» Yurt İci;

Başvurular, kişilerin ikamet ettikleri yerdeki İl Sosyal Hizmetler Mudurluğu'ne şahsen ve eşler birlikte olmak uzere yapılmaktadır.

Başvuruyu takiben;

» Sosyal Hizmet Uzmanı gerekli araştırmayı yaparak, dosyayı hazırlar.

» Uygun bulunan dosyalar, başvuru tarihi esas alınarak sıraya yerleştirilir.

» Her yıl ocak ayını takip eden gunlerde ailenin bulunduğu sıra ile muhtemel sırada bekleme suresi hakkında yazılı olarak bilgi verilir. Cocuk yuvası bulunmayan illerde ve yurt dışında ikamet eden ailelerin dosyaları cocuk yuvası bulunan illerde yine başvuru tarihi ile sıraya alınmaktadır. Bu nedenle ailelere bildirilen sıra numarasında yıl icinde değişiklik olabilecektir.

Her hangi bir İl'de evlat edinme sırasına alınan ailelerin bulundukları sıra veya sırada bekleme sureleri hakkındaki soruları icin ilgili İl Sosyal Hizmetler Mudurluğune başvurmaları gerekmektedir.

Benzer şekilde cocuk yuvası bulunmayan illerdeki cocuklar da aile yanına yerleştirilmek uzere uygun illere bildirilmektedir. İl dışındaki cocuğu gormek uzere gidebileceğine dair dilekcesi bulunan evlat edinme sırasındaki aileler durumdan haberdar edilmektedir.

» Sırası gelen aileye cocuk yerleştirilir.

Sırası gelen aileye kendi istedikleri ozelliklerde once bir cocuk gosterilir. Bu cocuğu gorme sırasında benimseyememe ya da olumlu iletişim kurulamadığı belirlenirse aile yanına yerleştirilmez. Eğer yasal olarak durumu evlat edindirilmeye uygun başka bir cocuk varsa, bu cocuk da aileye tek olarak gosterilir ya da aile ikinci bir cocuğu gormek uzere sırada bekler. Evlat edinme ailelerine birden fazla cocuk gosterilme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ayrıca ailenin cocuğu istememesi ile ilgili konuda sosyal hizmet uzmanı tarafından değerlendirilir. Tum cocukların bulunduğu ortamı, ailenin secim yapmak uzere ziyaret etmesi isteğine olumlu yanıt verilemez. Cocukların ruh sağlığı acısından bu konuya ozen gosterilmektedir.

» Bu surecte, aile ve cocuk sosyal hizmet uzmanınca belirli aralıklarla izlenir ve ucer aylık periyotlarla raporları hazırlanır.

» Mahkemede dava acılarak evlat edinme işlemi tamamlanır.

» Mahkeme kararı ile birlikte evlat edinen kişi, cocuğun onceki nufusunu kapattırıp, kendi nufus hanesine kaydettirir.

» Yurt Dışı;

Yurt dışında ikamet eden Turkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile bir yıldan fazla sure icin Turkiye'de ikamet izni almış yabancı uyruklular evlat edinme başvurularını doğrudan Genel Mudurluğumuze yapmaktadır. Ancak, Lahey Sozleşmesi gereği, yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarının da Kurumumuza başvurduklarını yaşadıkları ulkedeki yetkili birime bildirmeleri gerekmektedir.

Yurt dışında ikamet eden yabancı uyruklular ise bulundukları ulkenin evlat edinme ile ilgili merkezi otoritelerine yapmaktadırlar.

Cocuk Hakları Sozleşmesi (21/b) maddesi gereği; "Cocuğun kendi ulkesinde elverişli bicimde bakılması mumkun olmadığı veya evlat edinecek aile bulunmadığı takdirde ulkeler arası evlat edinmenin cocuk bakımından uygun bir cozum olduğu" kabul edilmektedir.

Lahey Sozleşmesi de aynı kapsamda uygulamayı gerektirmektedir.

Turkiye'de evlat edinme başvurularının cok olması ve uzun sureler sırada beklenmesi nedenleriyle, 1.9.2004 tarihinden itibaren yapılan başvurularda, Yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşları da dahil olmak uzere, yabancı ulke vatandaşlarının yanına Sozleşme'de belirtilen koşulları taşıyan yani; Turkiye'de evlat edindirilemeyen cocuklar yerleştirilmektedir.

Aile yanına yerleştirilmeyen cocukların,

» Ceşitli doğum kusurları (tavşan dudak, yarık damak v.b.)

» Surekli tedaviyi gerektiren sağlık sorunları(kalp, bobrek rahatsızlığı v.b.)

» Ceşitli ozurleri (fiziksel, zihinsel v.b.) bulunmaktadır.

Her cocuğun sahip olduğu ozellik aynı olmamakta, daha hafif ya da ağır durumlar bulunmaktadır.

» Yaşının buyuk olması ve kardeşinin bulunması nedeniyle evlat edindirilemeyen cocuklar da bu grupta yer almaktadır. Ancak, 3 yaşından buyuk cocukları evlat edinecek ailelerde, eşlerden birinin Turkce bilmesi şartı aranmaktadır. Bunun yanı sıra, okul donemi başlamış cocukların, hem aile yaşantısına, hem anne-baba adaylarına, hem de sosyal cevre ve yeni bir dile uyum sağlamaları konusundaki guclukler nedeniyle, surecin olumsuz sonuclanması halinde, cocukların kendileri hakkındaki duşuncelerini olumsuzlamamaları icin, başka bir ulkeye gonderilmeleri konusu ayrıntılı olarak incelenmekte ve her durumda onaylanmamaktadır.

Yabancı ulke vatandaşı olup Turkce bilmeyen kişiler yaşlarının da uygun olması halinde yalnızca 0-3 yaş grubundan evlat edinebilmektedir.

Evlat edinme işlemleriyle ilgili diğer Avrupa ulkeleri ve Amerika'daki uygulamalara baktığımızda;

» Evlat edinme hizmetinden yararlanacak kişi ve aileler icin ciddi standartların belirlendiği gorulmektedir.

» Aileler ebeveynlik eğitimlerine alınmakta, okumaları icin kitaplar ve dokumanlar onerilmekte, bunlar uzerinde konuşulmaktadır.

» Oluşan kanaat bağlamında, genellikle 2 yıl sureyle gecerli olan izin verilmektedir.

» Sure bitiminde halen cocuk yerleştirilmemiş ise dosya en başından tekrar hazırlanmaktadır ya da iptal edilmektedir.

Ailelerin evlat edinme işlemleri icin, bu ulkelerde de onemli sayılabilecek duzeyde ucret odedikleri dikkate alındığında, Ulkemizdeki evlat edinme işlemleri daha kolay gorunmekte ve cazip hale gelmektedir.

Lahey Sozleşmesi'ne uygun olarak, ulkemizde evlat edindirilemeyen cocukları evlat edinmeyi kabul ederek, Kurumumuza başvuran aileler cocukta istedikleri ozellikleri ayrıntılı olarak bildirmelidir. Kuruluşlarımızda ailenin bildirdiği ozelliklere uygun, evlat edindirilmek uzere bekleyen cocuk bulunması halinde, cocuğa ilişkin bilgi verilerek, ailenin kararını kesinleştirmesi ardından bulunduğu ulkede dosyalarının hazırlanması mumkun olabilecektir. Bu aşamadan sonraki işlemler yurt icindeki işlemlerle paralel gitmektedir.

Turk Medeni Kanunu'nun 305. Maddesi, evlat edinme mahkemesi oncesinde cocuğun evlat edinecek aile tarafından 1 yıl sure ile bakılıp- eğitilmesi koşulunu getirmiştir. Bu bağlamda, yurt dışı yerleştirmelerde aileye ve eş zamanlı olarak yaşadığı ulkenin yetkili birimine cocuk hakkında bilgilerin gonderilmesi, ailenin yaşadığı ulkeden onay alarak Turkiye'ye gelmesi gerekmektedir. Bu surec, cocukların uzun sureler Kurum bakımında kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca, Fransa ve Amerika, bir yıllık gecici bakım sureci icin evlat edinilecek cocuğa kısa sureli gecici vize vermeyi kabul etmemektedir. Dolayısıyla bu ulkelerde yaşayan kişilerin, 1 yıllık gecici bakım surecini Turkiye'de gecirmeyi aile olarak kabul etmeleri gundeme gelmektedir. Eşlerden birinin cocukla birlikte ulkemizde kalması, ana-baba-cocuk ilişkisinin kurulması ve eşler arasındaki iletişim acısından olumsuz etkiler yaptığından kabul edilememekte her iki eşin de Turkiye'de kalması gerekmektedir.

Kurumumuza yapılan başvurular genelde ulkemizden cocuk almak konusundadır.Yurt dışından cocuk evlat edinmek isteyen kişi/eşler genelde belirledikleri bir cocuk hakkında işlem surdururken kurumumuza başvurmaktadırlar.Bu başvuruyu da cocuğun bulunduğu ulkenin evlat edinme konusundaki yetkili kurumu resmi olarak yapmaktadır. Yurt dışında (afet bolgesinden) belirlenmiş bir cocuk yok ise, Kurumumuza başvurulmaktadır. Uluslar arası evlat edinmelerde, cocuk evlat edinilmek istenen ulkeden, talepte bulunan kişi/eşlerin yanına yerleştirilebilecek ozelliklerde uygun cocuk olup-olmadığının araştırılması gerekmektedir.Kurumumuz Lahey sozleşmesi kapsamındaki ulkeler ile yetkilendirilmiş merkezi makamlar aracılığıyla işlem surdurmektedir. Diğer ulkelerle ise ISS kanalı ile iletişim kurulmaktadır.Ancak bahsedilen kurumların bulunmadığı ulkelerde, evlat edinme talebindeki kişi/eşlerin o ulkenin yetkili kurumu hakkındaki iletişim bilgilerini Kurumumuza bildirmesi işlemleri hızlandırmaktadır.

Evlat edinme dosyasıyla ilgili olarak yalnızca evlat edinecek aileye bilgi verilecek olup, ilgili aile dışındaki hic kimseye yazılı ya da sozlu bilgi verilmeyecektir.

SHCEK