LUTEAL YETMEZLİĞİ... Normalde her adet doneminde beyin ve yumurtalıklardan salgılanan hormonların etkisi ile endometrium adı verilen rahim ic zarında da değişiklikler olur.

Adet siklusunun ilk yarısında yani yumurtlamadan once endometrium giderek kalınlaşırken yumurtlama olduktan sonra artık daha fazla kalınlaşmaz ancak olgunlaşır. Bu ikinci doneme siklusun luteal fazı adı verilir.

Luteal faz defekti ya da luteal faz yetmezliği ise siklus gunu ile karşılaştırıldığında endometriumun 2 gun ya da daha fazla geride olması anlaşılır.

Normal kadınlarda değişik zamanlarda %30 oranında saptanır. Eğer iki adet donemi arka arkaya saptanır ise infertilite nedeni olabileceği kabul edilir. İnfertilite nedeni ile tedavi olan kadınların %3-4'unde sorun luteal faz defektidir.Tekrarlayan duşuklerde bu oran biraz daha yuksektir.

Luteal faz yumurtlamadan sonra yumurtalıklardan salgılanan progesteron hormonunun etkisi altındadır. Progesteron yetersizliğinin luteal faz defektine neden olabileceği duşunulmektedir. Yuksek prolaktin duzeyleri de LFD'ne neden olabilir. Ayrıca ovulasyon induksiyonu icin klomifen alan kadınlar da risk altındadır.

Tanı
Luteal faz defektinin bir hastalık olup olmadığı tartışmalıdır.Bazıları durumun normalin bir varyasyonu olduğu, her kadında zaman zaman gorulebileceğini kabul etmektedirler.

LFD'de tanı kanda siklusun 21. gununde progesteron duzeylerinin tespiti ile konsa da altın standart endometrium biopsisidir.Cunku progesteron endometriumun yapısından cok yumurtlamanın olup olmadığı hakkında fikir verir.

Adet siklusunun 21. gununde progesteronun 6.5 ng/ml'den yuksek olması ovulasyon olduğunu duşundurur. Değerin tek bir sefer 6.5 ng/ml altında olması ovulasyon olmadığı anlamına gelmez.

21. gun progesteron duşuk bulunur ise 2 gun daha arka arkaya bakılır. 3 gunun ortalaması 10 ve ustunde olur ise ovulasyon olduğuna karar verilir.

Biopside ise yapılan kucuk bir kurtaj ile gunleme (endometrial dating) yapılır. Burada endometriumun olması gerekenden 2 gun ya da daha fazla geride olması tanı icin gereklidir. 2 defa arka arkaya sikluslarda bu bulguya rastlanır ise tanı konmuş olur.

Tedavi
LFD tedavisi tıbbidir. Ancak bu durum saptandığında tedavi gerektirip gerektirmediği konusunda fikir birliği yoktur. Tedavi planlanacak ise ilk tercih edilen yontem ovulasyon induksiyonunda kullanılan ilaclardır.Bu tedavinin tek onemli riski coğul gebelik oranlarının yuksek olmasıdır.Ovulasyon ceşitli yontemler ile saptandıktan sonra progesteron iceren ilaclar kullanılır.