- Bulantı, kusma, ışığa ve sese aşırı duyarlılık gibi belirtileri olan bu hastalık, migrenli kişi ve ailesi icin genellikle cok sıkıntı verir. Migren, ataklar sırasında kişinin tum faaliyetlerini tamamen durdurabileceği gibi, ataklar arasındaki donemde de yaşam kalitesini azaltabilir.
Kişilerin yaşamlarındaki olumsuz etkilerine rağmen, migreni olanların coğu tam tedavi edilmezler. Bu, bazen, migreni olanların tedavi edilme şanslarının olmadığına inanmalarından ve bu konuda doktora gitmemelerinden kaynaklanır. Ancak daha yeni ve daha etkili tedavilerin bulunmasıyla, migreni olan pek cok kişi icin yeni umutlar doğmuştur.
Migren atağının sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, migreni olan coğu kişi, belli faktorlerin migren ataklarını “tetiklediğine” inanır. Bu tetikleyiciler arasında stres veya stres sonrası gevşeme, cok fazla veya cok az uyku, kuvvetli ışık, hava değişiklikleri ve cikolata, peynir, kırmızı şarap, kahve ve cay gibi yiyecekler yer alır. Coğu kadında hormonal değişiklikler veya adet donemi de migreni tetikleyebilir, ancak ataklar başka zamanlarda da olabilir.
MİGREN ATAĞI SIRASINDA NELER OLUR?
Migren atağı dort doneme ayrılabilir, ancak migreni olan insanların coğu bu dort donemin hepsini birden yaşamaz. Bu donemler sırasıyla:
1. Uyarı Donemi
Migrenin ilk donemi genellikle birkac saat surer fakat birkac gun de surebilir. Yorgunluk, esneme, ruh hali değişiklikleri, bazı yiyecekler icin aclık ve ışık-ses-kokulara karşı artmış duyarlılık gibi uyarıcı belirtilerdir. Yaklaşık olarak migreni olan her 10 kişiden 6’sı uyarı donemini yaşar.
2. Aura
Auralar beynin icinden kaynaklanan, başağrısı atağından genellikle 20 dakika ile 1 saat oncesinde oluşan belirtilerdir. Migreni olan her 10 kişiden ortalama 2’si aura belirtilerini yaşar. Bunlar genellikle gorme ile ilgili, cakan ışıklar, zig-zag cizgiler veya gormenin grileşmesi gibi problemlerdir. Aynı zamanda işitme veya konuşma problemleri, zihin bulanıklığı ve vucudun bazı bolumlerinde veya yuzde karıncalanma hissi olabilir. Aura, başağrısı başlamadan once kaybolabilir veya başağrısı donemine dek uzayabilir.
3. Başağrısı Donemi
Coğu insan icin migren atağının en kotu donemi başağrısıdır. Genellikle zonklayıcı, ağrılı ve sıklıkla da başın bir tarafındadır.
Ağrı her atakta başın bir tarafından diğer tarafına gecebilir veya başın her iki tarfında olabilir. Ağrı genellikle yurume veya merdiven cıkma gibi fiziksel aktivitelerle şiddetlenir.
Ancak migren ’yalnızca bir başağrısı’ değildir. İnsanların coğu aynı zamanda bulantı hisseder, bazısı da kusar. Migrendeki başağrısına eşlik eden ve sık gorulen diğer belirtiler arasında, ışığa, sese ve kokulara aşırı duyarlılık da yer alır. Migrenli insanların coğu atakları sırasında karanlık ve sessiz bir oda ararlar. Eğer hic tedavi edilmezse, migren tipik olarak 4 saat ile 3 gun arasında surer, ancak sure ortalama 1 gundur.
4. Ağrının Gecme Donemi
Başağrısı durduktan ya da gectikten sonra, migrenli insanlarda yeniden normal hissedene dek uzun sure başka belirtiler gorulur. Migren atakları genellikle ayda 1 veya 2 kez olur ancak daha sık olabilir. Atakların şiddeti değişiktir ve olacağı onceden kestirilemeyebilir. Yukarıdaki 4 donemde de her atakta genellikle gorulmez. Şiddeti de değişiktir, kişinin aktivitelerini engellemeyecek orta şiddette bir başağrısından, uzun işgoremezlik yaratan şiddetli başağrısına dek değişebilir. Sıklıkla, migreni olan kişi icin iki atak birbirinin aynısı değildir.
Migren, stres yaratıcı bir durum olmakla birlikte, migren atağının sonunda gececeğini ve daha ciddi bir şey olmayacağını anlamak onemlidir. Migreni olan bazı insanlar, bu belirtilere yol acan daha ciddi bir şey olabileceğinden endişelenirler, ancak bu cok nadirdir.
Migren tedavisinde pek cok yol vardır. Bunlar ilac almaktan, yaşam bicimi değişikliklerine kadar farklılık gosterir. Migrenin ilac tedavisinde iki yol izlenir:
1. Akut tedavi (atak tedavisi)
Atak tedavisi icin basit ağrı kesiciler kullanılabilir, ya da migren ataklarına ozel ilaclar alınabilir.
2. Onleme tedavisi
Ozellikle ataklar cok sıksa ve yaşam kalitesini cok bozuyorsa onleme tedavisi uygulanır. Bu tedavide migren atağı olsun olmasın, her gun ilac alınır. Onleme tedavisi atakların sıklığını ve şiddetini azaltmaya yoneliktir.
YAŞAM BİCİMİ DEĞİŞİKLİKLERİ
Migren ataklarını onlemek icin yaşam biciminizdeki bazı değişikliklerin faydası olur.
Tetikleyicilerden uzak durun!
Başağrısını tetikleyen faktorler kişiden kişiye değişiklik gosterir. Migren ataklarını onlemek icin alınacak onlemlerden ilki, parlak ışık, ruzgar, keskin kokular gibi tetikleyicilerden uzak durmaktır.
Duzenli egzersiz yapın!
Vucudu aşırı zorlamayan, yuruyuş, yuzme, bisiklet gibi egzersizler kaslarınızdaki gerginliği azaltır, dolaşımınızı artırır. Boylece migren ataklarınızın sıklığı ve şiddeti onemli olcude azalır.
Alışkanlıklarınızı surdurun!
Duzenli uyuyun,
Duzenli yemek yiyin,
Hafta ici alışkanlıklarınızı hafta sonunda da surdurun.