlardan birini gorurseniz acilen doktorunuzu arayınız.


*Bebeğinizde susuzluk (dehidratasyon) belirtilerinden herhangibirini gorduyseniz.
*Sarılık ilk 24 saatte ortaya cıktı ise.

* Bebeğinizin ateşi 38 dereceyi aştı ise.

*Bebeğiniz hasta ve halsiz gorunuyor ise

Bunları gorurseniz bebeğinizi doktora muayene ettiriniz.


*Bebeğiniz koyu sarı veya portakal renginde gorunuyorsa
*Bebeğiniz yeterince sut almıyor ve kilo alımı yetersiz ise

*Bebeğinizin kaka yapışında azalma oldu, barsak hareketleri yavaşladı ise

* Her gecen gun bezini daha az miktarlarda ıslatıyorsa.

* Sarılık suresi 14 gunu aştı ise

*Aklınıza takılan bir başka sorun varsa