yeni doğan bebeklerde sarılık derecesi
Yenidoğan Sarılığı

Sarılık, zamanında doğan bebeklerin yuzde 60’ında, erken doğan bebeklerin ise yuzde 80’inde yaşamın 2-3. gunleri başlayıp bir hafta sureyle gorulebiliyor. Yenidoğan sarılığı nedir?
Yenidoğan sarılığının nedeni, kan ve dokularda aşırı miktarlarda bilirubin maddesinin birikmesidir. Bilirubin, başlıca alyuvar hucrelerinin parcalanmasıyla ortaya cıkan “HEM” isimli maddenin metabolizması sonucu oluşur. Bilirubin doğumdan once plasenta aracılığıyla, doğumdan sonra ise bebek tarafından vucuttan atılır.
Nasıl ortaya cıkar?
Sarılık, bilirubinin aşırı miktarda yapımı, vucuttaki metabolizması veya vucuttan atılımındaki aşamalar sonucu oluşan bozukluktan kaynaklanır. Sarılığın gozle gorulur hale gelmesi icin, kanda belirli bir seviyenin ustune cıkması gerekmektedir. Sadece yuzde gorulen sarılık onemli olmayabilir ama vucutta da goruluyorsa mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Sarılık, bebeğin yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Hayatın birinci gunu başlayan sarılık cok onemlidir ve bu genellikle kan uyuşmazlığının belirtisidir. Anne Rh(-), bebek Rh(+) kan grubundaysa bu “Rh uyuşmazlığı", anne 0 grubu, bebek A, B veya AB grubuysa bu uyuşmazlığa da "ABO uyuşmazlığı", denir.
Rh uyuşmazlığına bağlı sarılık genellikle ilk cocukta sorun olmaz. Doğumdan hemen sonra annede oluşan antikorları bloke etmek icin, Rhogam kullanılır. ABO uyuşmazlığı, Rh uyuşmazlığına gore daha hafif seyreder ve ilk bebekte sarılık gorulebilir. Gebe annelerin kan gruplarına bakılarak, Rh(-) ve 0 grubu annelerin bilinmesi, bebeklerin kan uyuşmazlığı yonunden izlenmesi gerekmektedir.
Fizyolojik sarılık yaşamın ucuncu gununde başlar. Bir hafta icinde kalıcı bir etki bırakmadan bilirubin değeri normale doner. Anne sutu ile beslenen bebeklerde, mama ile beslenenlere gore daha yuksek oranda sarılık gorulmektedir. Ancak “anne sutu sarılığı” tanısının konması icin, sarılığa yol acan diğer patolojik nedenlerin elenmesi gerekir.
Normal yenidoğanda sarılığın iki haftadan uzun surmesi, uzamış sarılık olarak tanımlanır ve bunun araştırılması gerekir. Nedenlerin en onemlilerinden biri, tiroid bezinin az calışması veya yokluğu olarak bilinen hipotiroididir. Uzamış sarılıklarda hipotiroidi mutlaka araştırılmalıdır. Tanı ve tedavi gecikirse bebekte zihinsel gelişim geriliği ortaya cıkar.
Tedavisi
Sarılık gorulen bebeklerde kan tahlili yapılır ve fototerapi veya gerekirse kan değişimi uygulanır. Sarılık cok yukselir ve tedavi edilmezse, bebeğin beyin hucreleri duzelmeyecek şekilde etkilenebilir. Beyin hucreleri, bir kez sarılığa bağlı zarar gorduyse bu durumu duzeltmek icin yapılabilecek hicbir tedavi yontemi yoktur.
Bebek sarardığında mutlaka doktor tarafından izlenmeli, gerekiyorsa tedavi hemen uygulanmalıdır. Ayrıca sarılığın derecesi ne olursa olsun 15 gunu gecen sarılıklar, doktor tarafından değerlendirilmelidir.