Elma cekirdeğiydi şimdi doğdu… Peki Yeni doğmuş bebeğimizin bakımı icin yapmamız gerekenleri biliyormuyuz ? İşte cevapları


1.Yeni doğanın doğar doğmaz emmeye başlaması oneriliyor. İlk 24-48 saatte anne sutunun cok az ve yetersiz olması halinde, bebekte hipoglisemi ve başka sorunlar olur mu? Olursa bunu onlemek icin ne yapmalıdır?

Miadında yeni doğanların, annenin sutu ilk 48-72 saatte yetersiz bile olsa vucut depoları yeterli olduğundan şekerli su, mama gibi bir desteğe gereksinimleri yoktur. Ama premature, intrauterin gelişme geriliği olan bebekler hipoglisemi ve diğer sorunlara daha eğilimlidirler. Boyle bebeklerin kan şekeri izlemi yapılmalı; yapılamıyorsa anne sutu miktarı artana kadar birkac gun aralıklı ağızdan % 10 dekstroz ya da uygun formul mamalar verilmelidir.

2. Yeni doğanın gobek bakımı nasıl yapılmalıdır?

Yenidoğanın gobek bakımı icin alkol, betadine, battikon gibi solusyonlar kullanılabilir. Hicbir şey surulmemesini onerenler de vardır.

3. İlk banyo icin onerilen zaman ve sıklığı ne olmalıdır?

Doğumdan hemen sonra bebeklerin yıkanmaması onerilmektedir. Yalnızca annede HIV pozitifliği, genital herpes, hepatitis B antijeni pozitifliği varsa bebek doğumdan hemen sonra yıkanmalıdır. İlk banyo icin gobeğin duşup duşmemesi engel değildir. Bebek annesiyle hasta- neden eve gittiğinde ilk banyosu yaptırılmalıdır. Uygun koşullar varsa bebek her gun, yoksa gunaşırı yıkanabilir.

4. Tum bebekler icin ek vitamine gereksinim var mıdır? (Yaz bebeği olsa da) Varsa ne kadar sure devam edilmelidir?

Anne sutu alan her bebeğe bir yaşını doldurana kadar yalnızca D vitamini verilmelidir. Yaz bebeği olması bunu etkilemez.

5. ilk 4 ay, su da dahil, anne sutu alan bebeklerde, ek gıda onerilmiyor. Bunu bozan sıradışı durumlar nelerdir?

Annenin sute gecen, bebeğe zarar verebilecek ilac kullanması, ağır hastalığının olması dışında anne sutune ek olarak ilk 4 ayda mama verilmesi gereksizdir. izlemlerde kilo alımı yetersizse ek mama duşunulebilir.

6. Yenidoğanda kabızlık neye bağlı olur? Tedavide izlenecek yol ne olmalıdır?

Yeni doğanda kabızlık seyrek gorulur. Kabızlığın tanı- mı onemlidir. Haftada iki defadan daha seyrek ve sert kıvamlı kaka yapmak kabızlık kabul edilmelidir. Anne sutu alan bebeklerde 6. haftadan itibaren gunluk kaka yapma sayısı azalabilir. Tek başına bu yakınma kabızlık değildir. Yalnızca anne sutu alan bebek gercekten kabız ise en sık neden anal fissurdur.



Mama değişikliği ya da tek başına ticari mama ile beslenme kabızlığa neden olmaktadır. Karın şişliği, kusma, beslenme bozukluğu, aralarda ishal donemleri olmadıkca megakolon gibi hastalıklar duşunulmemelidir. Zeytinyağı verilmesi, anal bolgenin nazikce uyarılması gecici cozumlerdir. Zeytinyağının aspirasyon riski, anal bolgenin uyarılmasının da travmatik olabileceği unutulmamalıdır.

Anal fissur varsa sıcak oturma banyosu, anal bolgeye anestetik (anestol) pomatlar ve cok sert kaka yapıyorsa laktuloz iceren şuruplar (duphalac) verilebilir.

7. Anne sutu icin “yetersiz” tanısı koymada kesin olcutler nelerdir? Gercekten yetersiz ise beslenme nasıl olmalıdır?

Anne sutunun yetersizliğine vucut ağırlığı izlemleriyle karar verilmelidir. Gunluk 20-30 gr/kg artış sağlanamıyorsa, grafikte duşuş goruluyorsa ek besin başlanabilir. Ekonomik durumları uygun ailelerde ilk 4 ay icin ticari mamalar uygundur. Evde anlık hazırlanan meyve suları (elma, uzum, şeftali, mandalina, portakal gibi) ve yoğurt ilk 4 ayda uygun ek besinlerdir. inek sutu cok zorda kalmadıkca onerilmemelidir.

8. Emzik ve biberon kullanımı neden onerilmemektedir?

Emzik kullanımının anne sutunu erken bırakmaya neden olduğu yonunde yayınlar olmakla birlikte, emziğin bebekte endorfin benzeri endojen maddelerin salınımına neden olarak bebeğin uykuya dalmasını hızlandırdığı, huzursuzluğunu azalttığından da soz edilmektedir. Premature ya da gelişme geriliği olan, uyuklama, kısa sure emme gibi sorunları olan bebeklerde de emzirme oncesi 10 dakika emzikle uyanıklığın ve emme alışkanlığının sağlanması da onerilmektedir. Anne sutu ile birlikte biberon verilmesinin anne sutunden erken ayrılmaya neden olduğu duşunulmektedir. Verilecek ek besinler biberonla değil de kaşıkla verilmelidir.

9. Meme bakımı nasıl yapılmalıdır, onemi nedir?

Annenin meme bakımı icin gunluk vucut temizliği, duş, banyo yeterli bulunmaktadır. Her emzirmeden once temizlik şart değildir. Memede kalan anne sutunun orada antimikrobial etkinlik gosterdiğinden de bahsedilmektedir. Eğer catlak, irritasyon gibi bir meme başı sorunu varsa uygun pomatlar kullanılmalı, ama emzirme oncesi silmeyi unutmamalıdır.

10. Calışan anneler anne sutune nasıl devam ede- bilir, sağılan sut sağlıklı olarak nasıl saklanmalıdır?

Calışan anneler en az 4 aylarını doldurana kadar tek başına anne sutu vermeye ozendirilmelidirler. Yarım gun calışan annelerde daha kolay olmakla birlikte, tam gun calışan anneler de sutlerini sağıp bırakabilirler. Anne sutunun 3-4 gun sureyle buzdolabında, 6-12 saat oda sıcaklığında etkisini kaybetmeden, bozulmadan korunabileceği bilinmelidir.

Hazırlayan: Dr. Canan Turkyılmaz
Gazi Univ. Tıp Fakultesi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

TR.NET SAGLIK