Endometriozis Hastalığı nedir
Endometriozis Hastalığı tedavisi
Merhaba Sevgili Melek'ler, bu yazımızda bebek sahibi olmak isteyipte olamayanları yakından ilgilendirecek bir konuya değiniyor ve kısırlık sorunu da iceren Endometriozis Hastalığı hakkında merak edilenleri sizlerle paylaşıyoruz.
Kısırlığa Yol Acan Ciddi Bir Problem: Endometriozis Hastalığı
Kadınlarda yaygın olarak gorulen Endometriozis hastalığı hakkında bilgiler..
Endometriozis nedir?
Rahim icindeki endometrium denilen dokunun, batın icinde başka dokulara yerleşmesine Endometriozis denir.
Endometriozisin kesin nedeni halen bilinmemektedir. Bu konuda en yaygın kabul goren teori, adet kanamaları sırasında rahim icindeki dokuların kadının tuplerinden gecerek karın boşluğuna yerleşmesi ve burada gelişimini surdurmesidir. Bağışıklık sisteminin de buna izin verecek şekilde normalden farklılık gosterdiği duşunulmektedir.
Endometriozis hastalığı kadınların yaklaşık yuzde 10'unu etkileyen yani aslında oldukca yaygın bir sağlık sorunudur. Bu doku karın icindeki organlarda (yumurtalık, rahim kanalı, karın ic zarı, bağırsaklar, idrar kesesi) bulunabildiği gibi karın dışında (vagina, gobek) da bulunabilir.
Rahim ic zarında meydana gelen kanama ile beraber bu endometriozis odaklarının bulunduğu bolgelerde de kanamaya ve bazı şikayetlere neden olur.
Rahim dışında biriken dokular şiddetli adet sancısı, ileri donemlerde surekli kasık ağrısı ve ozellikle de kısırlık (infertilite) gibi bazı problemlere neden olabilir.
Endometrioziste kalıtsal yatkınlığın onemli bir faktor olduğu duşunulduğunden, annede ya da başka bir akrabada endometriozis olması o kişide endometriozis gorulme olasılığını artıracaktır.
Kadının yumurtalıklarında endometriozis oluşması durumunda bazen kistler (cikolata kistleri) oluşabilir ve bunlar eğer cok buyurlerse ciddi problemlere yol acabilirler. Cikolata kistleri her zaman olmamakla birlikte ultrasonografi ile gorulebilir. Kesin tanı ise yalnızca laparoskopi işlemi ya da acık ameliyatla konulabilir.
Endometriozis bazen bir kadında hicbir belirti gostermemesine ya da sorun yaratmamasına karşın, kimi zaman da ciddi ve değişik şikayetlere sebep olabilir.Endometriozis hastalığının belirtileri nelerdir?
Endometriozisin belirtileri şunlardır:
Ağrılı adet Ağrılı cinsel ilişki Adet oncesinde karın ağrısı Sırt ağrısı Buyuk tuvalette ağrı olması. Bu belirtilerin tumunun başka nedenleri olabilir. Hastalığın başka belirtileri gorulmemesine karşın, hamile kalmakta gucluk ceken bazı kadınlarda endometriozis hastalığına sıkca rastlanmaktadır.Endometriozis doğurganlığı nasıl etkiler ve kısırlığa yol acar mı?
Hamile kalamayan kadınlarda nedenlerden biride endometriozis hastalığı olabilir. Bu kadınların bir kısmında endometriozisin neden olduğu yara dokusu kadının tuplerinde tıkanıklığa yol acmaktadır. Ancak, coğu kadında endometriozisin doğurganlığı etkileme nedenleri henuz net olarak bilinmemektedir.
Yumurtalıklar icinde oluşmaktadır ve yumurtlama fonksiyonunu bozmaktadır. Spermleri olduren doğal toksinler uretmektedir. Embriyonun rahim icersine tutunmasını engellemektedir. Embriyo gelişimi uzerine zararlı etkisi vardır.
Endometriozisin tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Uygulanan tedavilerin amacı ağrıyı gidermek ve kısırlığı ortadan kaldırıp gebe kalmayı sağlamaktır. Bu amacla değişik tıbbi ve cerrahi tedaviler uygulanabilir. Tıbbi tedaviler ağrı kesmenin dışında, endometriozisin ostrojene (kadınlık hormonuna) bağımlı bir hastalık olması prensibine dayanır. Hamilelik ve menopoz endometriozis oluşumunu engelleyen iki doğal durumdur. Hormonal tedavilerde amac aslında bu iki doğal durumu taklit etmektir. Her iki durumda da rahim ic zarı uzerindeki ostrojen hormonu etkisi ortadan kalkacağından yanlış yerde yerleşmiş olan dokunun da baskılanması beklenir.
Oncelikle tıbbi tedavilerle sorunlar giderilmeye calışılmalı ancak eğer buyuk cikolata kistleri ya da tıbbi tedaviyle giderilemeyen ağrı gibi sorunlar varsa cerrahi tedavi duşunulmelidir.
Cerrahi tedaviyi takiben en gec bir 6-8 ay icersinde kendiliğinden gebelik oluşmaz ise yumurtlamanın uyarılması ve rahim icine sperm aşılanmasıyla bu şans arttırılabilir. Ancak ileri duzey endometrioziste ve kadının yaşının 35 ve yukarısında olduğu ya da infertilite sebebi olabilecek ek faktorlerin varlığında tup bebek tedavisine başvurmakta gecikilmemelidir.
Tup bebek tedavisiyle endometriozis hastalığı olan kadınlarda yaşlarıyla orantılı olarak tek bir denemede % 60'a varan oranlarda gebelik sağlanabilmektedir. İlk denemede gebe kalamayan kadınlarda elbette tup bebek tedavisini tekrarlamak gerekmektedir.
Tekrarlayan denemeler ile sonucta gebelik şansı buyuk oranda yakalanabilmektedir
Op. Dr. Aynur Erşahin