Kardeş kıskanclığı, kardeşi veya kendinden buyuk ağabey veya ablaları olan kişiler icin ne kadar tanıdık bir duygu değil mi? Hele bir de oncesinde ilk cocuk siz iseniz ve ardınızdan size bir kardeş geldiyse boyle bir duygunun icerisine girmemek imkansız olur. Neden mi? İlk cocuksunuzdur, anne ve babanız ilk defa sizinle birlikte ebeveynliği tatmaya başlar. Ailenizin akrabalarınızın tum yatırımı, ilgi ve sevgileri sizin uzerinize odaklanmıştır. Deyim yerindeyse hoppidi hoppidi kucaktan kucağa dolanırsınız, istekleriniz kolay kolay geri cevrilmez, evde bir kral veya kralice koltuğuna sahipsinizdir. Sorun nerede mi cıkar? İşte gun gelir bu kral veya kralice koltuğuna bir ortak cıkar ve koltuğunuzun sallandığını hissedersiniz, o zaman aile ici dengeler yeni duruma adapte edilmek zorunda kalır. Bu noktadan baktığımızda kardeş kıskanclığı aileler tarafından sıklıkla sıkıntı cekilen bir durum olarak dile getirildiğini gormekteyiz.

Kardeş kıskanclığından bahis acıldığında aslında insanlık tarihinin en eski hikayelerinden biri olan Habil ile Kabil’in hikayesine kadar gidebiliriz. Dini anlatılarda bazı farklı versiyonları bulunsa da temelde bir kardeş kıskanclığı cekirdeği gormekteyiz. Bu anlamda kıskanclık duygusu insanlık tarihi kadar eski ve en doğal olabilecek duygulardan biridir ve bu cercevede kardeş kıskanclığı o kadar tanıdıktır ki ilk soylediğimiz andan itibaren coğu kişinin yaşadığı bircok olay gozunun onunde canlanabilir. Bu duygudurum kimi zaman anne-babayı paylaşamama kimi zaman bir oyuncağı paylaşamama şeklinde kendini gosterebilir ama en temel anlamda bir paylaşamama ve bir kaybetme korkusu bulunmaktadır.Her turlu psikolojik destek icin moodist hastanesi olarak daima yanınızdayız. Ayrıntılı bilgi icin moodistin web sitesini ziyaret ediniz. Ayrıca her ne kadar bu duygu birilerini veya bir nesneyi paylaşamama ekseninde tanımlansa da sevginin olduğu her yerde bir miktar kıskanclık da kendini hissettirir. Ancak bu duygunun yaşam kalitesini bozan bir duzeye geldiğinde normal bir duygu olmaktan cıktığını unutmamak gerekir.

Peki bu surecte ebeveynler olarak nelere dikkat etmek gerekir? Oncelikle bircok ebeveyn cocuk sahibi iken “acaba cocuğumun ne zaman bir kardeşi olması uygun olur?” gibi sorularla kendini meşgul edebilir. Bu surecte soyleyebileceğimiz şey şudur ki aralarında yaş farkı ne olursa olsun burada ebeveyn olarak anne babanın kendini hazır hissetmesi onemli bir faktordur. Kendini bu surece hazırlayan ebeveynler bu kardeş kıskanclığı problematiğini de cok iyi yonetebilir konuma gelebilir. Ayrıca hamilelik surecinin sorunsuz olduğu goz onunde tutularak bu surecte sizin kendinizi yeni doğacak olan cocuğa hazırladığınız kadar diğer cocuğunuzu da yaşına uygun olarak bu duruma hazırlamalısınız. Ona durumu uygun bir şekilde anlatmalı ve duygularını paylaşmalısınız. Ayrıca her ne kadar bu dile getirilen hazırlık surecinden gecilse de kardeşi eve geldiğinde buyuk cocuk icin durum daha farklı bir hale burunebilir, bu duruma dair dikkatli ve hazırlıklı olmakta fayda vardır.

Yeni kardeşin dunyaya gelmesi ile birlikte coğunlukla ebeveynlerin buyuk cocuğa daha az zaman ayırdıkları gozlenebilmektedir. Ebeveynlerin bu surecte yeni bebeğin gelmesi sonucunda birtakım zorluklar hissetmesi ile buyuk cocuğu kreşe vb. yerlere verme gibi değişikliklere gidebilmektedir. Bu durum istenmeden buyuk cocuğun kardeşine karşı kızgınlık, kırgınlık duygularını pekiştirebilir, değersizlik hissi oluşturabilir. Bunun sonucunda ofke kucuk kardeşe veya anne babaya karşı ceşitli şekillerde kendini gosterebilir. Bu surecte kucuk cocuğun ilgi ve bakımında buyuk cocuğu da dahil etmek, her iki cocuk icin ayrı ayrı zaman dilimleri oluşturabilmek sureci daha az hasarsız atlatmaya yardımcı olabilir.

Tum bunlar ekseninde kardeş kıskanclığı duygusu sonucunda bir catışma durumuyla karşılaşıldığında problem kargaşa icerisinde ofke ile değil sakinlikle yaklaşılarak cozume gidilmelidir. Boyle durumlarda bircok ebeveyn ise fedakarlığı buyuk cocuktan bekleyerek hataya duşebilmektedir. Bu durumda cok tanıdık bir ifade olarak kulağımıza “kardeşimin bekcisi miyim ben?” nidalarını gelebilir. Bu ifade coğunlukla azarlanan abla ve ağabeylerden duyulan bir sozdur. Bu nedenle catışma veya probleme karşı sakin adımlarla yaklaşmalı ve kardeşlerin birbirleri icin rol model olduğu unutulmayarak her iki cocuğa karşı da adaletli bir tutum icinde bulunulmalıdır.

Psikolog Sureyya Kitapcıoğlu